Kαρκίνος του Προστάτη: Μια απλή εξέταση αίματος κάθε πέντε χρόνια αρκεί για τον έλεγχο των ανδρών χαμηλού κινδύνου για καρκίνο του προστάτη, έδειξε νέα έρευνα. Η εξέταση αίματος PSA ελέγχει το επίπεδο του ειδικού για τον προστάτη αντιγόνου, ενός δείκτη για τον καρκίνο του προστάτη. Στην Ευρώπη, μόνο η Λιθουανία εξετάζει τακτικά τους άνδρες για καρκίνο του προστάτη με βάση τα επίπεδα PSA τους, καθώς το τεστ έχει θεωρηθεί ιστορικά ως ανεπαρκώς αξιόπιστο.
Η γερμανική μελέτη, που παρουσιάστηκε στο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ουρολογίας (EAU) στο Παρίσι, περιελάμβανε πάνω από 12.500 άνδρες ηλικίας μεταξύ 45-50 ετών που συμμετείχαν στη συνεχιζόμενη δοκιμή PROBASE, η οποία δοκιμάζει διαφορετικά πρωτόκολλα προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του προστάτη. Η έρευνα έχει επίσης γίνει αποδεκτή για δημοσίευση στην European Urology. Η PROBASE στρατολογεί άνδρες ηλικίας 45 ετών και τους χωρίζει σε τρεις ομάδες με βάση την αρχική τους εξέταση PSA. Οι άνδρες με επίπεδο PSA κάτω από 1,5 νανογραμμάρια ανά χιλιοστόλιτρο (ng/ml) θεωρούνται χαμηλού κινδύνου και παρακολουθούνται με δεύτερη εξέταση μετά από πέντε χρόνια. Οι άνδρες με επίπεδο PSA μεταξύ 1,5-3 ng/ml θεωρούνται ενδιάμεσος κίνδυνος και παρακολουθούνται κάθε δύο χρόνια. Όσοι έχουν επίπεδο PSA πάνω από 3 ng/ml θεωρούνται υψηλού κινδύνου και τους υποβάλλουν σε μαγνητική τομογραφία και βιοψία. Από περισσότερους από 20.000 άνδρες που προσλήφθηκαν στη δοκιμή και θεωρήθηκαν χαμηλού κινδύνου, οι 12.517 έκαναν τώρα το δεύτερο τεστ PSA στην ηλικία των 50 ετών. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι μόνο το 1,2% από αυτούς (146 συνολικά) είχαν υψηλά επίπεδα PSA (πάνω από 3 ng/ml ) και παραπέμφθηκαν για μαγνητική τομογραφία και βιοψία. Μόνο 16 από αυτούς τους άνδρες βρέθηκαν στη συνέχεια να έχουν καρκίνο—μόλις το 0,13% της συνολικής κοόρτης. Το Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ουρολογίας EAU συνιστά στους άνδρες να προσφέρεται μια στρατηγική προσαρμοσμένη στον κίνδυνο (με βάση το αρχικό επίπεδο PSA), με διαστήματα παρακολούθησης δύο ετών για όσους αρχικά διατρέχουν κίνδυνο, στα οποία συμπεριλαμβάνονται άνδρες με PSA άνω του 1 ng/ml. Τα νέα ευρήματα υποδεικνύουν ότι το διάστημα ελέγχου για όσους διατρέχουν χαμηλό κίνδυνο θα μπορούσε να είναι πολύ μεγαλύτερο με ελάχιστο πρόσθετο κίνδυνο. Ο επικεφαλής ερευνητής, καθηγητής Peter Albers, από το Τμήμα Ουρολογίας του Πανεπιστημίου Heinrich-Heine του Ντίσελντορφ, εξήγησε: «Αυξάνοντας τον πήχη για χαμηλό κίνδυνο από 1 ng/ml σε 1,5, δώσαμε τη δυνατότητα σε 20% περισσότερους άνδρες στην κοόρτη μας να έχουν μεγαλύτερης διάρκειας χάσμα μεταξύ των εξετάσεων με πολύ λίγους προσβληθέντες από καρκίνο εκείνη την περίοδο. Με σχεδόν 14 εκατομμύρια άνδρες ηλικίας μεταξύ 45-50 ετών στην Ευρώπη, οι αριθμοί που επηρεάζονται από μια τέτοια αλλαγή θα ήταν σημαντικοί. Η μελέτη μας βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη και μπορεί να διαπιστώσουμε ότι ένα ακόμη μεγαλύτερο μεσοδιάστημα προσυμπτωματικού ελέγχου, επτά, οκτώ ή και δέκα ετών, είναι δυνατό χωρίς πρόσθετο κίνδυνο».
Ο προσυμπτωματικός έλεγχος του καρκίνου του προστάτη ήταν ιστορικά ένα αμφιλεγόμενο θέμα, με ανησυχίες που εγείρονται τόσο σχετικά με τα ψευδώς θετικά τεστ που οδηγούν σε περιττές επεμβατικές θεραπείες όσο και τα ψευδώς αρνητικά που οδηγούν σε απώλεια καρκίνου. Αυτό αλλάζει σταδιακά λόγω της μαγνητικής τομογραφίας, ενώ μπορούν να αποφεύγουν τις περιττές βιοψίες και τη χρήση της «ενεργητικής επιτήρησης», όπου οι άνδρες με καρκίνο σε πρώιμο στάδιο παρακολουθούνται και υποβάλλονται σε θεραπεία μόνο εάν η νόσος τους εξελιχθεί. Οι οδηγίες για τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του προστάτη είναι αντιφατικές και ασαφείς. Οι τρέχουσες κατευθυντήριες γραμμές και πολιτικές από ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και φορείς υγείας παραμένουν αντιφατικές και ασαφείς, οδηγώντας σε υψηλά επίπεδα ευκαιριακών δοκιμών και ανισότητα πρόσβασης στην έγκαιρη διάγνωση, σύμφωνα με περαιτέρω έρευνα που παρουσιάστηκε στο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ουρολογίας EAU. Η μελέτη εξέτασε τις πολιτικές έγκαιρης ανίχνευσης σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση και πραγματοποίησε ομάδες εστίασης με ουρολόγους για να προσδιορίσει πώς ερμηνεύτηκαν οι κατευθυντήριες γραμμές στην κλινική πράξη. Η Δρ. Katharina Beyer, από το Τμήμα Ουρολογίας του Ινστιτούτου Καρκίνου Erasmus MC στο Ρότερνταμ της Ολλανδίας πραγματοποίησε την έρευνα. Είπε, “Οι κατευθυντήριες γραμμές ορισμένων χωρών είναι ενεργά κατά του προσυμπτωματικού ελέγχου, άλλες είναι μη δεσμευτικές και μερικές, όπως η Λιθουανία, έχουν κάποια μορφή προσυμπτωματικού ελέγχου. Αλλά σε πολλές χώρες, εάν ζητήσετε μια εξέταση, μπορείτε να κάνετε μια, μερικές φορές δωρεάν και μερικές φορές όχι. Αυτό σημαίνει ότι οι καλά μορφωμένοι άνδρες, που γνωρίζουν για τις εξετάσεις PSA είναι πιο πιθανό να υποβληθούν σε έλεγχο και να λάβουν έγκαιρη διάγνωση, ενώ άλλοι με λιγότερες γνώσεις βρίσκονται σε μειονεκτική θέση.” Αυτή είναι επίσης η κατάσταση στο Ηνωμένο Βασίλειο, σύμφωνα με τον καθηγητή Phillip Cornford, από το Liverpool University Hospitals NHS Trust, ο οποίος προεδρεύει της επιτροπής κατευθυντήριων γραμμών για τον καρκίνο του προστάτη στο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ουρολογίας EAU.
Ο καθηγητής Cornford δήλωσε: “Οι κατευθυντήριες γραμμές του Ινστιτούτου NICE εδώ στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι αταίριαστες. Λένε ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι αξίζει τον κόπο ο έλεγχος PSA, αλλά ταυτόχρονα λένε ότι κάθε άνδρας μπορεί να ζητήσει εξέταση PSA αν το επιθυμεί. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι καλά εκπαιδευμένοι, δραστήριοι άνδρες το ζητούν και άλλοι, συμπεριλαμβανομένων πολλών Αφρο-Καραϊβικών ανδρών που στην πραγματικότητα διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο, δεν το ζητούν και έτσι οι καρκίνοι του προστάτη χάνονται. «Υπάρχει ξεκάθαρα ανάγκη για πιο οργανωμένο προσυμπτωματικό έλεγχο για τον καρκίνο του προστάτη και τον περασμένο Νοέμβριο, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου και η φιλανθρωπική οργάνωση Prostate UK ανακοίνωσαν ένα ερευνητικό πρόγραμμα 42 εκατομμυρίων λιρών για να το εξετάσουν. Οι λεπτομέρειες θα πρέπει να δημοσιοποιηθούν σύντομα. “Κάθε χώρα θα πρέπει να σχεδιάσει ένα πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου που να ταιριάζει με το σύστημα υγείας της και τους πόρους που διαθέτει. Αλλά υπάρχουν ακόμη πολλά που μπορούμε να μάθουμε από άλλες χώρες και το έργο που βρίσκεται σε εξέλιξη στην ΕΕ. Νέα ευρήματα, όπως αυτά από τη δοκιμή PROBASE, μπορεί να μας βοηθήσουν να σχεδιάσουμε ένα κατάλληλο πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου τόσο στο Ηνωμένο Βασίλειο όσο και αλλού».