Παγκρεατικές Αλλοιώσεις: Οι αλλοιώσεις της παγκρεατικής ενδοεπιθηλιακής νεοπλασίας (PanIN) ανιχνεύθηκαν στην πλειονότητα των υγιών παγκρεάτων από αποβιώσαντες δότες διαφόρων ηλικιών και έφεραν χαρακτηριστικά παγκρεατικού καρκίνου, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο ‘Ανακάλυψη του καρκίνου’(Cancer Discovery). Ο καρκίνος του παγκρέατος είναι μια σπάνια αλλά εξαιρετικά θανατηφόρα ασθένεια, με πενταετή σχετική επιβίωση 11,5%. Με λίγα πρώιμα συμπτώματα, συνήθως διαγιγνώσκεται σε προχωρημένα στάδια, όταν είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί. Του καρκίνου του παγκρέατος μπορεί να προηγηθούν διάφορες προκαρκινικές αλλοιώσεις, συμπεριλαμβανομένων των παγκρεατικών ενδοεπιθηλιακών νεοπλασιών PanINs, των ενδοαυλικών θηλωδών βλεννωδών νεοπλασμάτων και των βλεννωδών κυστικών νεοπλασμάτων.
“Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο ο παγκρεατικός ιστός εξελίσσεται καθώς μεταπίπτει από φυσιολογικό σε προκαρκινικό σε καρκινικό θα είναι το κλειδί για τον προσδιορισμό στρατηγικών για την έγκαιρη ανίχνευση, πρόληψη και θεραπεία του καρκίνου του παγκρέατος”, δήλωσε η Marina Pasca di Magliano, Ph.D., μία από τους συν-συγγραφείς της μελέτης, ερευνήτρια στο Κέντρο Καρκίνου Rogel και καθηγήτρια χειρουργικής και κυτταρικής και αναπτυξιακής βιολογίας στο Michigan Medicine του Πανεπιστημίου του Michigan. “Δυστυχώς, ήταν δύσκολο να κατανοήσουμε τα βασικά χαρακτηριστικά του παγκρέατος λόγω της έλλειψης φυσιολογικού παγκρεατικού ιστού διαθέσιμου για έρευνα”. “Δεδομένου ότι δεν υπάρχει λόγος να γίνει βιοψία ή εκτομή ενός φυσιολογικού παγκρέατος, οι ερευνητές έπρεπε να βασιστούν στον ιστό που περιβάλλει τους όγκους του παγκρέατος ως το λεγόμενο φυσιολογικό”, εξήγησε ο Timothy Frankel, MD, συν-συγγραφέας, ερευνητής στο Κέντρο Καρκίνου Rogel και αναπληρωτής καθηγητής και χειρουργικός ογκολόγος στο Michigan Medicine του Πανεπιστημίου του Michigan. “Ωστόσο, είναι σαφές ότι ο ιστός που γειτνιάζει με τους όγκους έχει πολύ ανώμαλη εμφάνιση και δεν αποτελεί αξιόπιστο υποκατάστατο για τον πραγματικό, υγιή παγκρεατικό ιστό”.
Για να χαρακτηρίσουν τον φυσιολογικό παγκρεατικό ιστό, οι Pasca di Magliano, Frankel και οι συνεργάτες τους, συμπεριλαμβανομένης της πρώτης συγγραφέως Eileen Carpenter, MD, Ph.D., συνεργάστηκαν με το Gift of Life Michigan για να αποκτήσουν υγιές πάγκρεας από 30 πρόσφατα αποβιώσαντες δότες για τους οποίους δεν είχαν βρεθεί κατάλληλοι λήπτες μεταμοσχεύσεων. Επειδή τα παγκρέατα δωρίστηκαν μετά από εγκεφαλικό θάνατο, η ροή του αίματος διατηρήθηκε μέχρι το όργανο να αφαιρεθεί και να ψυχθεί αμέσως, γεγονός που περιόρισε τον χρόνο θερμής ισχαιμίας και βοήθησε στη διατήρηση του κυτταρικού και μεταγραφικού προφίλ του ιστού. Οι δότες ήταν μεταξύ 20 και 70 ετών κατά τη στιγμή του θανάτου και δεν είχαν παγκρεατικές παθήσεις. Υπήρχαν 20 άνδρες και 10 γυναίκες δότες. Περίπου τα δύο τρίτα των δοτών ήταν λευκοί, περίπου το ένα τρίτο ήταν Αφροαμερικανοί, ένας δότης ήταν Ασιάτης και ένας δότης ήταν άγνωστης φυλής. Χρησιμοποιώντας ιστούς που συλλέχθηκαν από διάφορες περιοχές του παγκρέατος, οι ερευνητές πραγματοποίησαν ιστοπαθολογικές αναλύσεις, οι οποίες αποκάλυψαν την παρουσία παγκρεατικής ενδοεπιθηλιακής νεοπλασίας PanINs σε 18 από τα 30 παγκρέατα των δοτών, που αντιπροσώπευαν όλες τις ηλικιακές και φυλετικές ομάδες. Η ανάλυση του ιστού που περιβάλλει άμεσα τις βλάβες παγκρεατικής ενδοεπιθηλιακής νεοπλασίας PanIN έδειξε ότι το μικροπεριβάλλον της παγκρεατικής ενδοεπιθηλιακής νεοπλασίας PanIN ήταν πλούσιο σε ινοβλάστες, μυελοειδή κύτταρα και Τ κύτταρα, καθιστώντας το διαφορετικό από αυτό του ιστολογικά φυσιολογικού παγκρεατικού ιστού.
Για να κατανοήσουν πώς οι αλλοιώσεις της παγκρεατικής ενδοεπιθηλιακής νεοπλασίας PanIN υγιών δοτών συγκρίνονται με τους όγκους του παγκρέατος, οι συγγραφείς συνέκριναν το μικροπεριβάλλον και τη γονιδιακή έκφραση των παγκρεατικών ενδοεπιθηλιακών νεοπλασιών PanIN με δεδομένα που είχαν δημοσιευθεί προηγουμένως για τα κύτταρα του καρκίνου του παγκρέατος. Διαπίστωσαν ότι οι παγκρεατικές ενδοεπιθηλιακές νεοπλασίες PanINs και οι παγκρεατικοί όγκοι είχαν διαφορετικό μικροπεριβάλλον αλλά παρόμοια πρότυπα γονιδιακής έκφρασης. Σε σύγκριση με το μικροπεριβάλλον των παγκρεατικών ενδοεπιθηλιακών νεοπλασιών PanIN, το μικροπεριβάλλον του όγκου είχε χαμηλότερα επίπεδα ακτινωτών και ενδοθηλιακών κυττάρων και μεγαλύτερο ποσοστό μακροφάγων και CD4+ T κυττάρων. “Αναλύοντας αληθινά φυσιολογικά παγκρέατα, διαπιστώσαμε ότι οι παγκρεατικές ενδοεπιθηλιακές νεοπλασίες PanIN βρέθηκαν συνήθως σε άτομα διαφορετικής ηλικίας και φυλής και μπορεί να έχουν ήδη αποκτήσει ορισμένα χαρακτηριστικά κακοήθων κυττάρων”, συνόψισε ο Carpenter, ο οποίος είναι ερευνητής στο Κέντρο Καρκίνου Rogel, γαστρεντερολόγος και επίκουρος καθηγητής στο Michigan Medicine του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν. “Δεδομένου ότι ο καρκίνος του παγκρέατος είναι εξαιρετικά σπάνιος, η ευρεία εμφάνιση των παγκρεατικών ενδοεπιθηλιακών νεοπλασιών PanINs σε άτομα διαφόρων ηλικιών και φυλών αμφισβητεί το παράδειγμα ότι οι παγκρεατικές ενδοεπιθηλιακές νεοπλασίες PanINs εξελίσσονται πάντα σε καρκίνο”. “Οι προηγούμενες προσπάθειες για την έγκαιρη ανίχνευση επικεντρώθηκαν στην ανεύρεση των βλαβών των παγκρεατικών ενδοεπιθηλιακών νεοπλασιών PanIN, με την υπόθεση ότι τα άτομα με παγκρεατικές ενδοεπιθηλιακές νεοπλασίες PanINs θα είναι αυτά που κινδυνεύουν να αναπτύξουν καρκίνο του παγκρέατος, αλλά τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι εμπλέκονται πρόσθετοι παράγοντες”, δήλωσε ο Frankel.
“Η κατανόηση του γιατί ορισμένες παγκρεατικές ενδοεπιθηλιακές νεοπλασίες PanIN εξελίσσονται σε καρκίνο και άλλες όχι, θα είναι σημαντική για την ακριβή πρόβλεψη του ποιος κινδυνεύει από καρκίνο του παγκρέατος και για την ανάπτυξη τεχνικών αναχαίτισης του καρκίνου”, δήλωσε ο Pasca di Magliano. “Η σύνθεση των μικροπεριβαλλόντων που περιβάλλουν τις παγκρεατικές ενδοεπιθηλιακές νεοπλασίες PanINs μπορεί να αποτελεί βασικό παράγοντα”. Ένας περιορισμός της μελέτης ήταν η αδυναμία να παρατηρηθούν οι αλλαγές στο πάγκρεας με την πάροδο του χρόνου ή να εξεταστεί ο αντίκτυπος των θεραπευτικών παρεμβάσεων, σημείωσαν οι συγγραφείς. “Ο ιστός που εξετάσαμε παρείχε μόνο ένα στιγμιότυπο του παγκρέατος τη στιγμή του θανάτου του δότη”, δήλωσε ο Pasca di Magliano. Ένας επιπλέον περιορισμός ήταν το μικρό μέγεθος του δείγματος.