Είναι πολύ σημαντικό, να γνωρίζουμε τις φυσιολογικές τιμές του καρδιακού ρυθμού ανά περίσταση. Σε κατάσταση ηρεμίας, οι χτύποι της καρδιάς ανά λεπτό, δηλαδή οι καρδιακοί παλμοί (ρυθμοί ή σφυγμοί), είναι κατά κανόνα πιο χαμηλοί στους γυμνασμένους ανθρώπους από ότι στους αγύμναστους.
Ένας υψηλός καρδιακός ρυθμός σε κατάσταση ηρεμίας δεν αποτελεί απλώς δείκτη μειωμένης φυσικής κατάστασης, αλλά και έναν ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για θνητότητα από καρδιοπάθεια.
Συνήθως ως παράγοντες κινδύνου για έμφραγμα (καρδιακή προσβολή) ή καρδιακή ανακοπή αναφέρονται η υψηλή χοληστερόλη (χοληστερίνη), η υψηλή αρτηριακή πίεση, το κάπνισμα και η καθιστική ζωή. Ωστόσο ένας επιπλέον παράγοντας κινδύνου είναι και οι υψηλοί καρδιακοί παλμοί.
Αντίστροφα, όσες λιγότερες φορές χτυπά η καρδιά μας ανά λεπτό τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες έχουμε να ζήσουμε περισσότερο. Η καρδιά της χελώνας χτυπά μόνο 6 παλμούς το λεπτό και ίσως αυτός ο αργός ρυθμός να έχει κάποια σχέση με το γεγονός ότι ζει 150 χρόνια.
Η συστηματική άσκηση μειώνει τον καρδιακό ρυθμό ενώ μελέτες δείχνουν ότι μια διατροφή που περιέχει ωμέγα-3 και συγκεκριμένα EPA και DHA (βρίσκονται στα λιπαρά ψάρια) μπορεί επίσης να μειώσει τους χτύπους της καρδιάς σε κατάσταση ηρεμίας.
Φυσιολογικές τιμές
Οι φυσιολογικοί καρδιακοί παλμοί ενός ενήλικα όταν κάθεται ήρεμος στην καρέκλα κυμαίνεται από 60 έως 100 παλμούς το λεπτό. Ο καρδιακός ρυθμός άνω των φυσιολογικών τιμών αναφέρεται ως ταχυκαρδία ενώ ο καρδιακός ρυθμός κάτω των φυσιολογικών τιμών αναφέρεται ως βραδυκαρδία. Οι φυσιολογικές τιμές των καρδιακών παλμών σε φάση ηρεμίας (όταν δηλαδή δεν υπάρχει σωματική κόπωση ή το ψυχικό στρες) είναι:
Νήπια: 100 ως 160 παλμοί το λεπτό.
Παιδιά 1 ως 10 ετών: 70 ως 120 παλμοί το λεπτό.
Παιδιά άνω των 10 ετών και ενήλικες: 60 ως 100 παλμοί το λεπτό (τα τελευταία χρόνια θεωρείται ότι το 90 είναι το φυσιολογικός ανώτατος παλμός ανά λεπτό για τους ενήλικες).
Αθλητές: 40 ως 60 παλμοί το λεπτό.