Μέσα στον εγκέφαλο των ατόμων με ψύχωση, δύο βασικά συστήματα δυσλειτουργούν: ένα «φίλτρο» που κατευθύνει την προσοχή σε σημαντικά εξωτερικά γεγονότα και εσωτερικές σκέψεις και ένας «προγνωστικός παράγοντας» που αποτελείται από μονοπάτια που προβλέπουν ανταμοιβές. Η δυσλειτουργία αυτών των συστημάτων καθιστά δύσκολο να γνωρίζουμε τι είναι πραγματικό, εκδηλώνοντας ως ψευδαισθήσεις και αυταπάτες.
Τα ευρήματα προέρχονται από μια μελέτη του Stanford Medicine, που δημοσιεύθηκε στις 11 Απριλίου στο Molecular Psychiatry, η οποία χρησιμοποίησε δεδομένα σάρωσης εγκεφάλου από παιδιά, εφήβους και νεαρούς ενήλικες με ψύχωση. Τα αποτελέσματα επιβεβαιώνουν μια υπάρχουσα θεωρία για το πώς συμβαίνουν ρήξεις με την πραγματικότητα. «Αυτή η εργασία παρέχει ένα καλό μοντέλο για την κατανόηση της ανάπτυξης και της εξέλιξης της σχιζοφρένειας, η οποία είναι ένα δύσκολο πρόβλημα», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας Kaustubh Supekar, Ph.D., κλινικός αναπληρωτής καθηγητής ψυχιατρικής και συμπεριφορικών επιστημών.
Τα ευρήματα, που παρατηρήθηκαν σε άτομα με μια σπάνια γενετική ασθένεια που ονομάζεται σύνδρομο διαγραφής 22q11.2 που εμφανίζουν ψύχωση καθώς και σε άτομα με ψύχωση άγνωστης προέλευσης, προωθούν την κατανόηση των επιστημόνων για τους υποκείμενους μηχανισμούς του εγκεφάλου και τα θεωρητικά πλαίσια που σχετίζονται με την ψύχωση.
Κατά τη διάρκεια της ψύχωσης, οι ασθενείς βιώνουν παραισθήσεις, όπως το να ακούν φωνές, και έχουν παραληρητικές πεποιθήσεις, όπως να πιστεύουν ότι υπάρχουν άνθρωποι που δεν είναι αληθινοί. Η ψύχωση μπορεί να εμφανιστεί μόνη της και είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα ορισμένων σοβαρών ψυχικών ασθενειών, συμπεριλαμβανομένης της διπολικής διαταραχής και της σχιζοφρένειας. Η σχιζοφρένεια χαρακτηρίζεται επίσης από κοινωνική απόσυρση, αποδιοργανωμένη σκέψη και ομιλία και μείωση της ενέργειας και των κινήτρων.
Είναι δύσκολο να μελετήσουμε πώς ξεκινά η σχιζοφρένεια στον εγκέφαλο. Η πάθηση εμφανίζεται συνήθως σε εφήβους ή νεαρούς ενήλικες, οι περισσότεροι από τους οποίους σύντομα αρχίζουν να λαμβάνουν αντιψυχωσικά φάρμακα για να ανακουφίσουν τα συμπτώματά τους. Όταν οι ερευνητές αναλύουν σαρώσεις εγκεφάλου από άτομα με εγκατεστημένη σχιζοφρένεια, δεν μπορούν να διακρίνουν τα αποτελέσματα της νόσου από τα αποτελέσματα των φαρμάκων. Επίσης, δεν γνωρίζουν πώς η σχιζοφρένεια αλλάζει τον εγκέφαλο καθώς εξελίσσεται η ασθένεια.
Για να αποκτήσει μια έγκαιρη εικόνα της διαδικασίας της νόσου, η ομάδα του Stanford Medicine μελέτησε νέους ηλικίας 6 έως 39 ετών με σύνδρομο διαγραφής 22q11.2, μια γενετική πάθηση με κίνδυνο 30% για ψύχωση, σχιζοφρένεια ή και τα δύο. Η λειτουργία του εγκεφάλου σε ασθενείς 22q11.2 που έχουν ψύχωση είναι παρόμοια με αυτή σε άτομα με ψύχωση άγνωστης προέλευσης, βρήκαν. Και αυτά τα εγκεφαλικά μοτίβα ταίριαζαν με αυτό που οι ερευνητές είχαν προηγουμένως θεωρήσει ότι δημιουργούσαν συμπτώματα ψύχωσης.
«Τα εγκεφαλικά μοτίβα που εντοπίσαμε υποστηρίζουν τα θεωρητικά μας μοντέλα για το πώς δυσλειτουργούν τα συστήματα γνωστικού ελέγχου στην ψύχωση», δήλωσε ο ανώτερος συγγραφέας της μελέτης Vinod Menon, Ph.D., ο Rachael L. και ο Walter F. Nichols, MD. Σκέψεις που δεν συνδέονται με την πραγματικότητα μπορούν να συλλάβουν τα δίκτυα γνωστικού ελέγχου του εγκεφάλου, είπε. «Αυτή η διαδικασία εκτροχιάζει την κανονική λειτουργία του γνωστικού ελέγχου, επιτρέποντας στις παρεμβατικές σκέψεις να κυριαρχούν, με αποκορύφωμα τα συμπτώματα που αναγνωρίζουμε ως ψύχωση».
Εγκεφαλική διαλογή
Φυσιολογικά, το γνωστικό σύστημα φιλτραρίσματος του εγκεφάλου – γνωστό και ως το εξέχον δίκτυο – λειτουργεί στα παρασκήνια για να κατευθύνει επιλεκτικά την προσοχή μας σε σημαντικές εσωτερικές σκέψεις και εξωτερικά γεγονότα. Με τη βοήθειά του, μπορούμε να απορρίψουμε παράλογες σκέψεις και ασήμαντα γεγονότα και να επικεντρωθούμε σε ό,τι είναι πραγματικό και σημαντικό για εμάς, όπως η προσοχή στην κίνηση, ώστε να αποφύγουμε μια σύγκρουση. Το κοιλιακό ραβδωτό σώμα, μια μικρή περιοχή του εγκεφάλου, και τα σχετικά εγκεφαλικά μονοπάτια που οδηγούνται από την ντοπαμίνη, παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόβλεψη του τι θα είναι ανταποδοτικό ή σημαντικό.
Για τη μελέτη, οι ερευνητές συγκέντρωσαν όσο το δυνατόν περισσότερα λειτουργικά δεδομένα μαγνητικής τομογραφίας εγκεφάλου από νέους με σύνδρομο διαγραφής 22q11.2, συνολικά 101 άτομα που υποβλήθηκαν σε σάρωση σε τρία διαφορετικά πανεπιστήμια. Η μελέτη περιελάμβανε επίσης σαρώσεις εγκεφάλου από διάφορες ομάδες σύγκρισης χωρίς σύνδρομο διαγραφής 22q11.2: 120 άτομα με πρώιμη ιδιοπαθή ψύχωση, 101 άτομα με αυτισμό, 123 με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας και 411 υγιείς μάρτυρες.
Η γενετική πάθηση, που χαρακτηρίζεται από διαγραφή μέρους του 22ου χρωμοσώματος, επηρεάζει 1 σε κάθε 2.000 έως 4.000 άτομα. Εκτός από τον κίνδυνο 30% για σχιζοφρένεια ή ψύχωση, τα άτομα με το σύνδρομο μπορεί επίσης να έχουν αυτισμό ή διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας, γι’ αυτό και αυτές οι καταστάσεις συμπεριλήφθηκαν στις ομάδες σύγκρισης.