Σε μια μελέτη που εξέταζε τη σχέση μεταξύ της μη αλκοολικής λιπώδους νόσου του ήπατος (NAFLD) και της εγκεφαλικής δυσλειτουργίας, επιστήμονες στο Ινστιτούτο Ηπατολογίας Roger Williams, που συνδέεται με το King’s College του Λονδίνου και το Πανεπιστήμιο της Λωζάνης, διαπίστωσαν ότι η συσσώρευση λίπους στο ήπαρ προκαλεί μείωση του οξυγόνου στον εγκέφαλο και φλεγμονή στον εγκεφαλικό ιστό—και τα δύο έχουν αποδειχθεί ότι οδηγούν στην εμφάνιση σοβαρών εγκεφαλικών ασθενειών. Η εργασία εμφανίζεται στο Journal of Hepatology. Η NAFLD επηρεάζει περίπου το 25% του πληθυσμού και περισσότερο από το 80% των νοσηρά παχύσαρκων ατόμων.
Αρκετές μελέτες έχουν αναφέρει τις αρνητικές επιπτώσεις μιας ανθυγιεινής διατροφής και της παχυσαρκίας στη λειτουργία του εγκεφάλου, ωστόσο αυτή πιστεύεται ότι είναι η πρώτη μελέτη που συνδέει ξεκάθαρα τη NAFLD με την επιδείνωση του εγκεφάλου και προσδιορίζει έναν πιθανό θεραπευτικό στόχο. Η έρευνα, που διεξήχθη σε συνεργασία με το Inserm και το Πανεπιστήμιο του Πουατιέ στη Γαλλία, αφορούσε τη χορήγηση δύο διαφορετικών διατροφών σε ποντίκια:
- Τα μισά από τα ποντίκια κατανάλωναν μια δίαιτα με όχι περισσότερο από 10% λίπος στην πρόσληψη θερμίδων,
- ενώ τα άλλα μισά που πρόσληψη θερμίδων περιείχαν 55% λίπος που μοιάζει με δίαιτα επεξεργασμένων τροφίμων και ροφημάτων με ζάχαρη.
Μετά από 16 εβδομάδες, οι ερευνητές πραγματοποίησαν μια σειρά δοκιμών για να συγκρίνουν τις επιπτώσεις αυτών των δίαιτων στον οργανισμό και πιο συγκεκριμένα, στο συκώτι και τον εγκέφαλο. Διαπίστωσαν ότι όλα τα ποντίκια που κατανάλωναν τα υψηλότερα επίπεδα λίπους θεωρήθηκαν παχύσαρκα και ανέπτυξαν NAFLD, αντίσταση στην ινσουλίνη και εγκεφαλική δυσλειτουργία. Η μελέτη έδειξε επίσης ότι ο εγκέφαλος ποντικών με NAFLD υπέφερε από χαμηλότερα επίπεδα οξυγόνου. Η ασθένεια επηρεάζει τον αριθμό και το πάχος των αιμοφόρων αγγείων του εγκεφάλου, τα οποία παρέχουν λιγότερο οξυγόνο στον ιστό, αλλά και επειδή συγκεκριμένα κύτταρα καταναλώνουν περισσότερο οξυγόνο ενώ ο εγκέφαλος φλεγμαίνει.
Αυτά τα ποντίκια ήταν επίσης πιο ανήσυχα και έδειχναν σημάδια κατάθλιψης. «Είναι πολύ ανησυχητικό να βλέπουμε την επίδραση που μπορεί να έχει η συσσώρευση λίπους στο συκώτι στον εγκέφαλο, ειδικά επειδή συχνά ξεκινά ήπια και μπορεί να υπάρχει σιωπηλά για πολλά χρόνια χωρίς οι άνθρωποι να γνωρίζουν ότι το έχουν», δήλωσε η επικεφαλής συγγραφέας Δρ. Άννα Χατζηχαμπή, επικεφαλής της υποομάδας στην ομάδα Liver-Brain Axis στο Roger Williams Institute of Hepatology και επίτιμη λέκτορας στο King’s College του Λονδίνου.
Για να προσπαθήσουν να καταπολεμήσουν την επικίνδυνη επίδραση που έχει η NAFLD στον εγκέφαλο, οι επιστήμονες εκτράφηκαν ποντίκια με χαμηλότερα επίπεδα πρωτεΐνης ολόκληρου του σώματος, γνωστής ως Monocarboxylate Transporter 1 (MCT1) – μια πρωτεΐνη που ειδικεύεται στη μεταφορά ενεργειακών υποστρωμάτων που χρησιμοποιούνται από διάφορα κύτταρα για την κανονική τους λειτουργία. Όταν αυτά τα ποντίκια τρέφονταν με την ίδια ανθυγιεινή διατροφή πλούσια σε λιπαρά και ζάχαρη όπως αυτά στο αρχικό πείραμα, δεν είχαν συσσώρευση λίπους στο συκώτι και δεν έδειξαν σημάδια εγκεφαλικής δυσλειτουργίας.
«Ο προσδιορισμός του MCT1 ως βασικό στοιχείο στην ανάπτυξη τόσο του NAFLD όσο και της εγκεφαλικής δυσλειτουργίας που σχετίζεται με αυτό ανοίγει ενδιαφέρουσες προοπτικές», δήλωσε ο καθηγητής Luc Pellerin, διευθυντής της ερευνητικής μονάδας Inserm U1313 στο Πανεπιστήμιο του Πουατιέ στη Γαλλία και ανώτερος ερευνητής στη μελέτη. «Υπογραμμίζει πιθανούς μηχανισμούς που παίζουν στον άξονα ήπατος-εγκεφάλου και υποδεικνύει έναν πιθανό θεραπευτικό στόχο».
Ο Δρ Hadjihambi πρόσθεσε, «Αυτή η έρευνα τονίζει ότι η μείωση της ποσότητας ζάχαρης και λίπους στη διατροφή μας δεν είναι μόνο σημαντική για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, αλλά και για την προστασία του ήπατος για τη διατήρηση της υγείας του εγκεφάλου και την ελαχιστοποίηση του κινδύνου εμφάνισης καταστάσεων όπως η κατάθλιψη και η άνοια. κατά τη διάρκεια της γήρανσης, όταν ο εγκέφαλός μας γίνεται ακόμα πιο εύθραυστος».