Η εφηβεία είναι μια κρίσιμη περίοδος ανάπτυξης, κατά την οποία οι νέοι αποκτούν νέες κοινωνικές σχέσεις και αντιμετωπίζουν προκλήσεις που σχετίζονται με την ταυτότητά τους. Σημαντικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία παίζουν οι φίλοι, οι οποίοι μπορούν να έχουν θετική ή αρνητική επίδραση στη ζωή των εφήβων. Στην κατηγορία των αρνητικών τύπων “φίλων” συμπεριλαμβάνονται οι τοξικοί φίλοι, οι χειριστικοί φίλοι και οι φίλοι που προάγουν αρνητικές συμπεριφορές.
Οι τοξικοί φίλοι είναι αυτοί που συχνά προκαλούν άγχος και ανασφάλεια. Συνήθως εκφράζουν κριτική, απαιτούν συνεχώς προσοχή ή προσπαθούν να ελέγξουν τη συμπεριφορά του άλλου. Τα παιδιά θα πρέπει να αναγνωρίσουν τα σημάδια αυτών των σχέσεων και να είναι προσεκτικά στις αλληλεπιδράσεις τους. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουν αν μια σχέση τους κάνει να νιώθουν δυσάρεστα ή αν απαιτεί περισσότερα από ό,τι προσφέρει.
Οι χειριστικοί φίλοι είναι αυτοί που προσπαθούν να ελέγξουν τις επιλογές και τις αποφάσεις των άλλων, εγείροντας ενοχές ή απειλές. Τα παιδιά θα πρέπει να μάθουν να διαχειρίζονται αυτές τις καταστάσεις, θέτοντας όρια και ενισχύοντας τη δική τους αυτοεκτίμηση. Είναι επίσης απαραίτητο να επικοινωνούν ανοιχτά, εξηγώντας το πώς νιώθουν και να διεκδικούν αυτό που τους αξίζει.
Οι φίλοι που προάγουν αρνητικές συμπεριφορές, όπως η πίεση να δοκιμάσουν ναρκωτικά ή αλκοόλ, είναι μια ακόμα κατηγορία που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τους εφήβους. Είναι σημαντικό για τα παιδιά να έχουν ενεργές στρατηγικές αντίστασης. Η καλλιέργεια της αυτοπεποίθησης και η ανάπτυξη ισχυρών αξιών μπορούν να βοηθήσουν στην αποφυγή τέτοιων πιέσεων. Επιπλέον, η αναζήτηση υποστήριξης από άλλους φίλους ή ενήλικες μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη.
Τέλος, η εκπαίδευση σχετικά με τις υγιείς φιλίες είναι καθοριστική. Οι έφηβοι πρέπει να μάθουν πώς να διακρίνουν τις αληθινές φιλίες από τις τοξικές και να επενδύουν σε σχέσεις που τους ενδυναμώνουν και τους υποστηρίζουν. Με σωστή καθοδήγηση και επικοινωνία, μπορούν να αναπτύξουν διαπροσωπικές δεξιότητες που θα τους συνοδεύουν σε όλη τους τη ζωή.