Η χειροπρακτική ανήκει στις θεραπευτικές μεθόδους της εναλλακτικής ιατρικής κατά την οποία ο ειδικός επαγγελματίας χρησιμοποιεί χειρισμούς και μασάζ στη σπονδυλική στήλη. Αποτελεί πια τον τρίτο θεραπευτικό κλάδο υγείας στην Αμερική μετά την κλασσική ιατρική και την οδοντιατρική.
Η θεωρία που κρύβεται πίσω από την μέθοδο είναι η εξής: η σωστή ευθυγράμμιση της μυοσκελετικής δομής του σώματος, ειδικά της σπονδυλικής στήλης, επιτρέπει στον οργανισμό να θεραπευτεί από μόνος του χωρίς χειρουργείο ή φαρμακευτική αγωγή. Χρησιμοποιείται χειρισμός για να αποκατασταθεί η κινητικότητα στις αρθρώσεις που είναι περιορισμένες από τραυματισμό των ιστών, ο οποίος προκαλείται από ένα γεγονός τραυματισμού, όπως η πτώση ή η συνεχής πίεση, όπως η καθιστική στάση χωρίς την απαραίτητη στήριξη της μέσης. Η χειροπρακτική χρησιμοποιείται ως εναλλακτικός τρόπος ανακούφισης από τον πόνο για τους μυς, τα οστά και τον συνδετικό ιστό, όπως τον χόνδρο, τους τένοντες και τους συνδέσμους. Πολλές φορές, χρησιμοποιείται συνδυαστικά με την συμβατική ιατρική θεραπεία.
Ιστορία της Χειροπρακτικής
Ο θεραπευτικός χειρισμός του σώματος έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα: Ο Ιπποκράτης (πέμπτος αιώνας π.Χ.), ο Ασκληπιός (περίπου το 100 π.Χ.) και ο Γαληνός (δεύτερος αιώνας μ.Χ.) είχαν όλοι τους χρησιμοποιήσει κάποια μορφή της και η χρήση της ήταν συνηθισμένη μεταξύ των γιατρών μέχρι το δέκατο όγδοο αιώνα. Οι συνηθέστερες μορφές θεραπευτικού χειρισμού που εφαρμόζονται σήμερα –η χειροπρακτική και η οστεοπαθολογία- είναι οι σημαντικότερες εναλλακτικές θεραπείες που αναπτύχθηκαν αρχικά στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η χειροπρακτική (chiropractic) επινοήθηκε από τον Daniel David Palmer, που ήταν επηρεασμένος από τον πνευματισμό του τέλους του δέκατου ενάτου αιώνα. Ο Palmer τέλεσε την πρώτη του ανάταξη της σπονδυλικής στήλης το Σεπτέμβριο του 1895 και ισχυρίστηκε ότι θεράπευσε τον ασθενή του – ένα Αφρο-Αμερικάνο θυρωρό – από την κώφωση. Η λέξη χειροπρακτική, που επινοήθηκε από έναν ασθενή ένα χρόνο αργότερα, είναι ελληνικής προέλευσης και υποδηλώνει μια πράξη που γίνεται με τα χέρια.
Παρότι ο Palmer χρησιμοποιούσε τους πομπώδεις προσδιορισμούς Π.Χ. (Προ Χειροπρακτικής) και Μ.Χ. (Μετά τη Χειροπρακτική), η οστεοπαθολογία στην πραγματικότητα εμφανίστηκε πριν από τη χειροπρακτική. Ο Andrew Taylor Still, ο γιατρός στον οποίο οφείλουμε την οστεοπαθολογία, άρχισε να διδάσκει το σύστημα το 1892, τρία χρόνια πριν από την πρώτη ανάταξη του Palmer.
Εξακολουθούν να υπάρχουν διχογνωμίες σχετικά με το αν η χειροπρακτική και η οστεοπαθολογία αποτελούν δίδυμους κλάδους που διαχωρίστηκαν κατά τη δημιουργία τους –ή αν η χειροπρακτική προέρχεται από την οστεοπαθολογία. Ο Palmer αρνιόταν ότι είχε ποτέ συναντήσει το Δρα Still, αλλά έμεναν και οι δύο στις μεσοδυτικές πολιτείες, σε απόσταση μιας ημέρας ο ένας από τον άλλο.
Τα δύο συστήματα διαφέρουν πράγματι κάπως στην θεωρία και την πρακτική τους. Ενώ οι οστεοπαθολόγοι χρησιμοποιούν τα χέρια και τα πόδια ως υπομόχλια για να λυγίζουν και να συστρέφουν το σώμα (long-lever monipulation), οι χειροπράκτες γενικά χειρίζονται μόνο τα προεξέχοντα μέρη των ακανθωδών αποφύσεων των σπονδύλων (short-lever manipulation).
Αν αφήσουμε κατά μέρος τις ομοιότητες και τις διαφορές μεταξύ των δύο αυτών συστημάτων, η χειροπρακτική πάντα ήταν η επικρατέστερη στο πεδίο αυτό. Αν και η οστεοπαθολογία είναι ένα πιο ολοκληρωμένο σύστημα ιατρικής (οι οστεοπαθολόγοι μπορούν να χειρουργούν, να συνταγογραφούν φάρμακα και να κάνουν ο,τιδήποτε κάνουν και οι γιατροί που ασκούν τη συμβατική ιατρική), στις Ηνωμένες Πολιτείες οι χειροπράκτες ασκούν το 94% των θεραπευτικών χειρισμών και το έργο τους έχει αποτελέσει το αντικείμενο πολύ περισσότερων ερευνών. [Shekelle 1]
Κάθε χρόνο, ποσοστό 3-10% του πληθυσμού των Ηνωμένων Πολιτειών κάνει χρήση των υπηρεσιών της χειροπρακτικής. Μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε μεταξύ των ετών 1974 και 1982 διαπίστωσε ότι το 7,5% ενός πληθυσμού ασφαλισμένων κατέφυγε στις συμβουλές κάποιου χειροπράκτη σε μια δεδομένη περίοδο τριών έως πέντε ετών. Μια αναφορά του 1980 προς το Κονγκρέσο διαπίστωσε ότι περίπου το 3,6% του πληθυσμού επισκεπτόταν τους χειροπράκτες κάθε χρόνο. Μια έρευνα μέσω τηλεφώνου του Χάρβαρντ διαπίστωσε ότι το 10% του πληθυσμού είχε κάνει χρήση της χειροπρακτικής το 1990.
Οι γυναίκες εκπαιδεύονται στη χειροπρακτική από τότε που δημιουργήθηκε. Τρεις από τους πρώτους Δεκαπέντε Μαθητές της Σχολής Χειροπρακτικής και Ίασης του D.D. Plamer ήταν γυναίκες, η μία από τις οποίες, η Minora Paxson, ήταν η μία από τους δύο συγγραφείς του πρώτου βιβλίου χειροπρακτικής. Μέχρι τη δεκαετία του 1920, περίπου το ενάμισι τρίτο των χειροπρακτών ήταν γυναίκες.
Ποια είναι τα οφέλη της
Ο χειρισμός της σπονδυλικής στήλης και η χειροπρακτική φροντίδα θεωρούνται γενικά ως μια ασφαλής και αποτελεσματική θεραπεία για την οξεία οσφυαλγία, το είδος του σοβαρού τραυματισμού που προκαλείται από τη μετακόμιση επίπλων ή κάποια απότομη κίνηση. Η οξεία οσφυαλγία, που είναι πιο συνηθισμένη από τον χρόνιο πόνο, δεν διαρκεί πάνω από έξι εβδομάδες και τυπικά υποχωρεί από μόνη της.
Οι έρευνες έχουν δείξει ότι η χειροπρακτική είναι αρκετά αποτελεσματική στην αντιμετώπιση του αυχενικού πόνου και των πονοκεφάλων. Επιπλέον, η οστεοαρθρίτιδα και η ινομυαλγία ανταποκρίνονται σε μέτρια πίεση που χρησιμοποιείται τόσο από χειροπράκτες όσο και τους ειδικούς μασέρ.
Υπάρχουν έρευνες που έχουν αποδείξει ότι η χειροπρακτική φροντίδα μπορεί να μειώσει τον πόνο πιο αποτελεσματικά και από τα φάρμακα. Συγκεκριμένα, μελέτη του 2012 βρήκε ότι ο χειρισμός της σπονδυλικής στήλης ήταν αποτελεσματικότερος από τη φαρμακευτική αγωγή για τον οξύ αυχενικό πόνο. Μια πρότερη έρευνα του 2013 βρήκε ότι όχι μόνοι οι ασθενείς με αυχενικό πόνο επέδειξαν ταχύτερη βελτίωση με τη χειροπρακτική, αλλά επίσης ήταν μια οικονομικότερη συνολικά θεραπεία. Ο Dr. Axe αναφέρει, βασισμένος σε έρευνες, σε τι ωφελεί η χειροπρακτική:
– Αυχενικό πόνο
– Πονοκέφαλο
– Σκολίωση
– Ψύξη
– Οσφυαλγία
– Ισχιαλγία
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι
Άτομα που εμφανίζουν οστεοπόρωση, σύνδρομο συμπίεσης νωτιαίου μυελού ή φλεγμονώδη αρθρίτιδα ή που λαμβάνουν αντιπηκτικά φάρμακα δεν πρέπει να δοκιμάζουν χειρισμό της σπονδυλικής στήλης. Επιπλέον, ασθενείς με ιστορικό καρκίνου πρέπει πρώτα να συμβουλευτούν τον γιατρό τους πριν προχωρήσουν σε επίσκεψη σε χειροπράκτη.
Όλες οι θεραπείες βασίζονται σε μια ακριβή διάγνωση της οσφυαλγίας. Ο χειροπράκτης πρέπει να είναι σωστά και επαρκώς ενημερωμένος σχετικά με το ιατρικό μας ιστορικό, συμπεριλαμβανομένων πιθανών παθήσεων, προηγούμενων τραυματισμών, χειρουργείων και ιδιαιτεροτήτων στον τρόπο ζωής.
Αν και σπάνιες, έχουν υπάρξει περιπτώσεις όπου η θεραπεία έχει χειροτερεύσει ή «ξυπνήσει» δισκοπάθεια ή που ένας χειρισμός του αυχένα έχει προκαλέσει τραυματισμό στη σπονδυλική στήλη. Για να είστε λοιπόν ασφαλείς, πάντα μιλήστε με τον γιατρό σας ώστε να βεβαιωθείτε ότι το ζήτημά σας θα ωφεληθεί από τον χειροπράκτη ή από άλλες εναλλακτικές ανακούφισης του πόνου.
Συμπερασματικά, η χειροπρακτική είναι αποδεδειγμένα ευεργετική για την οξεία οσφυαλγία, αλλά η επίδρασή της είναι λιγότερο εντυπωσιακή (αν και υπάρχουν άλλες μορφές χειρισμών που έχουν επίσης κάποια ευεργετική επίδραση στους πόνους της πλάτης).
Κάποιες τελευταίες σκέψεις πάνω στη χειροπρακτική
– Οι προσαρμογές της χειροπρακτικής λειτουργούν βοηθώντας μας να επαναφέρουμε το σώμα μας στη σωστή θέση/ στάση. Αυτή η δυνατότητα επιτρέπει στον οργανισμό να θεραπευτεί από μόνος του. Ένα από τα βασικά κλειδιά εστιάζει στην ευθυγράμμιση της σπονδυλικής στήλης και έτσι στη μείωση της πίεσης που βάζουμε σε ευαίσθητα νεύρα, που μπορεί να συνεισφέρει στη δυσλειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος.
– Η χειροπρακτική μπορεί να αποτελέσει μια συμπληρωματική ιατρική προσέγγιση της συμβατικής ιατρικής και είναι αποδεδειγμένα μία από τις ασφαλέστερες προσεγγίσεις στην ολιστική αντιμετώπιση μιας μεγάλης γκάμας συμπτωμάτων.