Ο κοροναϊός έχει αφήσει το στίγμα του παγκοσμίως, με αρκετές πιθανότητες να υποχωρήσει σημαντικά την άνοιξη και το καλοκαίρι λόγω θερμότητας. Το κεντρικό ερώτημα είναι ότι αυτό θα συμβεί και ο νέος ιός θα «μιμηθεί» την επίμονη γρίπη. Οι επιστήμονες παραδέχονται όμως ότι δεν έχουν σίγουρη απάντηση και μπορούν μόνο να θελήσουν ότι αυτό θα συμβεί. (Κάτι που τυπικά θα συμβεί στις 20 Μαρτίου), αν ληφθεί υπόψη ότι η ανθρωπότητα δεν έχει καμία ανοσία έναντι του SARS-CoV -2. Οι όροι είναι ήδη γνωστοί για άλλες ασθένειες, σύμφωνα με το επιστημονικό περιοδικό “Science”, δεν παρέχουν ισχυρή υποστήριξη στην ιδέα ότι ο νέος κοροναϊός θα εξαφανιστεί ξαφνικά μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Τουλάχιστον 68 μεταδοτικές νόσοι είναι εποχιακές, με διαφορετικό «προφίλ» η καθεμία, σύμφωνα με έρευνα της Μικαέλας Μαρτινίς του Πανεπιστημίου Κολούμπια, Νέα Υόρκη, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ιατρικής “PLoS Pathogens”. Οι διαφορετικές ασθένειες έχουν την ίδια διαφορετική εποχικότητα, η οποία επηρεάζεται και από τη γεωγραφία (διαφορετική συμπεριφορά κατά τόπους του βόρειου και του νότιου ημισφαιρίου). Μερικές κορυφώνονται στην αρχή ή στο τέλος του χειμώνα, άλλες στην άνοιξη, το καλοκαίρι ή το φθινόπωρο. Και οι κάποιες ασθένειες δεν παρουσιάζουν καμία εποχιακή διακύμανση. Μερικές κορυφώνονται στην αρχή ή στο τέλος του χειμώνα, άλλες στην άνοιξη, το καλοκαίρι ή το φθινόπωρο. Και οι κάποιες ασθένειες δεν παρουσιάζουν καμία εποχιακή διακύμανση. Μερικές κορυφώνονται στην αρχή ή στο τέλος του χειμώνα, άλλες στην άνοιξη, το καλοκαίρι ή το φθινόπωρο. Και οι κάποιες ασθένειες δεν παρουσιάζουν καμία εποχιακή διακύμανση.
Ακόμη και για τις ασθένειες με σαφή εποχικότητα δεν είναι ξεκάθαρο γιατί παρουσιάζουν εποχιακές «σκαμπαντρήσεις». Στην περίπτωση της γρίπης, για παράδειγμα, που ενισχύεται το χειμώνα, πολλοί επιστήμονες εστιάζουν στην πολύπλοκη σχέση μεταξύ των παθογόνων μικροβίων, στο περιβάλλον και στην ανθρώπινη συμπεριφορά (π.χ. οι άνθρωποι συσσωρεύονται περισσότερο σε κλειστούς χώρους), στην πτώση της θερμοκρασίας ή στις αλλαγές στη διατροφή και στα χαμηλότερα επίπεδα της βιταμίνης D στον οργανισμό λόγω της μικρότερης έκθεσης στον ήλιο. Μια άλλη ιδέα είναι ότι το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα αλλάζει με τις εποχές, αποκτώντας μικρότερη ή μεγαλύτερη αντίσταση στους μικροβιακούς, ανάλογα με το πόσο φωτός δέχεται το σώμα μας.
Τα ιό της γρίπης δεν κάνουν αισθητή την παρουσία τους για περισσότερο από το ένα τρίτο του έτους (βασικά τους μήνες του χειμώνα). Αντίθετα οι ρινοί που προκαλούν την κοινή κρύα, δεν έχουν ιδιαίτερη προτίμηση στον κρύο χρόνο και είναι ενεργοί σε περίπου 85% των ημερών του έτους, ενώ κορυφώνονται συνήθως όταν τα παιδιά επιστρέφουν στο σχολείο από τις διακοπές του καλοκαιριού. Τα αδενοϊούς, που επίσης προκαλούν κρύο, κυκλοφορούν για περισσότερο από το μισό μέρος του έτους.
Η «προϋπηρεσία» των κοροναϊών
Ποια είναι η μέχρι τώρα εμπειρία ειδικά για τους κοροναϊούς; Το κοροναϊό που εμφανίστηκε στο τέλος του 2002 και προκάλεσε την νόσο SARS, είχε – μετά από εντατικές προσπάθειες – ουσιαστικά εξαφανίστηκε μέχρι το καλοκαίρι του 2003 και από τότε δεν ασχολείται ιδιαίτερα. Η πιο επιθετική κορώναϊος της νόσου MERS, η οποία σπάνια «πηδά» από τις καμήλες στους ανθρώπους, δεν κατάφερε ποτέ να έχει ευρεία μετάδοση σε διεθνές επίπεδο, όπως η παρούσα νόσος Covid-19.
Τρεις άλλες κοροναίοι που προκαλούν κρυολογήματα και άλλες αναπνευστικές παθήσεις, συμπεριφέρονται όπως η νόσος του αφθώδους πυρετού, καθώς έχουν ξεκάθαρη εποχικότητα με το κρύψιμο το χειμώνα, με λίγες έως μηδενικές περιστατικές των λοιμώξεων το καλοκαίρι, σύμφωνα με την μοριακή βιολόγος Κέιτ Τέμπλετον του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου. σχετική μελέτη τους. Αυτό όμως, σύμφωνα με τους επιστήμονες, δεν σημαίνει ότι ο νέος ιός SARS-CoV-2 της νόσου Covid-19 θα συμπεριφερθεί με τον ίδιο εποχιακό τρόπο. Όπως δείχνει π.χ. η περίπτωση της Σιγκαπούρης, η οποία έχει ήδη περισσότερες από 200 περιστάσεις, ο νέος ιός μπορεί ασφαλώς να μεταδοθεί σε υγρό και ζεστό κλίμα.
Δύο πολύ πρόσφατες μελέτες για την νόσο Covid-19 κατέληξαν σε αντιφατικές συμπεράσματα. Η άλλη βρήκε ότι το ιό μεταδόθηκε στην Κίνα εξίσου από τις κρύες έως τις πιο τροπικές περιοχές, ενώ το άλλο – με μεγαλύτερη αισιοδοξία – κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η μετάδοση του ιού συμβαίνει διεθνώς κυρίως σε περιοχές με θερμοκρασίες 5 έως 11 βαθμούς Κελσίου και με σχετική υγρασία 47 % έως 70%.
Όμως, σύμφωνα με την Μαρτίνεζ, «ακόμη και αν ο νέος ιός εμφανίσει μεγάλη εποχιακή υποβάθμιση, από τη στιγμή που αρκετοί ευάλωτοι άνθρωποι χωρίς ανοσία βρίσκονται περιμετρικά, ο ιός μπορεί να συνεχιστεί για αρκετό καιρό». Εξίσου ευνοϊκός είναι ο πιλότος του Μαρκ Λίπσιτς της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, ο οποίος δεν πιστεύει ότι ο νέος ιός θα «σβήσει» τον Απρίλιο. Όπως γράφτηκε στο ιστολόγιό του, η όποια αναγωγή του «αναμένεται να είναι μέτρια και όχι αρκετά για να σταματήσει η μετάδοση του ιού από μόνη της». Τελικά, μόνο το χρόνο θα δείξει ότι η αλλαγή εποχής θα «φρενάρει» το νέο κορόναϊο.