Τι είναι η περινεοτομή;
Μερικές φορές, προκειμένου να βοηθηθεί η έξοδος του νεογνού κατά το δεύτερο στάδιο του τοκετού, υπό τοπική αναισθησία, γίνεται από τον ιατρό μία τομή στο περίνεο, η λεγόμενη περινεοτομή ή επισιοτομή. Πρόκειται για μία μικρή τομή με ψαλίδι στο περίνεο, δηλαδή στους μυς και το δέρμα, που εκτείνονται από την είσοδο του κόλπου μέχρι τον πρωκτό.
Η τομή αυτή αποκαθίσταται από τον ιατρό αμέσως μετά τον τοκετό με συρραφή των τετμημένων ιστών.
Η εισαγωγή στην κλινική πρακτική της εκτέλεσης περινεοτομής κατά τον τοκετό, ως μέσου προφύλαξης της μητέρας και του νεογνού από τραυματισμούς, έγινε στις αρχές του 20ου αιώνα.
Γιατί οι πιθανότητες εμφάνισης χαλάρωσης κόλπου αυξάνονται μετά από το φυσιολογικό τοκετό;
Ο φυσιολογικός τοκετός (ο ακριβέστερος όρος, που απαντάται στη διεθνή βιβλιογραφία είναι «κολπικός τοκετός» – vaginal birth), έχει αναγνωριστεί, ως ο βασικότερος παράγων, που αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης χαλάρωσης κόλπου και απώλειας στήριξης των εντός της πυέλου οργάνων, από το πυελικό έδαφος.
Εκ των πραγμάτων ο φυσιολογικός τοκετός είναι μία διαδικασία, κατά τη διάρκεια της οποίας αυξάνεται η ασκούμενη στο πυελικό έδαφος πίεση.
Η αύξηση αυτή της πίεσης είναι μάλιστα όχι μόνον ισχυρή, αλλά και «απότομη». Έτσι, αυξάνονται παράλληλα και οι πιθανότητες να εμφανιστούν επί του πυελικού εδάφους τραύματα αφενός των μυών, αλλά και των νεύρων, δια των οποίων οι μύες αυτοί ελέγχονται, αφετέρου του υποστηρικτικού συνδετικού ιστού.
Τα τραύματα αυτά ενδέχεται να είναι είτε «εμφανή» τραύματα του δέρματος του περινέου, αλλά και του υποκείμενου μυϊκού και συνδετικού ιστού, είτε «αφανή» ή «μικροσκοπικά» τραύματα του συνδετικού ιστού και των μυών, λόγω της τάσης («τέντωμα»), στην οποία υπεβλήθησαν.
Τα «εμφανή» τραύματα κατά κανόνα αποκαθίστανται δια συρραφής από τον επιβλέποντα ιατρό αμέσως μετά την αποπεράτωση του τοκετού. Εντούτοις, η έκτασή των τραυμάτων αυτών ενδέχεται να είναι μεγάλη, ενώ ενδέχεται να αφορούν και «ευαίσθητους» ιστούς, όπως είναι ο σφιγκτήρας του πρωκτού.
Ειδικά η χειρουργική αποκατάσταση του τραυματισθέντος σφιγκτήρα του πρωκτού είναι απαραίτητο να γίνει άμεσα, αλλά και σωστά, καθότι αυτού του είδους η βλάβη συνδέεται με ακράτεια κοπράνων.
Αντίθετα, τα «αφανή» τραύματα παραμένουν, αφού δεν είναι δυνατόν να εντοπισθούν, ώστε ο ιατρός να προχωρήσει στην αποκατάστασή τους.
Τέτοιου είδους τραύματα έχουν δυσμενή επίδραση σε ό,τι αφορά την αντοχή του πυελικού εδάφους. Κατά συνέπεια μειώνουν και τη δυνατότητά του να παρέχει επαρκή στήριξη στα όργανα της πυέλου. Ως εκ τούτου αυξάνονται οι πιθανότητες εμφάνισης χαλάρωσης του κόλπου.
Με ποιο μηχανισμό η περινεοτομή ενδέχεται να βοηθήσει στη μείωση των πιθανοτήτων εμφάνισης χαλάρωσης του κόλπου;
Θεωρητικά η εκτέλεση περινεοτομής κατά το δεύτερο στάδιο του τοκετού «προστατεύει» τη γυναίκα από την εμφάνιση πρόπτωσης των πυελικών οργάνων, διότι δια αυτής μειώνεται η πιθανότητα πρόκλησης «ανεξέλεγκτων» τραυματισμών στο περίνεο. Οι «ανεξέλεγκτοι» αυτοί τραυματισμοί περιλαμβάνουν τόσο τα «εμφανή», όσο και τα «αφανή» τραύματα.
Πώς η εκτέλεση περινεοτομής μειώνει την πιθανότητα πρόκλησης «ανεξέλεγκτων» τραυματισμών;
Δια της περινεοτομής προκαλείται από τον ιατρό μία τρόπον τινά «ελεγχόμενη» βλάβη στο περίνεο επί ιστών, η χειρουργική αποκατάσταση της συνέχειας («ακεραιότητας») των οποίων είναι σχετικά απλή.
Δια της «ελεγχόμενης» αυτής βλάβης διευκολύνεται η διέλευση της κεφαλής του μωρού μέσω του κόλπου κατά το δεύτερο στάδιο του τοκετού. Έτσι μειώνεται η πίεση, που η κεφαλή του μωρού ασκεί στους ιστούς του πυελικού εδάφους, οπότε και μειώνεται η πιθανότητα εμφάνισης «ανεξέλεγκτων» τραυματισμών («εμφανών» ή «αφανών») επ’ αυτού.
Η «ελεγχόμενη» βλάβη της επισιοτομής αποκαθίσταται εύκολα, γρήγορα, ανώδυνα και αποτελεσματικά από τον ιατρό αμέσως μετά το πέρας του τοκετού.
Η περινεοτομή δηλαδή προστατεύει από τη χαλάρωση του κόλπου; Τι λένε τα στοιχεία;
Υπάρχουν στοιχεία, τα οποία καταδεικνύουν ενδεχόμενη μείωση των πιθανοτήτων εμφάνισης χαλάρωσης τους κόλπου χάρη στην περινεοτομή. Όμως τα στοιχεία αυτά δεν θεωρούνται καταληκτικά, ούτε από τους ίδιους τους ερευνητές, που τα εκθέτουν. Οι συγκεκριμένοι ερευνητές συνιστούν περαιτέρω έρευνα, προς επιβεβαίωση των στοιχείων αυτών.
Στη διεθνή επιστημονική βιβλιογραφία μπορεί κάποιος να βρει και μελέτες, που δεν επιβεβαιώνουν την προφυλακτική επίδραση της περινεοτομής για το πυελικό έδαφος.
Άρα καλόν είναι να γίνεται ή να μην γίνεται η περινεοτομή;
Αυτό θα το κρίνει ο θεράπων ιατρός κατά τη διάρκεια του τοκετού. Άλλωστε η περινεοτομή σε μερικές περιπτώσεις γίνεται και για λόγους άσχετους με την προστασία του πυελικού εδάφους, αλλά είναι απαραίτητη για την ασφαλή περάτωση του τοκετού.