Η ηθοποιός Alicia Silverstone είπε πρόσφατα σε ένα podcast ότι κοιμάται μαζί με τον 11χρονο γιο της, εξηγώντας ότι απλώς ακολουθεί τη φύση. “Ο Bear κι εγώ ακόμα κοιμόμαστε μαζί“, είπε στο The Ellen Fisher Podcast τον περασμένο μήνα. “Θα δυσκολευτώ να το πω αυτό, αλλά πραγματικά δεν με νοιάζει”. Όπως προέβλεψε η Σίλβερστοουν, ακολούθησαν αντιδράσεις. Οι θαυμαστές την κατηγόρησαν ότι κατέστρεψε το παιδί της, ενώ άλλοι το χαρακτήρισαν ανατριχιαστικό. Ένας ψυχολόγος είπε ότι θα δημιουργούσε θέματα ορίων.
“Είμαι ψυχολόγος που διευθύνω μια κλινική που ειδικεύεται στις δυσκολίες ύπνου σε παιδιά από τη γέννηση έως τα 18 ετών. Είμαι επίσης ερευνήτρια στον παιδικό ύπνο. Έχω δει από πρώτο χέρι τις ισχυρές απόψεις που έχουν οι άνθρωποι για τους γονείς που κοιμούνται μαζί (ή όχι) με τα παιδιά τους. Αν και πρέπει να προσέχουμε την ασφάλεια όταν κοιμόμαστε μαζί με βρέφη, δεν υπάρχει πρόβλημα με τον συν-κοιμό με μεγαλύτερα παιδιά από μόνο του.”
Πόσο συχνός είναι ο κοινός ύπνος;
Ο κοινός ύπνος, όπως πολλές πτυχές της ανατροφής των παιδιών, είναι συχνά αντικείμενο έντονων διαφωνιών. Ενώ οι υποστηρικτές υποστηρίζουν ότι καλλιεργεί την προσκόλληση γονέα-παιδιού, μειώνει το άγχος των παιδιών και βοηθά τα παιδιά να κοιμούνται, οι επικριτές λένε ότι εμποδίζει την ανεξαρτησία του παιδιού και διαταράσσει τον ύπνο και την οικειότητα των γονιών. Αλλά είναι πιο συνηθισμένο από ό, τι μπορεί να αντιληφθεί ο κόσμος και δεν αναφέρεται. Έχω διαπιστώσει στη δουλειά μου ότι πριν γεννηθεί το παιδί τους, οι γονείς συχνά λένε ότι δεν θέλουν να κοιμηθούν μαζί, αλλά συχνά καταλήγουν να το κάνουν με τον καιρό.
Τα δεδομένα σχετικά με τα ποσοστά κοινής ύπνου σε παιδιά σχολικής ηλικίας στις δυτικές χώρες είναι σπάνια. Ωστόσο, πρόσφατες μελέτες δείχνουν στην Κίνα, το 25% των προεφηβικών παιδιών συν-κοιμούνται. Στη Βραζιλία έως και 47% των παιδιών σχολικής ηλικίας κοιμούνται στο κρεβάτι των γονιών τους τουλάχιστον μερικές φορές, ενώ το 30% των παιδιών σχολικής ηλικίας συν-κοιμούνται στην Ιταλία. Γιατί οι δυτικές χώρες συνοφρυώνονται όταν κοιμούνται μαζί; Στις δυτικές κοινωνίες, η ιδέα ότι τα παιδιά πρέπει να κοιμούνται μόνα τους εμφανίστηκε μόλις τον 19ο αιώνα. Πριν από αυτό, το κοινόχρηστο σπίτι και το κοινόχρηστο υπνοδωμάτιο, που μοιράζονταν τα αδέρφια και οι γονείς, ήταν ο κανόνας.
Αλλά με την εμφάνιση των πυρηνικών οικογενειών στη βικτωριανή εποχή ήρθε η ανάγκη για αυξημένη πειθαρχία στα παιδιά που ήταν ανεξάρτητα από τους γονείς τους. Τα υπνοδωμάτια ιδιωτικοποιήθηκαν και ο ύπνος μόνος θεωρήθηκε ότι ενσταλάζει την αυτορρύθμιση στα παιδιά. Ο κοινός ύπνος θεωρήθηκε επίσης ως κάτι που έκαναν οι φτωχοί, καθώς οι πιο εύπορες οικογένειες μπορούσαν να αντέξουν οικονομικά ένα κρεβάτι για κάθε παιδί. Στις αρχές του 20ου αιώνα, υπήρχαν φόβοι ότι τα υπερβολικά επιεικά στυλ ανατροφής θα κακομάθουν τα παιδιά και ο κοινός ύπνος έγινε συνώνυμο της ανατροφής τεμπέληδων, δύσκολων παιδιών.
Τι λέει η έρευνα;
Ως κοινωνικά ζώα, τα παιδιά δεν είναι βιολογικά προετοιμασμένα να κοιμούνται μόνα τους. Αυτό είναι κάτι που συχνά χρειάζεται να μάθουν με την υποστήριξη ενός γονέα ή άλλου έμπιστου ενήλικα. Η απόκτηση αυτοπεποίθησης και αντοχής στον ύπνο μόνο δεν είναι δεδομένη και ορισμένα παιδιά, ιδιαίτερα ευαίσθητα ή ανήσυχα παιδιά, χρειάζονται περισσότερο χρόνο και βοήθεια. Δεν υπάρχει επιστημονικό χρονικό πλαίσιο εντός του οποίου πρέπει να συμβεί αυτό, παρά μόνο κοινωνικές προσδοκίες. Πράγματι, η έρευνα επιβεβαιώνει ότι η υποστήριξη και η ανατροφή ενός ευαίσθητου παιδιού ενώ μαθαίνει να κοιμάται μόνο του (αν είναι απαραίτητο ή επιθυμείται) είναι πιο αποτελεσματική από το να το αναγκάζεις να κοιμάται μόνο του.
Ένα από τα βασικά επιχειρήματα κατά του συν-κοιμμένου είναι ότι τα παιδιά που κοιμούνται μαζί εξαρτώνται περισσότερο από τους γονείς τους τόσο την ώρα του ύπνου όσο και γενικά. Θεωρείται ως μια κακή συνήθεια που δύσκολα θα κόψετε. Στην πραγματικότητα, η έρευνα δείχνει ότι ενώ ο κοινός ύπνος μπορεί να οδηγήσει σε μια προσωρινή εξάρτηση από τον γονέα, μακροπρόθεσμα οδηγεί σε ένα παιδί που είναι πιο ανθεκτικό, αποκτώντας την ικανότητα να κοιμάται μόνος όταν είναι πιο ικανό να αντεπεξέλθει.
Ένα παιδί που κοιμάται μαζί επίσης δεν συνεχίζει απαραίτητα να συν-κοιμάται. Καθώς μεγαλώνουν, ο ύπνος μόνος είναι συχνά ταυτόχρονα με την αυξανόμενη ανεξαρτησία. Παρόμοια με όλες τις άλλες συνήθειες που έχουν μάθει στα μεγαλύτερα παιδιά, όπως το ντύσιμο και το τακτοποίηση των δωματίων τους, τα παιδιά δεν χρειάζονται πάντα να το κάνουν οι γονείς τους και όταν οι γονείς το κρίνουν σκόπιμο, μπορούν να διδαχθούν και να καθοδηγηθούν να το κάνουν μόνα τους. Δεν υπάρχει καμία οδηγία για την ηλικία κατά την οποία πρέπει να σταματήσει ή να ξεκινήσει ο κοινός ύπνος, όπως δεν υπάρχει καμία οδηγία για το πότε πρέπει να φυλάσσονται ή να απορρίπτονται τα παιχνίδια άνεσης.