Ο Μαύρος Θάνατος ή αλλιώς η πανδημία της πανώλης που σκότωσε έως και το 60% των ανθρώπων στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και τη βόρεια Αφρική στα μέσα του 13ου αιώνα προήλθε από την κεντρική Ασία, εκεί που σήμερα είναι το Κιργιστάν. Η πανώλη εισήλθε για πρώτη φορά στη Μεσόγειο το 1347 με εμπορικά πλοία από την Ανατολή. Η πρωταρχική του εστία ήταν ασαφής, αλλά μια δημοφιλής θεωρία λέει ότι πρωτοεμφανίστηκε στην Κίνα. Ωστόσο, οι συγγραφείς της νέας μελέτης σημειώνουν ότι τον εντόπισαν σε μια περιοχή γύρω από τη λίμνη Issyk Kul στο Κιργιστάν. Εκεί μια επιδημία κατέστρεψε μια τοπική εμπορική κοινότητα μεταξύ 1338 και 1339, με τις επιτύμβιες στήλες από την εποχή να δείχνουν ότι άνθρωποι πέθαναν από μια άγνωστη επιδημία ή «λοιμό».
Ως μέρος της μελέτης, οι ερευνητές ανέλυσαν DNA από ανθρώπινα λείψανα σε τάφους από την περιοχή του 1338. Βρήκαν DNA από το βακτήριο της πανώλης Yersinia pestis. «Θα μπορούσαμε επιτέλους να αποδείξουμε ότι η επιδημία προκλήθηκε όντως από πανώλη», δήλωσε ο συγγραφέας της μελέτης Phil Slavin σε σχετική ανακοίνωση του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ για την Εξελικτική Ανθρωπολογία στη Γερμανία. Ο Slavin είναι ιστορικός στο Πανεπιστήμιο του Stirling στη Σκωτία.
Ήταν όμως αυτή η πηγή του Μαύρου Θανάτου;
Προηγούμενη έρευνα έδειξε ότι ο Μαύρος Θάνατος προκλήθηκε από μια τεράστια διαφοροποίηση των στελεχών της πανώλης που θεωρείται ότι συνέβη κάποια στιγμή μεταξύ του 10ου και του 14ου αιώνα, αλλά η ακριβής ημερομηνία ήταν άγνωστη. “Βρήκαμε ότι τα αρχαία στελέχη από το Κιργιστάν βρίσκονται ακριβώς στον κόμβο αυτού του τεράστιου γεγονότος διαφοροποίησης. Με άλλα λόγια, βρήκαμε το στέλεχος πηγής του Μαύρου Θανάτου και γνωρίζουμε ακόμη και την ακριβή ημερομηνία του [το έτος 1338]”, δήλωσε η επικεφαλής της μελέτης συγγραφέας Μαρία Σπύρου, ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο του Tübingen στη Γερμανία. Το επόμενο ερώτημα που έπρεπε να απαντηθεί ήταν αν αυτό το στέλεχος εξελίχθηκε τοπικά ή προήλθε από αλλού. Το βακτήριο της πανώλης επιβιώνει σε πληθυσμούς άγριων τρωκτικών παγκοσμίως, που ονομάζονται δεξαμενές πανώλης. Οι ερευνητές είπαν ότι σύγχρονα στελέχη που σχετίζονται περισσότερο με το αρχαίο στέλεχος βρίσκονται σήμερα σε δεξαμενές πανώλης γύρω από τα βουνά Tian Shan, μια οροσειρά που συνορεύει με το Κιργιστάν, το Καζακστάν και τη βορειοδυτική Κίνα — πολύ κοντά στο σημείο όπου βρέθηκε το αρχαίο στέλεχος. Όλα αυτά εντοπίζουν την προέλευση του Μαύρου Θανάτου στην κεντρική Ασία, καταλήγουν οι επιστήμονες.
