Τα αεροδρόμια άνοιξαν, οι πτήσεις ξεκίνησαν, οι τουρίστες με τις αποσκευές τους συρρέουν στα αεροδρόμια, και το μόνο που θυμίζει ότι ο πλανήτης “ζώνεται” από έναν θανατηφόρο ιό, είναι οι μάσκες στα πρόσωπα των ανθρώπων και οι αποστάσεις που πρέπει να τηρούνται ανάμεσά τους για τον περιορισμό των κρουσμάτων. Αποδίδει την πραγματικότητα αυτή η περιγραφή; Όχι ακριβώς. Και καθόλου μέσα στα αεροπλάνα, όπου ο ένας επιβάτης ακουμπά σχεδόν στον άλλο, όταν στα σχολεία και στα σούπερ μάρκετ, τηρείται αυστηρά ο κανόνας της κοινωνικής απόστασης. Για τον Ντίτερ Σολτς τα υπερπλήρη αεροπλάνα είναι το επιτυχημένο αποτέλεσμα των πολλών πιέσεων που άσκησαν λομπίστες. Ο εμπειρογνώμων από την Ανώτατη Σχολή Εφαρμοσμένων Επιστημών του Αμβούργου ασχολείται εδώ και χρόνια με τα ρεύματα αέρος στα αεροπλάνα. “Διαφορετικά από τους ισχυρισμούς της βιομηχανίας αερομεταφορών, στα αεροπλάνα υπάρχει υπαρκτός κίνδυνος μόλυνσης με τον Covid-19″.
Καθαρός ο αέρας όπως σε ένα χειρουργείο;
Ο Ομοσπονδιακός Σύνδεσμος της Βιομηχανίας Αερομεταφορών κατάφερε να πείσει την πολιτική ότι οι πτήσεις σε εποχή πανδημίας, τόσο για μεμονωμένα άτομα όσο και για την κοινωνία, δεν είναι επικίνδυνες για τρεις λόγους: πρώτον, κάθε τρία λεπτά ο αέρας στο αεροπλάνο ανανεώνεται πλήρως χάρη στα φίλτρα High Efficiency Particular Air (HEPA) που υπάρχουν στα κλιματιστικά. Ο αέρας στην καμπίνα είναι τόσο καθαρός, όσο και σε μια αίθουσα χειρουργείου. Δεύτερον, ο αέρας στην καμπίνα έχει κατεύθυνση από πάνω προς τα κάτω, και τρίτον, οι επιβάτες πρέπει να φορούν μάσκες. Τι ισχύει από όλα αυτά; Τα φίλτρα HEPA κάνουν όντως τη δουλειά τους. Παρόλα αυτά τα αερολύματα από φτέρνισμα, βήχα ή έντονη ομιλία με εκπομπές σάλιου μένουν πολλά λεπτά στην ατμόσφαιρα της καμπίνας του αεροπλάνου πριν απορροφηθούν από τα φίλτρα. “Η ποιότητα του αέρα στο αεροπλάνο μπορεί να συγκριθεί με αυτή σε χειρουργική αίθουσα, όταν γύρω από το χειρουργικό κρεββάτι συνωστίζονται 200 άνθρωποι” επαναφέρει στην πραγματικότητα ο Σολτς. “Εκτός του ότι οι επιβάτες φλυαρούν περισσότεροι από ότι οι χειρουργοί και σηκώνουν τις μάσκες τους για να φάνε ή να πιούν”.
Την ίδια άποψη έχει και ο επιδημιολόγος Γιόνας Σμιτ-Χάνασιτ, επικεφαλής του Ινστιτούτου Μπέρνχαρντ Νοχτ Τροπικής Ιατρικής. Μιλώντας στο Γερμανικό Ραδιόφωνο είπε ότι “στην χειρουργική αίθουσα ο ασθενής είναι μόνος με λίγους γιατρούς, δεν είναι το ίδιο στο αεροπλάνο, πρέπει να το παραδεχθούμε με ειλικρίνεια”. Ακόμη κι αν ο αέρας φιλτράρεται, ακίνδυνο ταξίδι δεν υπάρχει, υποστηρίζει ο επιστήμων, κι όσο περισσότερο διαρκεί, τόσο μεγαλώνει ο κίνδυνος.
Εκτός αυτού οι ιοί στο αεροσκάφος συνήθως εξαπλώνονται κατά μήκος και δεν πέφτουν από το στόμα προς τα πόδια των επιβατών, κάτι που είναι φυσικά ακίνδυνο. “Ο αέρας δεν κινείται όπως μια κουρτίνα, από πάνω προς τα κάτω” επισημαίνει ο Σολτς.. “Τα σωματίδια αρχικά απλώνονται κατά μήκος της σειράς των θέσεων που κάθεται ο μολυσμένος με κορωνοϊό επιβάτης και λόγω πιθανώς αναταράξεων διαχέονται προς τα μπρος ή πίσω”.
Πιο ασφαλής η τελευταία σειρά του αεροπλάνου
Με αυτήν την εκδοχή συμφωνεί και ο Κίνγκιαν Τσεν, καθηγητής Μηχανικής στο Πανεπιστήμιο Περντιού της Ινδιάνας, που έχει κάνει έρευνες προσομοίωσης με θέμα την διάδοση μικροσωματιδίων που προκαλούνται από βήχα. “Οι έρευνές μας δείχνουν ότι τα μικροσωματίδια κυκλοφορούν μέχρι και 4 λεπτά πριν απορροφηθούν από τα κλιματιστικά” λέει. Προβληματική μπορεί να γίνει επίσης η πυκνότητα των ιών, όταν σταματήσει η λειτουργία των κλιματιστικών. Μέχρι τώρα ήταν ο κανόνας στα αεροδρόμια για λόγους εξοικονόμησης ενέργειας. Μελλοντικά οι αεροπορικές εταιρίες θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι επιβάτες δεν θα πρέπει να παραμένουν στην καμπίνα πάνω από 30 λεπτά χωρίς ροή καθαρού αέρα, όπως προβλέπει το πρωτόκολλο COVID-19 Aviation Health Safety Protocol, της EASA, του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ασφάλειας της Αεροπορίας. Αλλά πρόκειται μόνο για σύσταση, δεν δεσμεύει τις αεροπορικές εταιρείες, όπως και όλο το πρωτόκολλο. Το Ινστιτούτο Ρόμπερτ Κοχ, που συμβουλεύει τη γερμανική κυβέρνηση, θεωρεί ότι “στα αεροπλάνα είναι πιθανό το ενδεχόμενο μόλυνσης” όπως είπε εκπρόσωπος στη Süddeutsche Zeitung, „αλλά είναι μικρός. Δεν μπορεί ωστόσο να γίνει τελική αξιολόγηση του κινδύνου λόγω του ότι επί μήνες τα αεροπλάνα δεν πετούσαν”.
Για την εξάπλωση του Covid-19 ανάμεσα σε επιβάτες αεροπλάνων υπάρχουν κάποιες μελέτες π.χ. Κινέζων ερευνητών που ανέφεραν ότι σε μια πτήση 5 ωρών από την Σιγκαπούρη προς την πόλη Χαντζόου μόλυνε ένας ασθενής Covid-19 άλλους 12 συνεπιβάτες του. Και για όποιον παρόλα αυτά θέλει ή πρέπει να ταξιδέψει με αεροπλάνο, η πιο επικίνδυνη θέση είναι δίπλα σε έναν φορέα κοροναϊού. Γι αυτό έχει νόημα να επιβληθεί στις αεροπορικές εταιρείες να αφήνουν κενές τις μεσαίες θέσεις, επιμένει ο Ντίτερ Σολτς. Εκείνο που συστήνει στους επιβάτες είναι να προτιμούν την τελευταία σειρά θέσεων του αεροπλάνου. Και ειδικά αυτή κοντά στο παράθυρο. Και κατά τη διάρκεια της πτήσης να μένουν καθιστοί και να έχουν κλειστό τον αεραγωγό που βρίσκεται πάνω από τη θέση τους.