Η 24η Μαρτίου έχει καθιερωθεί από τη Διεθνή Ένωση κατά της Φυματίωσης και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως Παγκόσμια Ημέρα κατά της Φυματίωσης, σε ανάμνηση της ανακάλυψης του μικροβίου που προκαλεί την αρρώστια, του βακίλου της φυματίωσης, από τον Γερμανό γιατρό Robert Koch στις 24 Μαρτίου του 1882.
Την εποχή του Robert Koch η αρρώστια, που προσβάλλει κυρίως τους πνεύμονες, κυριολεκτικά θέριζε τους ανθρώπους στην Ευρώπη και την Αμερική, προκαλώντας ένα θάνατο ανά επτά ανθρώπους. Η ανακάλυψη του Γερμανού γιατρού άνοιξε δρόμους στη διάγνωση, τη θεραπεία και την εν δυνάμει εξαφάνισή της.
Η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Φυματίωσης έρχεται να μας υπενθυμίσει ότι παρά τα μέσα που διαθέτει η ιατρική επιστήμη, η φυματίωση, μετά το 1985, παρουσιάζεται και πάλι απειλητική, εξαιτίας της ανθεκτικότητας του μικροβίου, αλλά και της εξάπλωσης του ιού του HIV. Περιοχές με σοβαρό πρόβλημα φυματίωσης είναι η Αφρική, η Ασία, η Νότιος Αφρική και πολλές περιοχές της Ανατολικής Ευρώπης.
Τι είναι η φυματίωση
Η φυματίωση (ΤΒ ή ΜTB ως η συντομογραφία για το βάκιλο tubercle) είναι μια κοινή και σε πολλές περιπτώσεις, θανατηφόρα, μολυσματική νόσος. Η νόσος αυτή προκαλείται από διάφορα στελέχη μυκοβακτηρίων, συνήθως το μυκοβακτήριο της φυματίωσης. Η φυματίωση προσβάλει συνήθως τον πνεύμονα, αλλά μπορεί να επηρεάσει και άλλα μέρη του σώματος. Η φυματίωση μεταδίδεται όταν οι άνθρωποι που νοσούν από φυματίωση βήχουν, φτερνίζονται ή μεταδίδουν το σάλιο τους, μέσω του αέρα. Οι περισσότερες λοιμώξεις είναι ασυμπτωματικές και λανθάνουσες. Όμως, περίπου μία στις δέκα λοιμώξεις σε λανθάνουσα μορφή, εξελίσσεται, τελικά, σε ενεργό νόσο. Εφόσον η φυματίωση δεν αντιμετωπιστεί, αποβαίνει μοιραία για πάνω από το 50% των ανθρώπων που έχουν μολυνθεί.
Τα κλασικά συμπτώματα ενεργού λοίμωξης από φυματίωση είναι ο χρόνιος βήχας με ίχνη αίματος στα πτύελα, ο πυρετός, η νυχτερινή εφίδρωση και η απώλεια βάρους. Η μόλυνση άλλων οργάνων προκαλεί ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων. Η διάγνωση της ενεργού φυματίωσης βασίζεται σε ακτινογραφία θώρακα. Η διάγνωση της λανθάνουσας φυματίωσης βασίζεται στη δερμοαντίδραση φυματίνης (TST) και σε εξετάσεις αίματος. Η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά αποτελεί ένα αυξανόμενο πρόβλημα στην ανθεκτική σε πολλαπλά φάρμακα φυματίωση (MDR-TB). Για την πρόληψη της φυματίωσης, οι άνθρωποι θα πρέπει να ελέγχονται για την ασθένεια και να έχουν εμβολιαστεί με το εμβόλιο του βακίλου Calmette-Guérin.
Στατιστικά στοιχεία για την φυματίωση
- Περίπου 3-4 εκατομμύρια άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο από φυματίωση, εκ των οποίων τα 500.000 παιδιά, γεγονός που την κατατάσσει ως την πιο θανατηφόρα μεταδοτική ασθένεια
- 3 άνθρωποι πεθαίνουν ανά λεπτό σε όλο τον κόσμο από φυματίωση
- Κάθε χρόνο καταγράφονται 1.1 εκατ. θάνατοι λόγω φυματίωσης και 800.000 λόγω AIDS (σ.σ. περίπου 400.000 περιπτώσεις σχετίζονται με τις δύο παθήσεις)
- Τα περισσότερα θύματα είναι γυναίκες. Επίσης, αν μια γυναίκα είναι έγκυος και νοσεί από φυματίωση, έχει διπλάσιες πιθανότητες να γεννήσει πρόωρα και το μωρό είναι 6 φορές πιο πιθανό να πεθάνει μέσα σε λίγες εβδομάδες από τη γέννησή του
- Από το 2000 έως και το 2014 σχεδόν 43 εκατομμύρια ζωές σώθηκαν από την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία. Με τέτοιους ρυθμούς στόχος είναι η φυματίωση να εξαφανιστεί το 2030