Η παρακολούθηση της πίεσης από τους ίδιους τους υπερτασικούς ασθενείς στο σπίτι είναι πολύ διαδεδομένη σε πολλές χώρες και στην Ελλάδα. Ελάχιστοι υπερτασικοί δεν έχουν πιεσόμετρο. Όταν γίνονται σωστά οι μετρήσεις της πίεσης στο σπίτι είναι πιο αξιόπιστες από τις μετρήσεις που κάνει ο γιατρός στο ιατρείο και αυτό -το φαινομενικά παράδοξο- για πολλούς λόγους.
Σχετικές πληροφορίες μας δίνει ο Γεώργιος Σ. Στεργίου Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας – Υπέρτασης Κέντρο Υπέρτασης STRIDE HELLAS-7 Γ’ Παθολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοκομείο Σωτηρία, Αθήνα.
ΤΑ ΟΦΕΛΗ
– Κατ’αρχήν οι μετρήσεις γίνονται στο περιβάλλον του ασθενή και όχι σε ένα ιατρείο ή νοσοκομείο όπου τα επίπεδα του στρες ανεβαίνουν και μαζί τους εκείνα της πίεσης. Έτσι αποφεύγεται η λεγόμενη “υπέρταση της λευκής μπλούζας” και η «συγκαλυμμένη υπέρταση”.
– Στο σπίτι υπάρχει η δυνατότητα να πραγματοποιηθούν πολλές μετρήσεις σε διάστημα ημερών, εβδομάδων ή μηνών, γεγονός που δίνει την δυνατότητα συγκρίσεων και διερεύνησης των παραγόντων που επηρεάζουν κάθε ασθενή.
– Οι δύο παράγοντες που προαναφέρονται οδηγούν σε καλύτερη ρύθμιση της πίεσης. Αλλά και σε κάτι άλλο εξ ίσου σημαντικό:
– Σχετικά χαμηλό κόστος.
ΤΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΟ ΛΑΘΟΣ
– Δυστυχώς όμως λανθασμένες αντιλήψεις μπορούν να επηρεάσουν την ορθότητα των μετρήσεων στο σπίτι. Οι λανθασμένες μετρήσεις μπορεί παραπλανήσουν, να προκαλέσουν ακόμα και πανικό και να οδηγήσουν σε αδικαιολόγητες αλλαγές της θεραπείας. Η συνήθης και άκρως λανθασμένη τακτική, όταν η πίεση στο σπίτι είναι αυξημένη, είναι ο ασθενής να παίρνει επιπλέον χάπι. Αυτό πρέπει να αποφεύγεται.
ΟΙ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΓΙΑ ΣΩΣΤΗ ΜΕΤΡΗΣΗ
– Οι μετρήσεις να γίνονται σε ήσυχο δωμάτιο, σε καθιστή θέση και μετά από ανάπαυση 5 λεπτών.
– Να αποφεύγονται οι μετρήσεις όταν υπάρχει πανικός, φόβος, αναστάτωση ή κάποιο σύμπτωμα όπως πονοκέφαλος, ίλιγγος, ρινορραγία κα. Σε αυτές τις συνθήκες η πίεση μπορεί να βρεθεί περιστασιακά μόνο αυξημένη και αν αυτό δεν γίνει κατανοητό θα οδηγήσει σε λάθος ενέργειες. Τυχόν συμπτώματα δεν πρέπει να συνδέονται με αύξηση της πίεσης αφού η υπέρταση κατά κανόνα δεν προκαλεί κανένα σύμπτωμα.
ΕΠΙΛΟΓΗ ΠΙΕΣΟΜΕΤΡΟΥ
– Για το σπίτι κατάλληλα είναι τα αυτόματα ηλεκτρονικά πιεσόμετρα που μετράνε στο μπράτσο. Τα πιεσόμετρα αυτά πρέπει να είναι αποδεδειγμένα αξιόπιστα γι’αυτό (συμβουλευτείτε τον γιατρό σας ή αναζητήστε καταλόγους στο διαδίκτυο www.dableducational.org, www.bhsoc.org).
– Τα πιεσόμετρα του καρπού είναι λιγότερο αξιόπιστα και δεν συνιστώνται.
– Τα πιεσόμετρα με ακουστικά, συνήθως, είναι κακής ποιότητας και χάνουν την αξιοπιστία τους με την χρήση. Επιπλέον πρέπει ο ασθενής να εκπαιδευτεί και να μετρά με σχολαστικότητα. Γι’αυτό αυτά τα πιεσόμετρα δεν συνιστώνται για το σπίτι.
– Πρέπει να προτιμώνται τα πιεσόμετρα με αυτόματη μνήμη ώστε να μπορεί ο γιατρός να δει μόνος του και να αξιολογήσει τις τελευταίες μετρήσεις.
– Είναι σημαντικό η περιχειρίδα να είναι κατάλληλη για τον ασθενή. Αν είναι στενότερη η πίεση φαίνεται υψηλότερη από την πραγματική και αν είναι φαρδύτερη η πίεση φαίνεται χαμηλότερη από την πραγματική. Μπράτσο με περίμετρο πάνω από 30 εκ. χρειάζεται περιχειρίδα μεγαλύτερη από τη συνηθισμένη και κάτω από 24 εκ. (π.χ. παιδιά) χρειάζεται μικρότερη.
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΩΝ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ
– Για τη μακροχρόνια παρακολούθηση της πίεσης αρκούν 1-2 μετρήσεις την εβδομάδα.
– Πριν από κάθε επίσκεψη στο γιατρό πρέπει να γίνονται μετρήσεις για 5-7 μέρες, το πρωί (πριν τη λήψη φαρμάκων) και το απόγευμα. Κάθε φορά να γίνονται δύο μετρήσεις που να απέχουν μεταξύ τους 1 λεπτό.
– Πολύ συχνές μετρήσεις (καθημερινές) δεν οφελούν, αντίθετα μπορεί να είναι παραπλανητικές.
– Αλλαγή της θεραπείας με βάση μεμονωμένες μετρήσεις και χωρίς συνεννόηση με τον γιατρό δεν επιτρέπονται.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ
– Μεμονωμένες μετρήσεις μπορεί να είναι πολύ παραπλανητικές και δεν αξιολογούνται.
– Η πίεση στο σπίτι είναι χαμηλότερη από όσο στο ιατρείο.
– Αξιολογείται μόνο ο μέσος όρος της πίεσης μερικών ημερών.
– Μέσος όρος, πάνω από 135 mmHg για τη συστολική (μεγάλη) ή πάνω από 85 mmHg για τη διαστολική (μικρή) σημαίνει πως η πίεση δεν έχει ρυθμιστεί και πρέπει να απευθυνθούμε πάλι στον γιατρό.