Παχυσαρκία: Ένα νέο πλαίσιο για τη διάγνωση, τη σταδιοποίηση και τη διαχείριση της παχυσαρκίας σε ενήλικες. Το σύστημα για τη διάγνωση και τη διαχείριση της παχυσαρκίας δεν μπορεί πλέον να αφορά μόνο τον δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ), ο οποίος αποκλείει πολλούς ανθρώπους που θα ωφελούνταν από τη θεραπεία της παχυσαρκίας. Ένα νέο πλαίσιο για τη διάγνωση, τη σταδιοποίηση και τη διαχείριση της παχυσαρκίας στους ενήλικες, που ξεκίνησε σήμερα από την Ευρωπαϊκή Ένωση για τη Μελέτη της Παχυσαρκίας (EASO) και δημοσιεύτηκε στο Nature Medicine, θα προτείνει τον εκσυγχρονισμό της διάγνωσης και θεραπείας της παχυσαρκίας ώστε να ληφθούν υπόψη όλες οι τελευταίες εξελίξεις στον τομέα, συμπεριλαμβανομένης της νέας γενιάς φαρμάκων για την παχυσαρκία.
Παρά την ευρεία αναγνώριση της παχυσαρκίας ως πολυπαραγοντικής, χρόνιας, υποτροπιάζουσας, μη μεταδοτικής νόσου που χαρακτηρίζεται από μη φυσιολογική ή/και υπερβολική συσσώρευση σωματικού λίπους—σε πολλές περιπτώσεις, η διάγνωση της παχυσαρκίας εξακολουθεί να βασίζεται αποκλειστικά στις τιμές αποκοπής του ΔΜΣ και δεν αντικατοπτρίζει τον ρόλο της κατανομής και της λειτουργίας του λιπώδους ιστού στη σοβαρότητα της νόσου. Η Διευθύνουσα Ομάδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Μελέτη της Παχυσαρκίας EASO, που αποτελείται από ειδικούς, συμπεριλαμβανομένων των νυν και πρώην προέδρων της Ένωσης, έχει συντάξει μια σειρά δηλώσεων σχετικά με τη διάγνωση, τη σταδιοποίηση και τη θεραπεία της παχυσαρκίας που θα φέρουν τη διαχείριση της πάθησης σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες επιστημονικές γνώσεις και εξελίξεις. Οι συγγραφείς λένε, “Μια σημαντική καινοτομία του πλαισίου μας αφορά το ανθρωπομετρικό στοιχείο της διάγνωσης. Η βάση για αυτήν την αλλαγή είναι η αναγνώριση ότι ο ΔΜΣ από μόνος του είναι ανεπαρκής ως διαγνωστικό κριτήριο και ότι η κατανομή του σωματικού λίπους έχει ουσιαστική επίδραση στην υγεία. «Πιο συγκεκριμένα, η συσσώρευση κοιλιακού λίπους σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιομεταβολικών επιπλοκών και είναι ισχυρότερος καθοριστικός παράγοντας για την ανάπτυξη της νόσου από τον ΔΜΣ, ακόμη και σε άτομα με επίπεδο ΔΜΣ κάτω από τις τυπικές οριακές τιμές για τη διάγνωση της παχυσαρκίας. 30).»
Το νέο πλαίσιο καθιστά σαφές ότι η συσσώρευση κοιλιακού (σπλαχνικού) λίπους είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για επιδείνωση της υγείας, επίσης σε άτομα με χαμηλό ΔΜΣ και ακόμη χωρίς εμφανείς κλινικές εκδηλώσεις και το νέο πλαίσιο περιλαμβάνει άτομα με χαμηλότερο ΔΜΣ (≥25–30 kg/m2) αλλά αυξημένη συσσώρευση κοιλιακού λίπους και παρουσία οποιωνδήποτε ιατρικών, λειτουργικών ή ψυχολογικών βλαβών επιπλοκών στον ορισμό της παχυσαρκίας, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο υποθεραπείας σε αυτό. συγκεκριμένη ομάδα ασθενών σε σύγκριση με τον τρέχοντα ορισμό της παχυσαρκίας που βασίζεται στον ΔΜΣ. Οι συγγραφείς διευκρινίζουν ότι οι πυλώνες της θεραπείας των ατόμων με παχυσαρκία στις συστάσεις τους τηρούν ουσιαστικά τις τρέχουσες διαθέσιμες κατευθυντήριες γραμμές. Τροποποιήσεις συμπεριφοράς, συμπεριλαμβανομένης της διατροφικής θεραπείας, της φυσικής δραστηριότητας, της μείωσης του στρες και της βελτίωσης του ύπνου, συμφωνήθηκαν ως βασικοί ακρογωνιαίοι λίθοι της διαχείρισης της παχυσαρκίας, με πιθανή προσθήκη ψυχολογικής θεραπείας, φαρμάκων για την παχυσαρκία και μεταβολικών ή βαριατρικών (χειρουργικών και ενδοσκοπικών) επεμβάσεων. Ωστόσο, για τις δύο τελευταίες επιλογές, η διευθύνουσα επιτροπή συζήτησε το γεγονός ότι οι τρέχουσες κατευθυντήριες γραμμές βασίζονται σε κλινικά στοιχεία που προέρχονται από κλινικές δοκιμές, στις οποίες τα κριτήρια συμπερίληψης βασίστηκαν κυρίως σε ανθρωπομετρικές τιμές αποκοπής και όχι σε πλήρη κλινική αξιολόγηση.
Στην τρέχουσα πρακτική, η αυστηρή εφαρμογή αυτών των κριτηρίων που βασίζονται σε στοιχεία αποκλείει τη χρήση φαρμάκων για την παχυσαρκία ή μεταβολικών/βαριατρικών διαδικασιών σε ασθενείς με σημαντική επιβάρυνση της νόσου της παχυσαρκίας αλλά χαμηλές τιμές ΔΜΣ. Ως εκ τούτου, τα μέλη της συντονιστικής επιτροπής πρότειναν ότι, ειδικότερα, η χρήση φαρμάκων για την παχυσαρκία θα πρέπει να εξετάζεται σε ασθενείς με ΔΜΣ 25 kg/m2 ή υψηλότερο και αναλογία μέσης προς ύψος άνω του 0,5 και παρουσία ιατρικών, λειτουργικών ή ψυχολογικών βλαβών ή επιπλοκών, ανεξάρτητα από τις τρέχουσες τιμές αποκοπής του ΔΜΣ. Οι συγγραφείς λένε, «Αυτή η δήλωση μπορεί επίσης να θεωρηθεί ως έκκληση προς τις φαρμακολογικές εταιρείες και τις ρυθμιστικές αρχές να χρησιμοποιήσουν κριτήρια ένταξης που τηρούν περισσότερο την κλινική σταδιοποίηση της παχυσαρκίας και λιγότερο με τα παραδοσιακά όρια ΔΜΣ κατά το σχεδιασμό μελλοντικών κλινικών δοκιμών με φάρμακα για την παχυσαρκία . «Αυτή η δήλωση θα φέρει τη διαχείριση της παχυσαρκίας πιο κοντά στη διαχείριση άλλων μη μεταδοτικών χρόνιων ασθενειών, στις οποίες ο στόχος δεν αντιπροσωπεύεται από βραχυπρόθεσμα ενδιάμεσα αποτελέσματα, αλλά από μακροπρόθεσμα οφέλη για την υγεία.
«Ο καθορισμός μακροπρόθεσμων εξατομικευμένων θεραπευτικών στόχων θα πρέπει να επικαιροποιεί τη συζήτηση με τους ασθενείς από την αρχή της θεραπείας, λαμβάνοντας υπόψη το στάδιο και τη σοβαρότητα της νόσου, τις διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές και πιθανές συνακόλουθες παρενέργειες και κινδύνους, τις προτιμήσεις των ασθενών, τους μεμονωμένους παράγοντες παχυσαρκίας και πιθανά εμπόδια στη θεραπεία. «Η έμφαση στην ανάγκη για ένα μακροπρόθεσμο ή ισόβιο ολοκληρωμένο σχέδιο θεραπείας αντί για βραχυπρόθεσμη μείωση σωματικού βάρους είναι δικαιολογημένη».