Καρκίνος του Τραχήλου της Μήτρας: Ο χρόνος ήδη στέκεται αντίπαλος στη φιλόδοξη δέσμευση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας να έχει εξαλειφθεί ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας μέχρι το έτος 2050 στις περισσότερες αναπτυγμένες χώρες και μια νέα έρευνα έρχεται να αποδείξει πόσο δύσκολο είναι αυτό το εγχείρημα λόγω της υψηλής διάδοσης των κονδυλωμάτων στους νέους. Κλειδί στην αντιμετώπιση του καρκίνου του τραχήλου το εμβόλιο στους εφήβους, αφού ένας στους τρεις έχει προσβληθεί από τον ιό HPV
Η έρευνα δημοσιεύεται στην έγκριτη επιστημονική επιθεώρηση «The Lancet» και αναλύει τοπικά και διεθνή δεδομένα, φανερώνοντας ότι ένα στα τρία δεκαπεντάχρονα αγόρια έχει κολλήσει κονδυλώματα έστω μία φορά στη ζωή του, καθώς έχει προσβληθεί τουλάχιστον από έναν τύπο του ιού HPV. Το ποσοστό είναι πολύ υψηλό αν αναλογιστούμε ότι ο ιός μεταδίδεται σεξουαλικά και τα περισσότερα αγόρια ξεκινούν να πειραματίζονται με το σεξ στην ηλικία των 14-15 ετών. Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το συμπληρωματικό εύρημα πως ένας στους πέντε εφήβους έχει μολυνθεί από τους ογκογόνους τύπους του ιού HPV, που ευθύνονται συνολικά για 10 μορφές καρκίνου, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας, του τραχήλου κεφαλής, του φάρυγγα, του στοματοφάρυγγα και του λάρυγγα, του ορθού και του πρωκτού. Τα ευρήματα αυτά έρχονται να επιβεβαιώσουν τις πρότερες υποψίες ότι οι άνδρες αποτελούν πληθυσμό-κλειδί για τον έλεγχο και την εξάλειψη του HPV και στα δύο φύλα, καθώς πρόκειται για έναν σεξουαλικώς μεταδιδόμενο ιό που «ανακυκλώνεται» μεταξύ των ερωτικών συντρόφων. Τα συμπεράσματα της μελέτης μετανάλυσης που δημοσιεύει το «The Lancet» υποδηλώνουν ότι το ανδρικό φύλο αποτελεί μια εξαιρετική «δεξαμενή» των HPV μολύνσεων στην περιοχή των γεννητικών οργάνων. Παράλληλα, δίνουν έμφαση στο πόσο σημαντική είναι η εφαρμογή των πολιτικών υγείας που θα συμβάλουν στη μείωσης της συχνότητας εμφάνισης των HPV λοιμώξεων σε άνδρες και γυναίκες. Οι περισσότερες HPV μολύνσεις δεν δίνουν ύποπτα συμπτώματα και η πλειονότητά τους υποχωρεί χωρίς να χρειαστεί καμία φαρμακευτική ή άλλου είδους παρέμβαση. Ωστόσο, όπως όλοι γνωρίζουμε, υπάρχουν ορισμένοι τύποι του ιού HPV που είναι ογκογόνοι και μετά την αρχική μόλυνση προκαλούν μόλυνση διαρκείας και ακολουθεί καρκινική εξαλλαγή, με συνέπεια δεκαετίες μετά να εμφανίζεται κάποιο είδος καρκίνου. Τα παγκόσμια στατιστικά είναι αποκαλυπτικά: Ο ιός HPV αποτελεί την κύρια αιτία εμφάνισης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και ετησίως περισσότερες από 340.000 γυναίκες πεθαίνουν εξαιτίας της συγκεκριμένης ογκολογικής ασθένειας. Στο ανδρικό φύλο ο ΠΟΥ εκτιμά ότι μόνο το 2018 καταγράφηκαν περισσότερα από 69.400 περιστατικά καρκίνου οφειλόμενα στη μόλυνση με τον ιό HPV. Οι κυρίαρχες μορφές καρκίνου που απειλούν τους άνδρες αφορούν τον στοματοφάρυγγα – που είναι ακόμη πιο πιθανό να εμφανιστούν αν οι άνδρες καπνίζουν, της περιοχής των γεννητικών οργάνων και του πρωκτού.
Τα νέα ευρήματα αποδεικνύουν ότι δεν μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα σβήσουμε τον ιό HPV από τον χάρτη των επικίνδυνων παθογόνων για την ανθρωπότητα. Επίσης, δεν μπορούμε να προσδοκούμε σε έναν κόσμο χωρίς νέα περιστατικά καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, αν δεν στοχεύσουμε και στους άνδρες. Γι’ αυτό και ο εμβολιασμός των ανδρών είναι υψίστης σημασίας για την εξάλειψη του ογκολογικού κινδύνου και για τα δύο φύλα. Επιπλέον, καθώς οι άνδρες δεν κάνουν τεστ ΠΑΠ, δεν έχουν τη δυνατότητα να διαγνωστούν έγκαιρα με μια προκαρκινική βλάβη, οπότε το μόνο τους «οχυρό» είναι το εμβόλιο έναντι του HPV, που πλέον στη χώρα μας χορηγείται δωρεάν και στα αγόρια, με αυτά έως 14 ετών να χρειάζονται δύο δόσεις και από 15 ετών και άνω να χρειάζονται τρεις δόσεις. Χαριτολογώντας, πάντως, οι γιατροί που ασχολούνται με τις παθήσεις του «ισχυρού» φύλου, αποκαλούν «ανδρικό τεστ ΠΑΠ» τη δακτυλική εξέταση του προστάτη γνωρίζοντας καλά πως και οι δύο διαγνωστικές εξετάσεις -που έχουν διαφορετικό στόχο- διαθέτουν έναν κοινό παρονομαστή: Είναι αμφότερες όχι ιδιαίτερα ελκυστικές στο κοινό στο οποίο απευθύνονται, με συνέπεια μικρό ποσοστό των γυναικών και των ανδρών αντίστοιχα να είναι συνεπείς με το ετήσιο τεστ ΠΑΠ και τη δακτυλική εξέταση. Στις γυναίκες η αιτία γι’ αυτή την ολιγωρία είναι πιο χειροπιαστή, καθώς το τεστ ΠΑΠ μπορεί να γίνει από ενοχλητική έως επώδυνη εμπειρία. Από την άλλη, το κώλυμα των ανδρών στη δακτυλική εξέταση του προστάτη είναι περισσότερο θέμα νοοτροπίας και παρωχημένων ταμπού. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ακόμη κι αν η εξέταση ενοχλεί το σώμα ή το μυαλό, η αξία της υπερβαίνει κατά πολύ την ενόχληση. Το ίδιο ισχύει και για τον εμβολιασμό, κι ας προκαλεί τοπικά μια κοκκινίλα, ίσως μαζί και πρήξιμο και λίγο πυρετό. Η Ελλάδα έχει δρόμο ακόμη για να φτάσει σε ένα αξιοπρεπές επίπεδο εμβολιαστικής κάλυψης έναντι του HPV, και αυτός ο δρόμος είναι ακόμη πιο μακρύς και δύσβατος για τα αγόρια και τους εφήβους της πατρίδας μας. Τα σημάδια που είναι εμφανή και ανησυχητικά δείχνουν ξεκάθαρα τη μόλυνση, αλλά φεύγουν ουσιαστικά χωρίς ιδιαίτερη θεραπεία. Αφήνουν πίσω τους, όμως, ενεργούς θύλακες που μπορεί να οδηγήσουν σε μορφές καρκίνου.
