Κίνα Έρευνα: Νέα έρευνα από τη Σχολή Διοίκησης του Πανεπιστημίου του Λάνκαστερ (LUMS) αποκαλύπτει την έκταση της συνεχιζόμενης εκμετάλλευσης σε πολλές κινεζικές οικογένειες που έχουν σαφή προτίμηση στους γιους έναντι των θυγατέρων – και γιατί οι κόρες μπορεί να παραμείνουν “παγιδευμένες” σε αυτή την κατάσταση καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους.
Η νέα μελέτη διερευνά τις κινεζικές οικογένειες που έχουν σαφή προτίμηση στους γιους, όπου οι κόρες αναμένεται να συνεισφέρουν σημαντικά οικονομικά ή εργασιακά στους γονείς τους πριν και μετά το γάμο -συχνά για να επιδοτήσουν τη σχολική εκπαίδευση και τα έξοδα διαβίωσης των αδελφών τους. Η εργασία του Dr. ChihLing Liu του Πανεπιστημίου LUMS, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Marketing Theory, αναλύει περίπου 30.000 σχόλια στους διαδικτυακούς ιστότοπους zhihu.com, ένα φόρουμ ερωτήσεων και απαντήσεων, και bilibili.com (ισοδύναμο με το YouTube). Ο Dr. Liu μελέτησε τα σχόλια που δημοσιεύτηκαν μεταξύ του 2016 -όταν η δημοφιλής κινεζική τηλεοπτική σειρά, Ode to Joy, προκάλεσε νέα προσοχή στις οικογενειακές διακρίσεις και την κακοποίηση που εξακολουθούν να υφίστανται πολλά θηλυκά παιδιά- και του 2022. Αφού εξέτασε προσεκτικά τα δεδομένα, ο Δρ Liu αποκαλύπτει τις σοκαριστικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει αυτή η οικογενειακή σχέση στις κόρες, με πολλές να χάνουν φιλίες και σχέσεις, ενώ άλλες να νιώθουν αυτοκτονικές τάσεις. Η Dr. Chihling Liu δήλωσε: “Ενώ σε περιπτώσεις σύγχρονης δουλείας, τα θύματα μπορεί να έχουν επίγνωση του γεγονότος ότι υφίστανται εκμετάλλευση, αλλά δεν έχουν τα οικονομικά μέσα ή τη γνώση του νόμου για να ξεφύγουν από την κατάστασή τους, αυτό σπάνια συμβαίνει στο οικογενειακό πλαίσιο που μελέτησα. Ωστόσο, είναι σαφές ότι η διαρκής εκμετάλλευση λαμβάνει χώρα σήμερα και είναι κανονικοποιημένη σε πάρα πολλές οικογένειες”. “Η έρευνά μου ρίχνει φως στο γιατί οι γυναίκες μπορεί φαινομενικά να επιτρέπουν να συνεχίζεται αυτή η εκμετάλλευση σε όλη τους τη ζωή. Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι κόρες προετοιμάζονται για αυτή την εκμετάλλευση από τη γέννησή τους και μεγαλώνουν πιστεύοντας ότι ο ρόλος τους είναι να “δίνουν” στην οικογένειά τους και δεν πρέπει να περιμένουν να λάβουν τίποτα από την οικογένεια σε αντάλλαγμα – και όλα αυτά λόγω του φύλου τους”. “Μεγαλώνουν κουβαλώντας ένα βάρος στους ώμους τους, πιστεύοντας ότι είναι χρεωμένες στην οικογένειά τους και πρέπει να τους το ανταποδώσουν με απόλυτη αφοσίωση για όσα λίγα και αν έχουν λάβει. Το χρέος τους αρχίζει από την ημέρα που γεννιούνται”. Το έγγραφο εντοπίζει τρεις τρόπους με τους οποίους οι γονείς “διαμορφώνουν” τις κόρες τους σε αυτόν τον ρόλο:
Με τη δημιουργία μιας “προοριζόμενης δότριας
Οι κόρες κοινωνικοποιούνται από τη γέννησή τους, ώστε να πιστεύουν ότι είναι υποχρεωμένες να επωμιστούν το ρόλο της “δότριας” στο οικογενειακό σύστημα. Αυτή η εκμετάλλευση είναι σαφής στη μαρτυρία της Wulan: “Βρίσκομαι στο 3ο έτος του πανεπιστημίου. Οι γονείς μου μου είπαν την κινεζική Πρωτοχρονιά ότι ελπίζουν ότι θα αποφοιτήσω σύντομα και θα αρχίσω να εργάζομαι και ότι θα πρέπει να παντρευτώ γρήγορα και να απαιτήσω περισσότερα χρήματα ως δώρο αρραβώνων, ώστε ο αδελφός μου που είναι 4 χρόνια μεγαλύτερος από μένα να μπορέσει στη συνέχεια να αγοράσει ένα σπίτι και να παντρευτεί. Η μαμά μου είπε: “Αλλιώς γιατί να σε είχα μεγαλώσει;”. Αυτό μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες και να επηρεάσει σοβαρά την ψυχική υγεία, όπως αποδεικνύεται στην περίπτωση της Zhaodi: “Είμαι μόλις στο 2ο έτος της τελευταίας τάξης του λυκείου. Η μητέρα μου ήταν πολύ ειλικρινής μαζί μου και μου υπενθυμίζει συνεχώς ότι: “Σε μεγαλώνω για την ασφάλεια των γηρατειών, θα πρέπει να μου δώσεις πόσα σε ένα μήνα αργότερα και θα πρέπει να φροντίσεις για τον μικρότερο αδελφό σου και να τον βοηθήσεις οικονομικά στις σπουδές του”. Ποτέ δεν έχω νιώσει ότι με αγαπούν και πάντα επιθυμώ να με αγαπούν. Είμαι ανασφαλής και έχω πολύ χαμηλή αυτοεκτίμηση… Ήθελα να πηδήξω από τις σκάλες για να αυτοκτονήσω ώστε να μπορέσω επιτέλους να είμαι ευτυχισμένη”.
Με το να τους κάνει να αισθάνονται “ανάξιοι δέκτες
Οι κόρες “αποκλείονται” από το να λάβουν οτιδήποτε από την οικογένεια, όχι εξαιτίας των πράξεών τους, αλλά εξαιτίας αυτού που είναι ή των διακρίσεων λόγω φύλου: “Ο μικρότερος αδελφός μου είναι μόλις 12 ετών και γνωρίζει ήδη ότι το οικογενειακό σπίτι θα είναι δικό του μετά. Μια φορά τσακωθήκαμε και μου είπε να φύγω από το σπίτι του… η μαμά μου μου είπε στο τραπέζι της τραπεζαρίας ότι πρέπει να είμαι πιο ευγενική με τον αδελφό μου, γιατί μόλις παντρευτώ, θα γίνω φιλοξενούμενη σε αυτό το σπίτι. Είμαι φιλοξενούμενη. Δεν πρέπει να είμαι αγενής με τον ιδιοκτήτη του σπιτιού”.
Κάνοντάς τους να αισθάνονται σαν “μαρτυροδότες
Το αίσθημα της υπερχρέωσης μετατρέπει τις κόρες σε μάρτυρες που πρέπει ανιδιοτελώς να εξοφλήσουν τα “χρέη” τους από το “δώρο της ζωής”, τα δίδακτρα εκπαίδευσης και τα έξοδα διαβίωσης, όπως εξηγεί η εμπειρία της Quiannan: “Όταν ξεκίνησε η πανδημία, το 2020, η μητέρα μου άρχισε να μου κλαίει ότι δεν είχε καθόλου χρήματα. Εντάξει, φροντίζω για τα μηνιαία έξοδα διαβίωσής τους. Καθώς ο καιρός έχει γίνει πολύ ζεστός, θέλουν να αγοράσω κλιματιστικά για τα τρία δωμάτια του οικογενειακού μας σπιτιού. Εντάξει. Κατά τη διάρκεια της κινεζικής Πρωτοχρονιάς, έδωσα τα Hongbao (μετάφραση: “κόκκινοι φάκελοι” -ένα χρηματικό δώρο που συνήθως δίνεται σε ειδικές περιστάσεις και σημαντικές γιορτές στους πολιτισμούς της Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ασίας) που μου έδωσε ο φίλος μου και στη μαμά μου”. “Αλλά μετά από όλα αυτά, η μαμά μου πάντα μου υπενθυμίζει ότι ό,τι έχουν δεν έχει καμία σχέση με μένα, επειδή είμαι κόρη, είμαι μια ξένη. Χρειάζεται τον γιο της για την ασφάλεια των γηρατειών. Έτσι, όλη η προσφορά μου είναι μια απόλυτη βλακεία. Τους πρώτους μήνες που είχα την πρώτη μου δουλειά, με ενοχλούσαν τόσο πολύ για χρήματα, που σχεδόν έχασα τη θέλησή μου να ζήσω. Παρόλο που έχω φίλο τώρα, είμαι προετοιμασμένη για χωρισμό ανά πάσα στιγμή. Ήθελα να μάθω γιατί όταν έμαθαν ότι είμαι κορίτσι, δεν με στραγγάλισαν μέχρι θανάτου”.
Η μελέτη αποκαλύπτει επίσης ότι οι κόρες που γεννιούνται σε κινεζικές οικογένειες με προτίμηση στον γιο μπορεί να χάσουν τους κύκλους φιλίας τους ή να διαπιστώσουν ότι σημαντικές σχέσεις διαλύονται με την πάροδο του χρόνου, επειδή μετατρέπονται σε “Fu Di Mo”, που μεταφράζεται ως “τέρας λατρείας του μικρότερου αδελφού”. Πρόκειται για έναν όρο που επινοήθηκε για να γελοιοποιήσει τις αδελφές που αφιερώνουν ανιδιοτελώς τον εαυτό τους στην υποστήριξη των μικρότερων αδελφών τους με κάθε κόστος. “Η ετικέτα “Fu Di Mo” είναι ένας τρόπος προειδοποίησης των ανθρώπων ενάντια στις γυναίκες που έχουν τη δυνατότητα να απομυζούν τους πόρους των άλλων για να προσπαθήσουν να ικανοποιήσουν τις ατελείωτες απαιτήσεις και τα έξοδα των αδελφών τους”, συνεχίζει ο Δρ Liu. “Η διακοπή των σχέσεων μπορεί να αυξήσει την ευαλωτότητά τους, καθιστώντας ακόμη πιο δύσκολο για αυτές να ξεφύγουν από την εκμετάλλευσή τους. “Τα στοιχεία μου δείχνουν ότι αυτό δεν περιορίζεται ούτε στα μικρότερα αδέλφια – αυτή η αίσθηση καθήκοντος που τίθεται στις κόρες μπορεί να επεκταθεί και στα μεγαλύτερα αδέλφια, ακόμη και στα αρσενικά ξαδέλφια”.