Παρά τις υποσχέσεις από πρώιμη έρευνα, μια νέα κλινική δοκιμή δεν βρίσκει στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι τα παιδιά με αυτισμό επωφελούνται από ρινικά σπρέι που περιέχουν την ορμόνη «αγάπης» ωκυτοκίνη. Οι ερευνητές χαρακτήρισαν τα ευρήματα απογοητευτικά. Είπαν όμως ότι η μελέτη προσφέρει επίσης σημαντικές πληροφορίες: Μερικοί γονείς παιδιών με αυτισμό χρησιμοποιούν ήδη ρινικά σπρέι ωκυτοκίνης με την ελπίδα να υποστηρίξουν την κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών τους. Αυτή η ελπίδα πυροδοτήθηκε από θετικά ευρήματα σε μερικές μικρές μελέτες που εξέτασαν συνθετικές εκδοχές ωκυτοκίνης – μια φυσική ορμόνη στο σώμα που υποστηρίζει τους δεσμούς, είτε μεταξύ μητέρας και παιδιού είτε ρομαντικών συντρόφων.
Ωστόσο, η νέα δοκιμή διαπίστωσε ότι σε διάστημα έξι μηνών, τα παιδιά που έλαβαν ωκυτοκίνη δεν έδειξαν περισσότερα οφέλη στις κοινωνικές τους ικανότητες από αυτά που έλαβαν ρινικό σπρέι με εικονικό φάρμακο. “Η αποκοπή από αυτήν τη μελέτη είναι, όποιο όφελος μπορεί να δουν οι γονείς με αυτά τα ρινικά σπρέι πιθανότατα δεν σχετίζεται με την ωκυτοκίνη”. Αυτό δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Δρ Linmarie Sikich. “Μάλλον σχετίζεται με άλλα πράγματα που συμβαίνουν στο περιβάλλον του παιδιού”. Τα καλά νέα είναι ότι δεν προέκυψαν ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια κατά τη διάρκεια της δοκιμής, δήλωσε ο Sikich, αναπληρωτής καθηγητής σύμβουλος στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Duke, στο Durham, N.C. “Οι γονείς που έχουν χρησιμοποιήσει ωκυτοκίνη δεν χρειάζεται να ανησυχούν ότι έχει βλάψει κάπως το παιδί τους”, σημείωσε. Δυστυχώς δεν υπήρχαν αποδείξεις ότι ήταν χρήσιμο. Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στις 14 Οκτωβρίου στο New England Journal of Medicine.
Ο αυτισμός είναι μια αναπτυξιακή διαταραχή του εγκεφάλου που επηρεάζει περίπου ένα στα 54 παιδιά στις Ηνωμένες Πολιτείες, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ. Η διαταραχή είναι πολύπλοκη και διαφέρει πολύ από άτομο σε άτομο. Αλλά ένας κοινός παρονομαστής είναι ότι τα άτομα με αυτισμό έχουν, σε διαφορετικό βαθμό, δυσκολία στην επικοινωνία και την κοινωνική αλληλεπίδραση. Η συμπεριφορική θεραπεία, ειδικά ξεκινώντας από νωρίς, μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να αναπτύξουν κοινωνικές δεξιότητες. Η πλειοψηφία των παιδιών ανταποκρίνεται, αλλά δεν το κάνουν όλα. Και μόνο σε μερικούς ανθρώπους είναι μια δραματική απάντηση.
Η βασική ιδέα πίσω από τη χορήγηση οξυτοκίνης είναι ότι μπορεί να διευκολύνει την καλύτερη ανταπόκριση σε συμπεριφορικές παρεμβάσεις, σύμφωνα με τον Geschwind, ο οποίος έγραψε ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε με τη μελέτη. Δεν ήταν πεπεισμένος ότι η δοκιμή σημαίνει το τέλος της ωκυτοκίνης ως επιλογή για τον αυτισμό. Παρομοίασε τη χορήγηση οξυτοκίνης χωρίς σωστή συμπεριφορική θεραπεία με έναν αθλητή που έπαιρνε στεροειδή αλλά δεν έκανε προπόνηση δύναμης. Στη δοκιμή συμμετείχαν 290 παιδιά και έφηβοι με αυτισμό, ηλικίας 3 έως 17 ετών, οι οποίοι τυχαία ανατέθηκαν να χρησιμοποιήσουν ρινικό σπρέι ωκυτοκίνης ή σπρέι εικονικού φαρμάκου, έως και δύο φορές την ημέρα, για έξι μήνες.
Όλοι οι συμμετέχοντες στη μελέτη είχαν τη δυνατότητα να συνεχίσουν με οποιαδήποτε συμπεριφορική θεραπεία ή φάρμακα που είχαν λάβει πριν από τη δοκιμή. Κατά τη διάρκεια της μελέτης, οι γονείς συμπλήρωσαν τυποποιημένα ερωτηματολόγια για τη συμπεριφορά των παιδιών τους, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών αλληλεπιδράσεων. Κατά μέσο όρο τα παιδιά και στις δύο ομάδες μελέτης παρουσίασαν βελτίωση των κοινωνικών ικανοτήτων με την πάροδο του χρόνου. Μια προηγούμενη μελέτη είχε επισημάνει έναν παράγοντα που θα μπορούσε να είναι καθοριστικός: το αρχικό επίπεδο ωκυτοκίνης στο αίμα των παιδιών. Δηλαδή, η συνθετική ωκυτοκίνη μπορεί να βοηθήσει μόνο όταν τα φυσικά επίπεδα είναι χαμηλά.
Καμία μεμονωμένη θεραπεία δεν θα είναι αποτελεσματική για μια τόσο περίπλοκη εγκεφαλική διαταραχή. Είναι σαν να περιμένουμε από όλους τους καρκίνους να ανταποκριθούν στην ίδια θεραπεία. Αλλά είναι πιθανό ότι η ωκυτοκίνη, σε συνδυασμό με τη συμπεριφορική θεραπεία, θα μπορούσε να βοηθήσει μερικά παιδιά με αυτισμό. Μελλοντικές δοκιμές θα δοκιμάσουν την προσέγγιση σε πιο στενά καθορισμένες ομάδες. Κανένα ρινικό σπρέι ωκυτοκίνης δεν έχει εγκριθεί για τη θεραπεία του αυτισμού. Ωστόσο, αυτό δεν εμπόδισε τη χρήση του. Ορισμένοι γονείς μπορεί να το πάρουν στο διαδίκτυο. Σε άλλες περιπτώσεις ένας γιατρός μπορεί να το συνταγογραφήσει και λαμβάνεται μέσω ενός φαρμακείου που παρέχει την ωκυτοκίνη σε μορφή ρινικού σπρέι.