Η σύνδεση μεταξύ των κραυγών ενός νεογέννητου και της απελευθέρωσης γάλακτος της μητέρας έχει παρατηρηθεί εδώ και καιρό, αλλά μια πρόσφατη μελέτη σε ζώα ρίχνει φως στο υποκείμενο κύκλωμα του εγκεφάλου που ευθύνεται για αυτό το φαινόμενο. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ένα εγκεφαλικό κύκλωμα που εξηγεί γιατί το γάλα της μητέρας ενεργοποιείται όταν το μωρό της κλαίει.
Βρέφος και μητρικό γάλα
Σε αυτή τη μελέτη, που διεξήχθη με ποντίκια, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όταν ένα κουτάβι ποντικιού αρχίζει να κλαίει, οι ακουστικές πληροφορίες ταξιδεύουν σε μια συγκεκριμένη περιοχή στον εγκέφαλο της μητέρας, γνωστή ως οπίσθιο ενδομυϊκό πυρήνα του θαλάμου (PIL). Από εκεί, αποστέλλονται σήματα στα εγκεφαλικά κύτταρα (νευρώνες) που είναι υπεύθυνα για την απελευθέρωση ωκυτοκίνης σε μια άλλη περιοχή που ονομάζεται υποθάλαμος, η οποία παίζει καθοριστικό ρόλο στη ρύθμιση της ορμονικής δραστηριότητας.
Τυπικά, αυτοί οι νευρώνες του υποθαλάμου περιορίζονται από ανασταλτικές πρωτεΐνες για να αποτραπεί η περιττή απελευθέρωση γάλακτος. Ωστόσο, η μελέτη διαπίστωσε ότι μετά από 30 δευτερόλεπτα συνεχούς κλάματος, τα σήματα από το PIL συσσωρεύονται και εξουδετερώνουν αυτές τις ανασταλτικές πρωτεΐνες, οδηγώντας στην απελευθέρωση ωκυτοκίνης.
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι αυτή η ενίσχυση της ωκυτοκίνης εμφανίζεται μόνο σε μητρικά ποντίκια, όχι σε θηλυκά που δεν έχουν γεννήσει ποτέ. Επιπλέον, το κύκλωμα του εγκεφάλου της μητέρας ανταποκρίνεται ειδικά στα κλάματα του κουταβιού της και όχι σε ήχους που παράγονται από υπολογιστή που έχουν σχεδιαστεί για να μιμούνται τα κλάματα.
Ο Habon Issa, ένας από τους συν-επικεφαλείς της μελέτης, τόνισε τη σημασία αυτής της ανακάλυψης για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι αισθητηριακές εμπειρίες, όπως η ακρόαση του κλάματος ενός μωρού, ενεργοποιούν άμεσα τους νευρώνες ωκυτοκίνης στις μητέρες. Αυτή η ενεργοποίηση είναι κρίσιμη γιατί προετοιμάζει το σώμα της μητέρας για θηλασμό. Χωρίς αυτή την προετοιμασία, μπορεί να υπάρξει καθυστέρηση στη ροή του γάλακτος όταν το μωρό αρχίσει να θηλάζει, προκαλώντας ενδεχομένως απογοήτευση τόσο για το μωρό όσο και για τον γονέα.
Η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε έναν νέο τύπο μοριακού αισθητήρα που ονομάζεται iTango για να μετρήσει την πραγματική απελευθέρωση ωκυτοκίνης από τα εγκεφαλικά κύτταρα σε πραγματικό χρόνο. Αυτό τους επέτρεψε να μελετήσουν τη δραστηριότητα του εγκεφαλικού κυκλώματος σε θηλυκά ποντίκια και να ανιχνεύσουν το μονοπάτι των ακουστικών πληροφοριών μέσα από διάφορες περιοχές του εγκεφάλου που πυροδοτούν τη ροή του γάλακτος.
Επιπλέον, η μελέτη διερεύνησε πώς αυτό το εγκεφαλικό κύκλωμα επηρεάζει τη συμπεριφορά της μητέρας. Συνήθως, τα μητρικά ποντίκια έπαιρναν αμέσως τα κουτάβια τους όταν έφευγαν από τη φωλιά, διασφαλίζοντας την ασφάλειά τους. Ωστόσο, όταν οι ερευνητές εμπόδισαν χημικά την επικοινωνία μεταξύ του PIL και των νευρώνων της ωκυτοκίνης, τα ποντίκια τελικά κουράστηκαν και σταμάτησαν να φέρνουν τα κουτάβια τους. Μετά την αποκατάσταση του συστήματος PIL, οι μητέρες συνέχισαν τη συμπεριφορά φροντίδας τους.
Τα ευρήματα όχι μόνο ρίχνουν φως στην περίπλοκη σχέση μεταξύ του εγκεφάλου της μητέρας και των κραυγών του μωρού της, αλλά προσφέρουν επίσης πιθανές γνώσεις για τον θηλασμό του ανθρώπου. Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο ενεργοποιείται η απελευθέρωση ωκυτοκίνης μπορεί να οδηγήσει σε νέους τρόπους υποστήριξης των μητέρων που επιθυμούν να θηλάσουν αλλά αντιμετωπίζουν προκλήσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι η μελέτη μέτρησε την απελευθέρωση ορμονών που προκαλεί τη γαλουχία και όχι την ίδια τη γαλουχία. Αυτά τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Nature και θα μπορούσαν να έχουν επιπτώσεις στη βελτίωση της κατανόησης της μητρικής φροντίδας και του θηλασμού.