Πολλά θρεπτικά συστατικά είναι απαραίτητα για καλή υγεία. Αν και ένα μεγάλο ποσοστό το προσλαμβάνουμε από μια ισορροπημένη διατροφή, η τυπική Δυτική διατροφή δεν περιέχει σημαντικές ποσότητες. Το αποτέλεσμα είναι οι παρακάτω πολύ συχνές ελλείψεις σε θρεπτικά συστατικά.
- Έλλειψη σιδήρου
Αποτελεί σημαντικό συστατικό των ερυθρών αιμοσφαιρίων, προσδένεται στην αιμοσφαιρίνη και μεταφέρει οξυγόνο στα κύτταρά μας. Υπάρχει ο αιμικός σίδηρος (που απορροφάται ευκολότερα και προέρχεται από το κόκκινο κρέας) και ο μη αιμικός σίδηρος. Η έλλειψη σιδήρου είναι από τις πιο κοινές στον κόσμο, επηρεάζοντας περισσότερο από το 25% του παγκόσμιου πληθυσμού.
Τα συμπτώματα συνήθως περιλαμβάνουν κόπωση, αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα, ακόμα και εγκεφαλική δυσλειτουργία. Οι καλύτερες πηγές σιδήρου είναι: το κόκκινο κρέας, τα οστρακοειδή, οι σαρδέλες σε κονσέρβα, τα φασόλια, οι σπόροι και τα σκούρα φυλλώδη πράσινα λαχανικά.
- Έλλειψη σε ιώδιο
Το ιώδιο είναι ένα βασικό μέταλλο για τη φυσιολογική λειτουργία του θυρεοειδούς και την παραγωγή ορμονών. Οι τελευταίες εμπλέκονται σε πολλές σωματικές λειτουργίες, όπως στην εγκεφαλική ανάπτυξη και τη διατήρηση των οστών. Ρυθμίζουν επίσης τον μεταβολικό ρυθμό.
Η έλλειψη σε ιώδη επηρεάζει περίπου το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού. Το συχνότερο σύμπτωμα είναι ο μεγεθυμένος θυρεοειδής. Μπορεί επίσης να επηρεάσει τον καρδιακό ρυθμό, να προκαλέσει δύσπνοια και αύξηση βάρους. Οι καλύτερες διατροφικές πηγές ιωδίου είναι: τα φύκια, το ψάρι, τα γαλακτοκομικά είδη και τα αυγά.
- Έλλειψη σε βιταμίνη D
Η βιταμίνη D ταξιδεύει μέσω του αίματος στα κύτταρα, ειδοποιώντας τα να ενεργοποιήσουν ή όχι τα γονίδια. Σχεδόν κάθε κύτταρο στο σώμα μας έχει έναν υποδοχέα για βιταμίνη D. Παράγεται από τη χοληστερόλη στο δέρμα μας μέσω της έκθεση στο φως του ήλιου. Γι’ αυτό όσοι ζουν μακριά από τον ισημερινό έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν έλλειψη. Η έλλειψή της δεν είναι ιδιαίτερη εμφανής, καθώς τα συμπτώματα είναι ήπια και αναπτύσσονται στο πέρασμα χρόνων.
Ωστόσο, οι ενήλικες που εμφανίζουν τέτοια έλλειψη μπορεί να νιώσουν μυϊκή αδυναμία, απώλεια οστικής μάζας και αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων. Επίσης, αποδυναμώνεται το ανοσοποιητικό σύστημα και αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου. Οι καλύτερες διατροφικές πηγές βιταμίνης D είναι: μουρουνέλαιο, λιπαρά ψάρια, ο κρόκος του αυγού.
- Έλλειψη σε βιταμίνη Β12
Απαραίτητη για την παραγωγή αίματος, όπως και στην λειτουργία των νεύρων και του εγκεφάλου. Κάθε κύτταρο χρειάζεται τη Β12 αλλά το σώμα μας δεν μπορεί να την παράγει. Γι’ αυτό τη λαμβάνουμε από την τροφή και τα συμπληρώματα. Ένα βασικό σύμπτωμα της έλλειψής της είναι η μεγαλοβλαστική αναιμία, μία νόσος του αίματος που μεγεθύνει τα ερυθρά μας αιμοσφαίρια.
Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν την εγκεφαλική δυσλειτουργία και τα αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνης. Οι καλύτερες διατροφικές πηγές βιταμίνης Β12 είναι: τα οστρακοειδή, το οργανικό κρέας, τα αυγά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
- Έλλειψη σε ασβέστιο
Το ασβέστιο είναι απαραίτητο για τα οστά και τα δόντια μας, ειδικά κατά τη διάρκεια της ταχύτερης ανάπτυξής μας. Είναι επίσης πολύ σημαντικό για τη διατήρηση των οστών μας. Επιπλέον, αποτελεί μόριο μεταφοράς σημάτων. Χωρίς αυτό, η καρδιά, οι μυς και τα νεύρα δεν θα μπορούσαν να λειτουργήσουν. Το συχνότερο σύμπτωμα της έλλειψης σιδήρου είναι η οστεοπόρωση, που χαρακτηρίζεται από μαλακότερα και πιο ευαίσθητα οστά. Οι καλύτερες διατροφικές πηγές σιδήρου είναι: τα ψάρια με κόκκαλα, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα σκούρα, φυλλώδη πράσινα λαχανικά.
- Έλλειψη σε βιταμίνη Α
Η βιταμίνη Α βοηθά στη διαμόρφωση και διατήρηση της υγείας της επιδερμίδας, των δοντιών, των οστών και των κυτταρικών μεμβρανών. Επιπλέον, παράγει χρωστική ουσία στα μάτια, απαραίτητη για την όραση. Η έλλειψή της μπορεί να προκαλέσει προσωρινή, αλλά και μόνιμη βλάβη στα μάτια και μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε τύφλωση.
Μπορεί επίσης να καταστείλει την λειτουργία του ανοσοποιητικού και να αυξήσει τη θνησιμότητα, ειδικά σε παιδιά και εγκύους. Οι καλύτερες διατροφικές πηγές βιταμίνης Α είναι: καρότα, γλυκοπατάτες, συκώτι μοσχαριού, μουρουνέλαιο, γλυκοπατάτες και σκούρα, φυλλώδη πράσινα λαχανικά.
- Έλλειψη σε μαγνήσιο
Απαραίτητο για τη διαμόρφωση των οστών και των δοντιών, εμπλέκεται επίσης σε πάνω από 300 ενζυμικές αντιδράσεις. Τα χαμηλά επίπεδα μαγνησίου συσχετίζονται με πολλές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένων του διαβήτη τύπου 2, του μεταβολικού συνδρόμου, των καρδιοπαθειών και της οστεοπόρωσης.
Η έλλειψη προκαλείται συχνότερα λόγω κάποιας άλλης ασθένειας, λόγω χρήσης ναρκωτικών ουσιών και δυσλειτουργίας του γαστρεντερικού συστήματος. Τα κύρια συμπτώματα της έλλειψής της είναι η καρδιακή αρρυθμία, οι μυϊκές κράμπες, το σύνδρομο ανήσυχου ποδιού, κόπωση και ημικρανίες. Οι καλύτερες διατροφικές πηγές μαγνησίου είναι: δημητριακά ολικής αλέσεως, οι ξηροί καρποί, η μαύρη σοκολάτα και τα σκούρα, φυλλώδη πράσινα λαχανικά.