Μερικά σπάνια είδη διαβήτη μπορεί να προκύψουν από ιδιαίτερες καταστάσεις. Για παράδειγμα, από ασθένειες του παγκρέατος, κάποιες χειρουργικές επεμβάσεις ή φάρμακα, καθώς και από λοιμώξεις. Αυτοί οι τύποι αντιπροσωπεύουν μόνο 1%-5% όλων των περιπτώσεων διαβήτη. Πολύ πιο συνήθης, ωστόσο, είναι ο διαβήτης κύησης.
Διαβήτης κύησης
Ο διαβήτης που προκαλείται από την εγκυμοσύνη ονομάζεται «διαβήτης κύησης» (η εγκυμοσύνη, σε κάποιον βαθμό, οδηγεί στην αντίσταση στην ινσουλίνη). Συχνά διαγιγνώσκεται στις καθυστερημένες εγκυμοσύνες. Επειδή τα υψηλά επίπεδα σακχάρου αίματος σε μια μητέρα κυκλοφορούν μέσω του πλακούντα στο μωρό, ο διαβήτης κύησης πρέπει να ελέγχεται για την προστασία της ανάπτυξης και του εμβρύου.
Τα αναφερόμενα ποσοστά διαβήτη κύησης είναι μεταξύ 2% και 10% των εγκύων. Συνήθως εξαφανίζεται μετά την εγκυμοσύνη. Η ύπαρξη σακχαρώδους διαβήτη κύησης, όμως, θέτει τις μητέρες σε μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2 αργότερα στη ζωή τους. Έως και το 10% των γυναικών με διαβήτη κύησης παρουσιάζουν διαβήτη τύπου 2. Μπορεί να συμβεί από μερικές εβδομάδες μετά τη γέννα έως και χρόνια αργότερα.
Οι κίνδυνοι για το αγέννητο μωρό είναι ακόμη μεγαλύτεροι από τους κινδύνους για τη μητέρα: μη φυσιολογικό βάρος πριν από τη γέννηση, προβλήματα αναπνοής κατά τον τοκετό, μεγαλύτερες πιθανότητες για παχυσαρκία και εμφάνιση διαβήτη σε μεγαλύτερη ηλικία. Οι πιο συνήθεις επιπλοκές για τη μητέρα είναι η ανάγκη για καισαρική τομή λόγω υπερβολικά μεγάλου βρέφους, καθώς και βλάβες στην καρδιά, στα νεφρά, στα νεύρα και στα μάτια.
Η θεραπεία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης περιλαμβάνει: α) προσεκτικό σχεδιασμό γευμάτων για την εξασφάλιση επαρκών θρεπτικών ουσιών χωρίς υπερβολικό λίπος και θερμίδες, β) καθημερινή ήπια άσκηση, γ) έλεγχο της αύξησης του βάρους της εγκύου και δ) λήψη ινσουλίνης, σε σοβαρές περιπτώσεις.
Υπάρχει και διαβήτης τύπου 3;
Ο «διαβήτης τύπου 3» είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται όταν η νόσος Αλτσχάιμερ πυροδοτεί την αντίσταση στην ινσουλίνη στον εγκέφαλο. Αυτή η κατάσταση χρησιμοποιείται συχνότερα για να περιγράψει άτομα που έχουν διαβήτη τύπου 2 και διαγιγνώσκονται επίσης με νόσο Αλτσχάιμερ ή άνοια.
Από νέες έρευνες προκύπτει το συμπέρασμα ότι η νόσος Αλτσχάιμερ πρέπει επίσης να χαρακτηριστεί ως ένας τύπος διαβήτη, που ονομάζεται «διαβήτης τύπου 3». Ωστόσο, αυτή η ταξινόμηση είναι αμφιλεγόμενη και οι περισσότεροι γιατροί δεν είναι έτοιμοι να τη χρησιμοποιήσουν, μέχρι να γίνουν περισσότερες μελέτες και πειράματα. Άλλωστε, υπάρχει ήδη διαπιστωμένη σχέση μεταξύ του Αλτσχάιμερ και του διαβήτη τύπου 2. Δεδομένου του ότι η νόσος του Αλτσχάιμερ μπορεί να προκληθεί από αντίσταση στην ινσουλίνη στον εγκέφαλο, κάποιοι πιστεύουν ότι η νόσος αυτή είναι απλώς «διαβήτης του εγκεφάλου»!
Πάντως, τα άτομα που εμφανίζουν διαβήτη τύπου 2 έχουν έως και 60% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν σύνδρομο Αλτσχάιμερ ή άνοια. Μια μελέτη σε πάνω από 100.000 άτομα με άνοια απέδειξε ότι οι γυναίκες με διαβήτη τύπου 2 είχαν μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης αγγειακής άνοιας από τους άνδρες.
«Συγγενείς» ασθένειες
Ποια προβλήματα υγείας μπορούν να αναπτύξουν τα άτομα με κάθε τύπο διαβήτη; Πάρα πολλά, με πιο κοινά τα εξής: καρδιακή ασθένεια, εγκεφαλικό, νεφρική νόσο, προβλήματα οφθαλμών, οδοντικές ασθένειες, νευρική βλάβη, προβλήματα στα πόδια. Δεδομένου ότι τα κύτταρα δεν μπορούν να πάρουν τη γλυκόζη, αυτή συσσωρεύεται στο αίμα. Τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα μπορεί να βλάψουν τα μικροσκοπικά αιμοφόρα αγγεία στα νεφρά, στην καρδιά, στα μάτια ή στο νευρικό σύστημα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο διαβήτης -ειδικά αν αφεθεί χωρίς θεραπεία- μπορεί, τελικά, να προκαλέσει καρδιακή ασθένεια, εγκεφαλικό επεισόδιο, νεφρική νόσο, τύφλωση και νευρική βλάβη στα νεύρα των ποδιών ή ακόμη και ακρωτηριασμό.