Σχεδόν τα δύο τρίτα των παιδιών που δεν έχουν εμβολιαστεί με τα βασικά εμβόλια ζουν σε χώρες που είτε εν μέρει ή εξ ολοκλήρου πλήττονται από συγκρούσεις, σύμφωνα με την UNICEF, με αφορμή την Παγκόσμια Εβδομάδα Εμβολιασμού (24-30 Απριλίου).
Εκ των χωρών που είναι σε σύγκρουση, το Νότιο Σουδάν έχει το υψηλότερο ποσοστό μη ανοσοποιημένων παιδιών, με 61% να μην λαμβάνουν τα πιο βασικά παιδικά εμβόλια, ακολουθούμενο από τη Σομαλία (58%) και τη Συρία (57%).
«Οι συγκρούσεις δημιουργούν ένα ιδανικό περιβάλλον για την εξάπλωση ασθενειών. Τα παιδιά χάνουν τους βασικούς εμβολιασμούς λόγω της κατάρρευσης – και μερικές φορές της εκ προθέσεως καταστροφής – των ζωτικών υπηρεσιών υγείας. Ακόμα και όταν οι ιατρικές υπηρεσίες είναι διαθέσιμες, η ανασφάλεια στην περιοχή συχνά δεν επιτρέπει να προσεγγιστούν τα παιδιά», δήλωσε ο επικεφαλής της UNICEF για την Ανοσοποίηση, Dr. Robin Nandy.
Η ιλαρά, η διάρροια, λοιμώξεις του αναπνευστικού και ο υποσιτισμός είναι σημαντικές αιτίες των παιδικών ασθενειών και θανάτων, και σε συγκρούσεις και καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, οι επιπτώσεις τους μπορούν να επιδεινωθούν. Όταν τα παιδιά προσβληθούν από ιλαρά εκεί όπου δεν υπάρχουν συγκρούσεις, λιγότερο από το 1% από αυτά πεθαίνουν. Σε περιοχές όπου ο συνωστισμός και ο υποσιτισμός είναι καθημερινότητα, όπως στους προσφυγικούς καταυλισμούς, οι θάνατοι παιδιών από ιλαρά μπορεί να εκτοξευθούν έως και στο 30% των κρουσμάτων. Ο συνωστισμός και η έλλειψη των στοιχειωδών απαραίτητων αγαθών όπως τροφή, νερό και στέγη, κάνουν τα παιδιά πιο ευάλωτα σε ασθένειες.
Οι εμπόλεμες περιοχές πλήττονται επίσης από το θάνατο εργαζομένων στον τομέα της υγείας και την καταστροφή των ιατρικών εγκαταστάσεων, προμηθειών και εξοπλισμού, γεγονός που έχει καταστροφικές συνέπειες στην υγεία των παιδιών. Περιοχές που πλήττονται από συγκρούσεις στο Πακιστάν και το Αφγανιστάν είναι τα τελευταία εναπομείναντα οχυρά του επικίνδυνου ιού της πολιομυελίτιδας, που σήμερα έχει εξαλειφθεί από τον υπόλοιπο κόσμο.
Στη Συρία, τα ποσοστά εμβολιασμών έχουν πέσει κατακόρυφα, από πάνω από 80% το 2010, πριν από τη σύγκρουση, σε 43% το 2014. Η πολιομυελίτιδα επανεμφανίστηκε στη χώρα το 2013, μετά από 14 χρόνια χωρίς περιστατικά. Στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, πάνω από 2.000 ύποπτα κρούσματα ιλαράς έχουν ήδη αναφερθεί το 2016, με 17 θανάτους, οι περισσότεροι μεταξύ παιδιών κάτω των 5 ετών.
Ο εμβολιασμός – ιδίως απέναντι στην εξαιρετικά μεταδοτική ιλαρά – αποτελεί υψηλή προτεραιότητα στις επείγουσες ανθρωπιστικές κρίσεις και αποτελεί βασικό τμήμα της ανταπόκρισης της UNICEF για την προστασία της υγείας των παιδιών σε τέτοιες συνθήκες.
Στη Συρία, μια εκστρατεία εμβολιασμών που έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει στις 24 Απριλίου θα έχει ως στόχο τα μικρά παιδιά που έχουν χάσει τους εμβολιασμούς ρουτίνας, ιδιαίτερα εκείνα σε πολιορκημένες και δυσπρόσιτες περιοχές. Πολλά από αυτά τα παιδιά, που γεννήθηκαν από τότε που ξεκίνησε η σύγκρουση, δεν έχουν ποτέ εμβολιαστεί.
Στην Υεμένη, παρά τις σφοδρές μάχες σε όλη τη χώρα, οι εκστρατείες εμβολιασμού που υποστηρίζονται από τη UNICEF ανοσοποίησαν 2,4 εκατομμύρια παιδιά κατά της ιλαράς και της ερυθράς τον Ιανουάριο, και 4,6 εκατομμύρια παιδιά κατά της πολιομυελίτιδας, τον Απρίλιο του 2016.
Στη Λιβύη, η πρώτη πανεθνική εκστρατεία ανοσοποίησης κατά της πολιομυελίτιδας σε δύο χρόνια, ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο. Νωρίτερα αυτό το μήνα η UNICEF απέστειλε 1,5 εκατομμύρια δόσεις εμβολίων στην Τρίπολη.
Πάνω από 36 εκατομμύρια παιδιά προσεγγίσθηκαν από τους εμβολιασμούς κατά της πολιομυελίτιδας σε ολόκληρο το Πακιστάν, όπου τα περιστατικά πολιομυελίτιδας έχουν μειωθεί κατά 65% από το 2015.
Κατά τη διάρκεια του 2014-2015, η UNICEF υποστήριξε επείγουσες εκστρατείες εμβολιασμού κατά της ιλαράς σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για περισσότερα από 23 εκατομμύρια παιδιά στο Ιράκ, τη Συρία και την Υεμένη.
Σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και συγκρούσεις, η UNICEF συνεργάζεται με άλλους εταίρους ώστε να αποκατασταθεί η «ψυχρή αλυσίδα» για την προώθηση και διατήρηση εμβολίων και άλλων βασικών ιατρικών προμηθειών, τοποθετεί ομάδες υγείας πίσω στη θέση τους και εκπαιδεύει εργαζόμενους στο τομέα της υγείας ώστε να παρέχουν εμβολιασμούς, έλεγχο του υποσιτισμού, διατροφή, συμπληρώματα βιταμίνης Α και ιατρική περίθαλψη, στις γυναίκες και τα παιδιά.
Οι εμβολιασμοί εν μέσω συρράξεων βοηθούν στην αποκατάσταση άλλων κρίσιμων υπηρεσιών υγείας. Για παράδειγμα, σε περιοχές που πλήττονται από συγκρούσεις στο Ιράκ, τη Συρία και την Υεμένη, οι υγειονομικοί υπάλληλοι προσφέρουν επίσης υπηρεσίες υγείας και διατροφής, καθώς και φροντίδα για ασθένειες της παιδικής ηλικίας, στους πληθυσμούς που προσέρχονται ανταποκρινόμενοι στις εκστρατείες εμβολιασμού.
«Τα παιδιά που πλήττονται από συγκρούσεις ωθούνται σε ένα φαύλο κύκλο στερήσεων που τους κλέβει την υγεία τους και, κατ ‘επέκταση, το μέλλον τους. Ο εμβολιασμός μπορεί να βοηθήσει να σπάσει αυτός ο φαύλος κύκλος. Οι εμβολιασμοί είναι μια υπηρεσία ζωτικής σημασίας που αξίζει και απαιτεί την προστασία από όλα τα μέρη της σύγκρουσης», κατέληξε ο Dr. Robin Nandy.