Ένα πρόσφατο άρθρο στο Journal of Medical Virology συζητά τη διπλή επίδραση του πυρετού Lassa και της COVID-19 στην Αφρική. Οι συγγραφείς λένε ότι η εμφάνιση της COVID-19 έχει στερήσει πόρους από άλλες μολυσματικές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένου του πυρετού Lassa. Για να περιοριστεί η ασθένεια, συνιστούν πληροφόρηση και ευασθητοποίηση για τη δημόσια υγιεινή, ενισχυμένη έρευνα και ανάπτυξη θεραπειών και εμβολίων.
Ο πυρετός Lassa είναι μια μολυσματική ασθένεια που μεταδίδεται από τα τρωκτικά στον άνθρωπο. Κατά προσέγγιση 2 εκατομμύρια άνθρωποι παθαίνουν πυρετό Lassa κάθε χρόνο, με αποτέλεσμα 5.000–10.000 θανάτους. Η ασθένεια είναι ενδημική σε χώρες της Δυτικής Αφρικής, όπως η Γουινέα, η Λιβερία, η Νιγηρία και η Σιέρα Λεόνε. Μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις κατά τη διάγνωση της νόσου είναι η ομοιότητα των συμπτωμάτων της, όπως ο πονόλαιμος, οι πόνοι στις αρθρώσεις και η αδυναμία, με πολλές άλλες ασθένειες, όπως ο δάγγειος πυρετός και ο τυφοειδής πυρετός. Εξαιτίας αυτού, η πάθηση τυγχάνει εσφαλμένης ή περιορισμένης διάγνωσης. Η εμφάνιση της COVID-19 έχει επιδεινώσει περαιτέρω τον εντοπισμό και τη θεραπεία της πάθησης λόγω της επιπλέον επιβάρυνσης στα δημόσια συστήματα υγείας σε όλο τον κόσμο.
Νωρίτερα το 2021, μια διεθνής ομάδα ερευνητών δημοσίευσε ένα άρθρο που υπογραμμίζει την κατάσταση του πυρετού Lassa στην Αφρική μετά την εμφάνιση της πανδημίας COVID-19, υποδεικνύοντας στρατηγικές δημόσιας υγείας για τον περιορισμό του. «Ο πυρετός Lassa είναι ενδημικός στη Δυτική Αφρική», σημειώνει ο Matt Price. Ο Δρ Πράις είναι διευθυντής επιδημιολογίας στη Διεθνή Πρωτοβουλία Εμβολίων κατά του AIDS (IAVI) και επίκουρος κλινικός καθηγητής επιδημιολογίας και βιοστατιστικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο (UCSF). «Ωστόσο, η αναφορά για τη νόσο στο παρελθόν δεν ήταν συστηματική και η κατανόησή μας για την επιδημιολογία είναι ελλιπής. Τα τελευταία χρόνια, η Νιγηρία ήταν το επίκεντρο των ετήσιων επιδημιών της νόσου, με τον αριθμό των κρουσμάτων να κορυφώνεται το 2020», πρόσθεσε. «Η ενεργή επιτήρηση ασθενειών βρίσκεται σε εξέλιξη στη Νιγηρία και εκτελούνται μεγάλες επιδημιολογικές μελέτες με βάση τον πληθυσμό στη Σιέρα Λεόνε, τη Γουινέα, τη Λιβερία και το Μπενίν. Αυτή η εργασία θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα την επιδημιολογία του πυρετού Lassa», εξήγησε ο Δρ Πράις, που δεν συμμετείχε στη μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε στο Journal of Medical Virology.
Υψηλός λόγος θνητότητας
Επί του παρόντος, η έγκαιρη διάγνωση του πυρετού Lassa είναι το κλειδί για την αποτελεσματική θεραπεία. Οι γιατροί συνιστούν τη λήψη ενός αντιικού φαρμάκου, εντός των πρώτων 6 ημερών από τη μόλυνση. Εάν ο ιός αφεθεί χωρίς θεραπεία, η ασθένεια μπορεί να οδηγήσει σε:
- πρησμένους αεραγωγούς
- κοιλόπονο
- διάρροια
- εμετό
- αναπνευστικά συμπτώματα
- απώλεια ακοής
- οξύ αιμορραγικό πυρετό
- ανεπάρκεια πολλαπλών οργάνων
- θάνατο
Με την εμφάνιση της πανδημίας COVID-19, οι ιατρικοί πόροι κατευθύνθηκαν προς την αναχαίτησή της, οδηγώντας σε επισφαλή φροντίδα για άλλες μολυσματικές ασθένειες με υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας, όπως ο πυρετός Lassa. Όταν καταγράφηκε το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα COVID-19 στη Νιγηρία, σημειώθηκε αύξηση στον αριθμό των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων [πυρετός Λάσα], γράφουν οι ερευνητές.
Πώς η πανδημία Covid έχει επηρεάσει τη διαχείριση του πυρετού Lassa στην Αφρική
«Ο πυρετός Λάσα προκαλεί ανησυχία λόγω της σοβαρότητας των συμπτωμάτων, του κινδύνου θανάτου (..). Στον απόηχο της κρίσης του Έμπολα τα έτη 2014–2016, η διεθνής κοινότητα διέθεσε πόρους για την ανάπτυξη ενός ασφαλούς και αποτελεσματικού εμβολίου κατά του πυρετού Lassa». «Στο πλαίσιο των προσπαθειών προετοιμασίας για κλινικές δοκιμές του εμβολίου κατά του πυρετού Lassa, σχεδιάστηκαν μεγάλης κλίμακας επιδημιολογικές μελέτες με βάση τον πληθυσμό σε ενδημικές περιοχές για να βοηθήσουν στην καθοδήγηση της επιλογής του τόπου κλινικών δοκιμών — για να διασφαλιστεί ότι τα εμβόλια ελέγχονταν εκεί που χρειάζονταν περισσότερο». «Δυστυχώς, αυτές οι μελέτες μόλις ξεκινούσαν καθώς άρχιζε η πανδημία COVID-19». «Με τις διακοπές λειτουργίας και τις διακοπές παροχής υπηρεσιών λόγω COVID-19», σημείωσε ο Δρ Πράις, «υπάρχει η πιθανότητα ελλιπούς ή ακανόνιστης αναφοράς περιπτώσεων πυρετού Lassa ή διακοπής της περίθαλψης και της εξυπηρέτησης για όσους αναφέρονται σε κέντρα υγείας με συμπτώματα του ιού Lassa».
Ομοιότητες με την COVID-19
Ο Robert F. Garry, Jr., Ph.D., καθηγητής μικροβιολογίας και ανοσολογίας στην Ιατρική Σχολή Tulane στη Νέα Ορλεάνη, LA, αναφέρει σχετικά: «Και οι δύο είναι ζωικοί ιοί που διαχέονται στον άνθρωπο, ιοί RNA με ακίδες». Αλλά πρόκειται για πολύ διαφορετικούς ιούς συμπλήρωσε ο Δρ Πράις: «Είναι πολύ διαφορετικοί ιοί. Ο πυρετός Lassa είναι ένας οξύς ιικός αιμορραγικός πυρετός που προκαλείται από έναν μονόκλωνο ιό RNA γνωστό ως ιό Lassa — μέλος της οικογένειας Arenaviridae. «Η μόλυνση λαμβάνει χώρα μέσω της κατάποσης ή της εισπνοής», εξήγησε ο Δρ Πράις. «Η περιστασιακή επαφή, για παράδειγμα, δέρμα με δέρμα, δεν μεταδίδει τον ιό. Μεταδίδεται κυρίως μέσω της επαφής με τα ούρα και τα κόπρανα των τρωκτικών Mastomys (των πολυθηλαστικών αρουραίων). «Μερική μετάδοση μπορεί να συμβεί μέσω σωματικών υγρών, αλλά αυτός δεν είναι ο πρωταρχικός τρόπος μετάδοσης και δεν θεωρείται ότι ευθύνεται για πολλές περιπτώσεις».
«Ο SARS-CoV-2 είναι ένας αναπνευστικός ιός, ένας από τους λίγους κορωνοϊούς που μολύνουν τους ανθρώπους. Είναι εξαιρετικά μολυσματικός και μεταδίδεται εύκολα από άτομο σε άτομο μέσω σταγονιδίων του αέρα. Οι κορωνοϊοί, συμπεριλαμβανομένου του SARS-CoV-2, είναι επίσης ιοί RNA. Ωστόσο, είναι μια διαφορετική οικογένεια ιών από τον πυρετό Lassa και η γενετική τους σύνθεση είναι πολύ διαφορετική», εξήγησε.
Πρόληψη του πυρετού της Lassa
Οι συντάκτες του άρθρου λένε ότι η πρόληψη του πυρετού Lassa μπορεί «να επιτευχθεί μόνο με την εκπαίδευση των ανθρώπων που ζουν σε ενδημικές περιοχές σε τρόπους αυτο-προστασίας». Τονίζουν τη σημασία της καλής «κοινοτικής υγιεινής» μέσω της χρήσης μέσων προστασίας από τρωκτικά μέσα στα νοικοκυριά και της δημιουργίας χωματερών μακριά από τα σπίτια. Προσθέτουν ότι οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα άτομα με πυρετό λαμβάνουν τεστ PCR για κορωνοϊό για να επιβεβαιώσουν εάν έχουν ή όχι COVID-19 και ότι οι εργαζόμενοι στο εργαστήριο που ασχολούνται με πιθανώς μολυσματικά δείγματα θα πρέπει να εκπαιδευτούν και να εργάζονται σε κατάλληλα εξοπλισμένα περιβάλλοντα.
«Οι εθνικές στρατηγικές ελέγχου και πρόληψης θα πρέπει να παρέχουν αποτελεσματικές και οικονομικά προσιτές διαγνώσεις και θεραπεία για [πυρετό Lassa] και COVID-19, ενισχύοντας την εργαστηριακή διάγνωση, την κλινική διαχείριση, τον περιβαλλοντικό έλεγχο και την έρευνα», συμπληρώνουν οι ερευνητές. Επιπλέον, «η ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού και προσιτού εμβολίου θα είναι βασικός πυλώνας για την καθοριστική διαχείριση του [πυρετού Lassa], ειδικά κατά τους δύσκολους καιρούς της πανδημίας COVID-19. Ως εκ τούτου, η ανάγκη ευαισθητοποίησης σχετικά με τη διαθεσιμότητα του εμβολίου και η άμεση πρόσβαση σε αυτό, εκτός από την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία, είναι πρωταρχικής σημασίας για τη δημιουργία μιας κοινωνίας χωρίς [πυρετό Λάσσα]», καταλήγουν.