Δύο νέες μελέτες ρίχνουν φως στον μηχανισμό δράση του νέου κοροναϊού SARS-CoV-2, που προκαλεί τη νόσο COVID-19. Οι μελέτες, μια γερμανική και μια αμερικανική, εστιάζουν στους πνεύμονες και την καρδιά, αντίστοιχα, ελπίζοντας σε καλύτερη διαχείριση των ασθενών.
Τα κύτταρα-στόχοι του κορoναϊού στους πνεύμονες.
Επιστημονική ομάδα από διάφορα ακαδημαϊκά ιδρύματα της Γερμανίας, υπό τη σκέπη του Γερμανικού Ερευνητικού Πνευμονολογικού Κέντρου, μελέτησαν δείγματα από μη μολυσμένους από τον ιό ασθενείς για να δουν ποια κύτταρα των πνευμόνων και των βρόγχων είναι οι στόχοι του SARS-CoV-2.
Παρατήρησαν λοιπόν ότι ο υποδοχέας για τον ιό εκφράζεται έντονα σε συγκεκριμένα προγονικά κύτταρα. Τα εν λόγω κύτταρα συνήθως εξελίσσονται σε κύτταρα του αναπνευστικού συστήματος που είναι επενδεδυμένα με τριχοειδείς προεξοχές που ονομάζονται κροσσοί και καθαρίζουν τη βλέννα και τα βακτήρια από τους πνεύμονες.
Όπως αναφέρει σε σχετικό άρθρο στο EMBO, ο καθηγητής Roland Eils από την Κλινική Θώρακος της Χαϊδελβέργης, ο αρχικός στόχος της μελέτης ήταν να αποσαφηνιστεί γιατί ο καρκίνος του πνεύμονα μερικές φορές εκδηλώνεται και σε άτομα που δε έχουν καπνίσει ποτέ. Άρχισαν λοιπόν οι επιστήμονες αναλύουν δείγματα από 12 καρκινοπαθείς. Τα δείγματα προέρχονταν τόσο από σημεία των πνευμόνων που είχαν επηρεαστεί από τον καρκίνο όσο και από τον περιβάλλοντα υγιή ιστό. Μελέτησαν επίσης κύτταρα από αεραγωγούς υγιών ατόμων, που είχαν υποβληθεί σε βρογχοσκόπηση για να αποκλειστεί η διάγνωση καρκίνου του πνεύμονα.
Ο ταχέως εξαπλούμενος κοροναϊός ώθησε τους ερευνητές να εξετάσουν και πάλι τα υπάρχοντα δείγματα, καθώς όπως λέει ο Δρ. Eils «ήμουν πεπεισμένος ότι τα δεδομένα που συγκεντρώσαμε από αυτούς τους ασθενείς που δεν έχουν προσβληθεί από κορωνοϊό θα παρείχαν σημαντικές πληροφορίες για την κατανόηση της ιογενούς λοίμωξης».
Αξίζει να σημειωθεί ότι είναι ήδη γνωστό πως η πρωτεΐνη-ακίδα του SARS-CoV-2 προσδένεται στον υποδοχέα του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης 2 (ACE2) στην επιφάνεια των κυττάρων. Επίσης, ο ιός χρειάζεται έναν ή περισσότερους συμπαράγοντες για να μπορέσει να εισχωρήσει στα κύτταρα.
Αλλά ποια κύτταρα είναι «προικισμένα» με τέτοιους υποδοχείς και συμπαράγοντες; Και ποια κύτταρα σε ποια σημεία του αναπνευστικού συστήματος είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στη μόλυνση από τον SARS-CoV-2;
Ο Δρ Eils και οι συνεργάτες του χρησιμοποίησαν τεχνολογία προσδιορισμού της αλληλουχίας κυττάρου για να εξετάσουν τα δείγματα κυττάρων που είχαν στη διάθεσή τους. Όπως εξηγεί ο ίδιος «αναλύθηκαν συνολικά σχεδόν 60.000 κύτταρα για να καθορίσουμε αν ενεργοποιούν το γονίδιο του υποδοχέα και πιθανών συμπαραγόντων, ώστε να έχουν μπορούν να μολυνθούν από τον κοροναϊό».