Όσον αφορά τις τάσεις στη θνησιμότητα τα τελευταία τριάντα χρόνια, οι χώρες σε όλο τον κόσμο μπορούν να ομαδοποιηθούν σε πέντε ομάδες, που αντιπροσωπεύουν χονδρικά τις πέντε ηπείρους, σύμφωνα με μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2024, στο PLOS ONE από τον David Atance του Universidad de Alcalá, Ισπανία και συνεργάτες.
Ενώ τα clusters ακολουθούν διαφορετικές τροχιές, μοιράζονται ορισμένα κοινά σημεία, όπως μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής και λιγότερες διαφορές μεταξύ φύλων και ομάδων χωρών με διαφορετικούς δείκτες θνησιμότητας και μακροζωίας. Οι περισσότερες χώρες στον κόσμο έχουν δει βελτιώσεις στη μακροζωία τους τελευταίους δύο αιώνες και οι επιστήμονες αναρωτιούνται εάν υπάρχει σύγκλιση ή απόκλιση προς ένα μοναδικό πρότυπο θνησιμότητας και μακροζωίας μεταξύ των χωρών.
Στη νέα μελέτη, ο Atance και οι συνεργάτες του χρησιμοποίησαν νέες στατιστικές προσεγγίσεις για να αναλύσουν όχι μόνο το προσδόκιμο ζωής κατά τη γέννηση, αλλά οκτώ άλλους δείκτες θνησιμότητας χρησιμοποιώντας δεδομένα από 194 χώρες από τα αρχεία του Τμήματος Πληθυσμών των Ηνωμένων Εθνών. Η μελέτη διαπίστωσε ότι το 1990 και το 2010 αυτές οι χώρες μπορούσαν να ομαδοποιηθούν σε πέντε ομάδες με βάση τα χαρακτηριστικά θνησιμότητας/μακροζωίας τους. Αρκετές χώρες άλλαξαν συστάδες μεταξύ των δύο χρονικών σημείων —συχνά με βάση τους πολέμους και τις επιζήμιες κοινωνικοοικονομικές και πολιτικές συνθήκες—αλλά γενικά οι συστάδες αντιπροσωπεύουν τη διαμόρφωση των ηπείρων.
Μεταξύ όλων των συλλόγων και χωρών σύγκλισης, το προσδόκιμο ζωής αυξάνεται και το χάσμα ανδρών-γυναικών στη θνησιμότητα μειώνεται. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το μοντέλο τους για να προβλέψουν ομάδες το 2030 και βρήκαν τη συνέχιση αυτών των τάσεων. Οι συγγραφείς καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η προσέγγισή τους είναι σε θέση να δείξει νέα εικόνα για την ιστορική εξέλιξη των ομάδων σύγκλισης θνησιμότητας την περίοδο 1990-2020 και επεκτείνει τη βαθμολογία τους για να συμπεριλάβει προβλέψεις για την αναμενόμενη μελλοντική τους εξέλιξη.
