Καρκίνος του Προστάτη: Όλοι έχουμε πάρει την επισήμανση ότι ο ύπνος είναι θεμελιώδης για την καλή υγεία, σωστά; Ωστόσο, παραμένει εύκολο να παραβλέψουμε τη σημασία του ύπνου εν μέσω των προκλήσεων της διαχείρισης μιας διάγνωσης καρκίνου του προστάτη. Ακόμη και μέσα στο δικό μου μάντρα αυτοφροντίδας M.E.D.S (διαλογισμός, άσκηση, διατροφή, ύπνος) έχω μάλλον δώσει πολύ λίγη προσοχή στον τελευταίο πυλώνα του. Υπάρχουν διάφοροι λόγοι γι’ αυτό. Ο ύπνος είναι τόσο στοιχειώδης, όπως ο αέρας που αναπνέουμε, που είναι εύκολο να τον παραβλέψουμε, ενώ διαχειριζόμαστε τα πιο δραματικά στοιχεία του καρκίνου του προστάτη και της θεραπείας του – τις εναλλαγές της διάθεσης, τις προκλήσεις στη σεξουαλικότητα και τον ανδρισμό, τα θέματα ακράτειας, τις προκλήσεις στις σχέσεις, την απλή επιβίωση. Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχουν πολλά που μπορούμε να κάνουμε για να βελτιώσουμε τον ύπνο μας.
Πρόσφατες μελέτες υπογραμμίζουν ότι οι διαταραχές του ύπνου είναι ένα υποτιμημένο στοιχείο της φροντίδας του καρκίνου του προστάτη και γιατί είναι τόσο κρίσιμο. “Η ανεπάρκεια ύπνου συνδέεται με χρόνια προβλήματα υγείας, συμπεριλαμβανομένων των καρδιακών παθήσεων, των νεφροπαθειών, της υψηλής αρτηριακής πίεσης, του διαβήτη, του εγκεφαλικού επεισοδίου, της παχυσαρκίας και της κατάθλιψης. Συνδέεται επίσης με ατυχήματα που μπορεί να οδηγήσουν σε τραυματισμό ή θάνατο”, σημειώνει η Ένωση Αμερικανικών Ιατρικών Κολλεγίων σε άρθρο του Ιουνίου 2023. Μια μελέτη του 2022, “Οι διαταραχές του ύπνου υποτιμώνται στην επιβίωση από τον καρκίνο του προστάτη”, ανέφερε ότι “ο επιπολασμός των διαταραχών του ύπνου μεταξύ των επιζώντων από καρκίνο του προστάτη (PCa) και ο βαθμός συμμετοχής του ουρολόγου στη φροντίδα του ύπνου δεν είναι καλά μελετημένοι”. Περισσότεροι από 300 επιζώντες από καρκίνο του προστάτη PCa και ουρολόγοι ερωτήθηκαν σχετικά με τις διαταραχές του ύπνου και τις πρακτικές φροντίδας επιβίωσης. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι “οι περισσότεροι επιζώντες από καρκίνο του προστάτη PCa είχαν διαταραχές ύπνου, συμπεριλαμβανομένου του 50,9% με κακή ποιότητα ύπνου, του 18,0% με κλινική/σοβαρή αϋπνία και του 36,5% με υψηλό κίνδυνο για άπνοια ύπνου. Λίγοι ουρολόγοι εξέταζαν συστηματικά για διαταραχές του ύπνου, όπως συνιστάται στις εθνικές κατευθυντήριες γραμμές για την επιβίωση από καρκίνο”. Τα συμπεράσματά τους ήταν σαφή: “Η βέλτιστη φροντίδα επιβίωσης από τον καρκίνο του προστάτη θα πρέπει να ενσωματώνει τον έλεγχο για διαταραχές του ύπνου, την αντιμετώπιση των συννοσηρών παραγόντων που επηρεάζουν τον ύπνο και την παραπομπή στην ιατρική του ύπνου, όταν χρειάζεται”. Αυτό που κάνει το θέμα αυτό ακόμη πιο πιεστικό είναι ότι οι διαταραχές του ύπνου και οι επακόλουθες ανησυχίες για την ποιότητα ζωής ταλαιπωρούν και τους φροντιστές των ατόμων με καρκίνο του προστάτη. Στη μελέτη του 2022 ‘Κακή υγεία στον ύπνο και ποιότητα ζωής μεταξύ των φροντιστών ασθενών με καρκίνο του προστάτη’ (Poor sleep health and quality of life among caregivers of patients with prostate cancer) οι ερευνητές εξέτασαν 81 φροντιστές ασθενών με καρκίνο του προστάτη PCa και διαπίστωσαν ότι το 77% υπέφερε από κακό ύπνο, το 22% πληρούσε τα κριτήρια κλινικής αϋπνίας και το 43% χρησιμοποιούσε φάρμακα για τον ύπνο τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα. “Τα αποτελέσματά μας υποστηρίζουν την υπόθεση ότι η κακή ποιότητα του ύπνου είναι διαδεδομένη στους φροντιστές ασθενών με καρκίνο του προστάτη PCa και μπορεί να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για αδιάγνωστες διαταραχές του ύπνου, όπως αϋπνία ή άπνοια ύπνου”, σημειώνεται στη μελέτη.
“Επιπλέον, διαπιστώσαμε ότι οι φροντιστές ασθενών με καρκίνο του προστάτη PCa είχαν χειρότερη ψυχολογική ευεξία από τον γενικό πληθυσμό και βίωναν υψηλά επίπεδα άγχους των φροντιστών. Αυτό επιβεβαιώνει προηγούμενες έρευνες που δείχνουν υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης και άγχους μεταξύ των φροντιστών ασθενών με καρκίνο του προστάτη PCa, τα οποία προέρχονται από αισθήματα ενοχής, ανησυχίες για τα αποτελέσματα της θεραπείας και οικονομικές ανησυχίες. Απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να εξεταστεί κατά πόσον οι βελτιώσεις στη διαχείριση των διαταραχών του ύπνου και οι υγιεινές πρακτικές ύπνου μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των φροντιστών ασθενών με καρκίνο του προστάτη”. Κατά τη δική μου εμπειρία, το μάντρα αυτοφροντίδας MEDS είναι αποτελεσματικό επειδή κάθε στοιχείο υποστηρίζει τα άλλα. Έτσι, ο διαλογισμός, η άσκηση και η διατροφή μπορούν όλα να βοηθήσουν στην προώθηση του καλού ύπνου. Για μένα, αυτό σημαίνει ότι αν ηρεμήσω το μυαλό μου με έναν σύντομο διαλογισμό το βράδυ, απολαμβάνω πολύ καλύτερη ποιότητα ύπνου. Αν προσπαθώ και αποφεύγω να τρώω πολύ αργά το βράδυ, απέχω από τον καφέ μετά το μεσημέρι, μειώνω την κατανάλωση αλκοόλ και τελειώνω την ημέρα κουρασμένος και “πεινασμένος” από τη σωματική άσκηση, όλα αυτά τα πράγματα προάγουν τον καλό ύπνο. Φυσικά, ισχύουν όλες οι συνήθεις οδηγίες γύρω από την καλή “υγιεινή του ύπνου”. Να κλείνετε τις τεχνολογικές συσκευές μια καλή ώρα πριν από τον ύπνο, να μην έχετε κινητό τηλέφωνο δίπλα στο κρεβάτι σας ή τηλεόραση στην κρεβατοκάμαρα, να διατηρείτε το κρεβάτι σας ως καταφύγιο αποκλειστικά για τον ύπνο (να μην εργάζεστε σε φορητό υπολογιστή στο κρεβάτι για παράδειγμα).
Το να μην αγχώνεσαι όταν δυσκολεύεσαι να κοιμηθείς είναι πιο εύκολο να το λες παρά να το κάνεις, αλλά το να το θεωρείς απλά ως μια ευκαιρία να ξεκουράσεις το σώμα και το μυαλό σου, ασκώντας έναν σύντομο διαλογισμό αν δεν μπορείς να κοιμηθείς, έχει γίνει μια υγιής συνήθεια για μένα. Η φαρμακευτική κάνναβη υπήρξε επίσης τεράστια βοήθεια για μένα. Χωρίς αυτήν, μπορεί να ξυπνούσα τρεις με τέσσερις φορές τη νύχτα για να πάω στην τουαλέτα. Με αυτήν, μπορεί να ξυπνήσω μία ή δύο φορές και περιστασιακά να κοιμηθώ. Αν ακόμη και η λέξη “ύπνος” είναι φορτισμένη για εσάς λόγω προβλημάτων του παρελθόντος, αντικαταστήστε την με τη λέξη “ξεκούραση”. Και αν τα προβλήματα ύπνου επιμένουν, ζητήστε τη συμβουλή του γενικού σας ιατρού.