Ο κολπικός τοκετός μετά από καισαρική είναι εφικτός με τη μέθοδο VBAC (Vaginal Birth After Caesarean) η οποία μπορεί να εφαρμοστεί σε περίπου τρεις στις τέσσερις γυναίκες που διανύουν μια φυσιολογική εγκυμοσύνη. Μέχρι πρόσφατα επικρατούσε η αντίληψη ότι «μια φορά καισαρική, πάντα καισαρική». Πλέον, όμως, οι γυναίκες που έχουν ήδη αποκτήσει παιδί με αυτή τη μέθοδο μπορούν να ελπίζουν ότι θα μπορέσουν να ζήσουν την εμπειρία πιο «φυσιολογικά» σε επόμενο τοκετό. Σύμφωνα με έρευνα της Εθνικής Επιτροπής Θηλασμού και του Ινστιτούτου Υγείας Παιδιού πριν από περίπου 2 χρόνια, το ποσοστό των τοκετών που γίνονται με καισαρική τομή στη χώρα μας ανέρχεται σε 52,5% –αριθμός που σε άλλες χώρες είναι κατά μέσο όρο 26%–, ενώ σχεδόν για το ένα τρίτο από αυτούς δεν υπάρχει άλλη ένδειξη για καισαρική εκτός από το ότι η γυναίκα είχε γεννήσει με τον ίδιο τρόπο στο παρελθόν.
Είναι εφικτός ο κολπικός τοκετός μετά από καισαρική;
Ωστόσο, με την παρακολούθηση και καθοδήγηση ενός έμπειρου μαιευτήρα-γυναικολόγου, ο κολπικός τοκετός μετά από καισαρική είναι εφικτός με τη μέθοδο VBAC (Vaginal Birth After Caesarean), η οποία μπορεί να εφαρμοστεί σε περίπου τρεις στις τέσσερις γυναίκες που διανύουν μια φυσιολογική εγκυμοσύνη.
Ποιες είναι οι προϋποθέσεις;
Για να θεωρείται ασφαλές μια γυναίκα να προσπαθήσει να γεννήσει φυσιολογικά ενώ έχει κάνει στο παρελθόν καισαρική τομή, θα πρέπει:
- Να έχει γεννήσει μία φορά με καισαρική, στη διάρκεια της οποίας έχει γίνει εγκάρσια (οριζόντια) χαμηλή τομή και όχι κάθετη. Υπό αυστηρές προϋποθέσεις αυτό μπορεί να γίνει και μετά από δύο καισαρικές τομές.
- Να μην υπάρχει ιστορικό ρήξης της μήτρας, ούτε να έχει πραγματοποιηθεί κάποιο σημαντικό γυναικολογικό χειρουργείο, π.χ. αφαίρεση ινομυωμάτων.
- Να μη συνυπάρχει κάποιο σοβαρό πρόβλημα υγείας, π.χ. διαβήτης, υπέρταση, που θα μπορούσε να θέσει την κύηση σε κίνδυνο.
- Να ξεκινήσει ο τοκετός φυσιολογικά, χωρίς ιατρική ή φαρμακευτική παρέμβαση (πρόκληση τοκετού).
- Η γυναίκα να μην είναι παχύσαρκη (δείκτης μάζας σώματος μικρότερος από 30).
Το ποσοστό επιτυχούς VBAC είναι 75-80%. Οι γυναίκες με μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας είναι αυτές που έχουν κάνει μόνο μία καισαρική στο παρελθόν λόγω ισχιακής προβολής του μωρού, ο τράχηλός τους είναι μαλακός και ο τοκετός εξελίχθηκε κανονικά.
VBAC Τα πλεονεκτήματα
Μια γυναίκα που επιλέγει να γεννήσει κολπικά μετά από καισαρική καταφέρνει να αποφύγει ένα σημαντικό χειρουργείο και τις πιθανές παρενέργειες που αυτό συνεπάγεται (π.χ. υψηλότερος κίνδυνος αιμορραγίας, περισσότερες πιθανότητες εμφάνισης συγκεκριμένων μετεγχειρητικών φλεγμονών και επιπλοκών), αναρρώνει πολύ πιο γρήγορα νιώθοντας λιγότερο πόνο και είναι άμεσα σε θέση να φροντίσει το μωρό και τον εαυτό της.
Επιπλέον, της δίνεται η δυνατότητα να έχει δίπλα της το σύντροφό της ή όποιον άλλον επιθυμεί, ενώ αυξάνονται οι πιθανότητες για επιτυχή φυσιολογικό τοκετό στο μέλλον. Εξάλλου, κάθε καισαρική τομή αυξάνει και τον κίνδυνο προδρομικού πλακούντα καθώς και διηθητικού πλακούντα, όπου ο πλακούντας εμφυτεύεται πολύ βαθιά και δεν αποκολλάται σωστά κατά τον τοκετό.
Τέλος, και αυτός ο λόγος είναι εξαιρετικά σημαντικός για πολλές γυναίκες, σε περίπτωση αρνητικών συναισθημάτων λόγω προηγούμενης καισαρικής για ιατρικούς λόγους, π.χ. προεκλαμψία, η δυνατότητα επίτευξης φυσιολογικού τοκετού γεμίζει τη γυναίκα με ένα αίσθημα υπερηφάνειας και πίστης στον εαυτό και στο σώμα της.
Τι γίνεται στην περίπτωση που αποτύχει η προσπάθεια;
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος κατά την προσπάθεια να ολοκληρωθεί ο τοκετός φυσιολογικά μετά από προηγούμενη καισαρική είναι να προκύψει ρήξη μήτρας, δηλαδή οι ιστοί της μήτρας να σχιστούν στο σημείο όπου είχε γίνει η τομή κατά τον πρώτο τοκετό. Σ’ αυτή την περίπτωση πραγματοποιείται άμεσα καισαρική τομή. Για το λόγο αυτόν είναι σημαντικό η προσπάθεια για VBAC να γίνει από έμπειρο γυναικολόγο και σε εξοπλισμένο μαιευτήριο που προσφέρει σιγουριά και ασφάλεια για τη μητέρα και το μωρό. Με σωστή ενημέρωση και την υπεύθυνη καθοδήγηση του μαιευτήρα, πάντα με γνώμονα το προσωπικό ιστορικό της μέλλουσας μαμάς, μπορεί να ληφθεί η πιο αξιόπιστη απόφαση για έναν ασφαλή τοκετό.