Νέα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι η υπνική άπνοια συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο άνοιας στους ηλικιωμένους, και ο κίνδυνος αυτός φαίνεται να είναι μεγαλύτερος στις γυναίκες. Η υπνική άπνοια είναι μια διαταραχή ύπνου, κατά την οποία η αναπνοή διακόπτεται επανειλημμένα κατά τη διάρκεια της νύχτας, με αποτέλεσμα την έλλειψη οξυγόνου και την αποσπασματική ποιότητα ύπνου. Οι επιστήμονες προσπαθούν να κατανοήσουν πώς η υπνική άπνοια μπορεί να επιδεινώνει τη γνωστική λειτουργία, οδηγώντας σε άνοια – ειδικά σε γυναίκες της τρίτης ηλικίας, οι οποίες διατρέχουν ήδη υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας σε σύγκριση με τους άνδρες.
Σύμφωνα με τη μελέτη, οι ηλικιωμένοι που δεν λαμβάνουν θεραπεία για την υπνική άπνοια εμφανίζουν μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν άνοια σε σχέση με όσους δεν έχουν αυτή τη διαταραχή. Ο αυξημένος κίνδυνος στις γυναίκες πιθανότατα σχετίζεται με τις ορμονικές και βιολογικές διαφορές, όπως η πτώση των επιπέδων των οιστρογόνων μετά την εμμηνόπαυση. Τα οιστρογόνα έχουν προστατευτική επίδραση στον εγκέφαλο, οπότε η μείωσή τους μπορεί να αυξήσει την ευπάθεια τόσο στην υπνική άπνοια όσο και στην άνοια.
Η εξήγηση της σύνδεσης ανάμεσα στην υπνική άπνοια και την άνοια μπορεί να βρίσκεται στην υποξία, δηλαδή την ανεπαρκή παροχή οξυγόνου που προκαλεί η διακοπή της αναπνοής. Η υποξία μπορεί να συμβάλει στη συσσώρευση πλακών β-αμυλοειδούς, μιας ουσίας που σχετίζεται στενά με τη νόσο Αλτσχάιμερ. Αυτό οφείλεται στο ότι η υποξία παρεμβαίνει στη φυσική διαδικασία του εγκεφάλου να καθαρίζει τα απόβλητα κατά τη διάρκεια του ύπνου, μέσω του γλυμφικού συστήματος. Όταν ο ύπνος διαταράσσεται συνεχώς και τα επίπεδα οξυγόνου δεν παραμένουν σταθερά, η αυτοκαθαριζόμενη λειτουργία του εγκεφάλου διαταράσσεται, αυξάνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας.
Επιπλέον, η χρόνια φλεγμονή που προκαλεί η υπνική άπνοια μπορεί να οδηγήσει σε αγγειακή βλάβη, μειώνοντας τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο, κάτι που μπορεί να προκαλέσει αγγειακή άνοια.
Η έγκαιρη διάγνωση και η θεραπεία της υπνικής άπνοιας μπορεί να αποτελούν σημαντικά βήματα πρόληψης. Η χρήση συσκευής CPAP, που βοηθά στη διατήρηση της κανονικής ροής του αέρα κατά τη διάρκεια του ύπνου, έχει δείξει θετικά αποτελέσματα στη βελτίωση της ποιότητας του ύπνου και στη μείωση των συμπτωμάτων γνωστικής έκπτωσης, συμβάλλοντας έτσι στην προστασία της γνωστικής υγείας των ηλικιωμένων.