Τις τελευταίες δεκαετίες έχει δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα στην έννοια του υγιούς σωματικού βάρους και στη διατήρησή του. Είναι πλέον αποδεδειγμένο ότι η παχυσαρκία είναι παράγοντας κινδύνου για τις περισσότερες νόσους και διαταραχές. Μάλιστα, συνηθίζεται να χρησιμοποιείται από όλους τους επαγγελματίες υγείας ο υπολογισμός του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) στην προσπάθεια αξιολόγησης του σωματικού βάρους των ασθενών.
Σε ποιες ομάδες ατόμων δεν μπορεί να εφαρμοστεί ο ΔΜΣ;
Παρά την ευρεία χρήση του ΔΜΣ, υπάρχουν ομάδες ατόμων για τις οποίες δε συνιστάται η χρήση του, καθώς γίνεται λάθος κατηγοριοποίηση του σωματικού βάρους των ατόμων αλλά και λάθος εκτίμηση του κινδύνου νοσηρότητας. Μια τέτοια ομάδα είναι οι αθλητές, η πλειοψηφία των οποίων εμφανίζει αυξημένο βάρος σε συνδυασμό με αυξημένο ποσοστό μυϊκής μάζας σώματος. Οι αθλητές, λοιπόν, χαρακτηρίζονται λανθασμένα ως υπέρβαροι ή παχύσαρκοι λόγω του αυξημένου λόγου Βάρος/Ύψος2, καθώς ο ΔΜΣ δε λαμβάνει υπόψη του τη σύσταση του σώματος, το ποσοστό δηλαδή λιπώδους και άλιπης μάζας.
Τι δείχνουν νέες έρευνες για την παχυσαρκία;
Τα τελευταία χρόνια διερευνάται ιδιαιτέρως αυτή η επίδραση της παχυσαρκίας, καθώς από αποτελέσματα ερευνών φαίνεται ότι τα παραπανίσια κιλά προστατεύουν σε κάποιες περιπτώσεις το άτομο. Η σχέση, λοιπόν, παχυσαρκίας – νοσηρότητας δεν είναι απόλυτη, αλλά ούτε και άμεση.
Ποιοι φαίνεται να είναι οι παράγοντες που οδηγούν στην εμφάνιση ασθενειών;
Φαίνεται πως οι κύριοι παράγοντες που οδηγούν σε εμφάνιση ασθενειών είναι μάλλον η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας και η κεντρικού τύπου παχυσαρκία παρά το υπερβάλλον βάρος αυτό καθ’ αυτό. Σύμφωνα με μελέτες, σε άτομα, με έντονη φυσική δραστηριότητα και καλή καρδιοαναπνευστική λειτουργία, η αρνητική επίδραση της παχυσαρκίας εξασθενεί και ο κίνδυνος εμφάνισης ασθενειών είναι μειωμένος σε σχέση με άτομα φυσιολογικού βάρους και χαμηλής φυσικής δραστηριότητας.
Ο όρος «Fit & Fat»
Έτσι λοιπόν, άτομα με αυξημένο ΔΜΣ είναι δυνατό να διατηρούν ένα υγιές μεταβολικό προφίλ χάρη στη σωματική άσκηση και χωρίς απώλεια βάρους, να είναι δηλαδή «Fit & Fat». Ο όρος «Fit & Fat» χρησιμοποιείται τα τελευταία χρόνια και έρχεται σε αντίθεση με το «Fit or Fat», που αποτελεί ένα στερεότυπο σύμφωνα με το οποίο είναι αδύνατον κάποιος υπέρβαρος- παχύσαρκος άνθρωπος να είναι υγιής. Γνωρίζουμε, όμως, πια, ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά και ότι η υγεία εξαρτάται από το γενικότερο τρόπο ζωής.
Συνοψίζοντας
Η μέτρηση του σωματικού βάρους και η αυτοπαρακολούθηση είναι ένα απαραίτητο εργαλείο στην προσπάθεια του ατόμου να ελέγχει το βάρος του και να το διατηρεί στα επίπεδα που επιθυμεί. Ας μην ξεχνά, όμως, ότι η σωματική δραστηριότητα, ο υγιεινός τρόπος ζωής και η σύσταση του σώματος είναι καλύτεροι προγνωστικοί παράγοντες για την υγεία απ’ ότι το σωματικό βάρος.