Η εργασία σε βάρδιες συνδέεται με φτωχότερη μνήμη εργασίας και πιο αργή ταχύτητα νοητικής επεξεργασίας. Αυτό το συμπέρασμα ήταν αποτέλεσμα μιας συγκεντρωτικής ανάλυσης δεδομένων των διαθέσιμων στοιχείων, που δημοσιεύεται στο διαδίκτυο στο Occupational & Environmental Medicine. Συνδέεται επίσης με χαμηλότερα επίπεδα εγρήγορσης και οπτικής εστίασης και την ικανότητα ελέγχου των παρορμήσεων και της ανταπόκρισης της κατάστασης, αυξάνοντας δυνητικά τον κίνδυνο τραυματισμών και λαθών στο χώρο εργασίας, προτείνουν οι ερευνητές.
Η εργασία σε βάρδιες έχει συνδεθεί με σοβαρά προβλήματα υγείας, καθώς το εσωτερικό ρολόι του σώματος (κιρκάδιος ρυθμός) δεν συμβαδίζει με τον κανονικό κύκλο φωτός-σκότους. Αυτά περιλαμβάνουν διαταραχές ύπνου, καρδιαγγειακές παθήσεις, παχυσαρκία, διαβήτη, διαταραχές της διάθεσης και κατάχρηση ουσιών. Αλλά η πιθανή επίδρασή του στην υψηλότερη εγκεφαλική λειτουργία, όπως η ταχύτητα νοητικής επεξεργασίας και η λειτουργική μνήμη, δεν είναι ξεκάθαρη.
Σε μια προσπάθεια να επιλύσουν αυτές τις αβεβαιότητες, οι ερευνητές ερεύνησαν ερευνητικές βάσεις δεδομένων για μελέτες που εξετάζουν τον αντίκτυπο της εργασίας με βάρδιες στη γνωστική απόδοση σε εργαζόμενους ενήλικες. Συνολικά, συμπεριλήφθηκαν 18 μελέτες, που δημοσιεύθηκαν μεταξύ 2005 και 2020, στις οποίες συμμετείχαν 18.802 συμμετέχοντες (μέση ηλικία 35 ετών) και κάλυπταν έξι διαφορετικά αποτελέσματα που μετρήθηκαν με επίσημα τεστ.
Τα αποτελέσματα ήταν:
- ταχύτητα επεξεργασίας, μνήμη εργασίας, εγρήγορση (ψυχοκινητική επαγρύπνηση)
- έλεγχος παρορμήσεων και ανταπόκριση καταστάσεων (γνωστικός έλεγχος)
- ικανότητα φιλτραρίσματος ασήμαντων οπτικών ενδείξεων (οπτική προσοχή)
- και ικανότητα ασυνείδητης εναλλαγής μεταξύ εργασιών (εναλλαγή εργασιών)
Πέντε από τις μελέτες συνέκριναν τους εργαζόμενους σε σταθερές βάρδιες με εκείνους που εργάζονταν κανονικές ώρες γραφείου, ενώ 11 συνέκριναν τους εργαζόμενους σε εκ περιτροπής βάρδιες με εκείνους που εργάζονταν κανονικές ώρες γραφείου. Δύο μελέτες δεν προσδιόρισαν τον τύπο βάρδιας. Οι μισές μελέτες περιελάμβαναν επαγγελματίες υγείας ενώ οι άλλες μισές επικεντρώθηκαν σε διαφορετικά επαγγέλματα, όπως αστυνομικούς, προσωπικό πληροφορικής κ.λπ. Τα αποτελέσματα των μελετών συγκεντρώθηκαν, υποδεικνύοντας σημαντικά χειρότερη απόδοση στους εργαζόμενους σε βάρδιες σε σχέση με άλλους τύπους εργαζομένων για πέντε από τα έξι αποτελέσματα που αξιολογήθηκαν.
Παρατηρήθηκε ένα μεγάλο σημαντικό αποτέλεσμα για τον έλεγχο των παρορμήσεων και την απόκριση της κατάστασης, ενώ το αποτέλεσμα για την ταχύτητα επεξεργασίας, τη μνήμη εργασίας, την εγρήγορση και την ικανότητα φιλτραρίσματος ασήμαντων οπτικών ενδείξεων ήταν σημαντικό αλλά μικρό. Δεν παρατηρήθηκε κανένα αποτέλεσμα για την εναλλαγή εργασιών. Η εργασία εκτός του κανονικού κύκλου ημέρας-νύχτας παρεμποδίζει τον κιρκάδιο ρυθμό και την έκφραση των ορμονών που τον διέπουν –κορτιζόλης και μελατονίνης– η οποία με τη σειρά της διαταράσσει τον κύκλο ύπνου-εγρήγορσης, εξηγούν οι ερευνητές.
Αν και αυτή είναι η πρώτη συγκεντρωτική ανάλυση δεδομένων που εξετάζει τον αντίκτυπο της εργασίας με βάρδιες σε διαφορετικές πτυχές της λειτουργίας του εγκεφάλου μεταξύ των εργαζομένων ενηλίκων, οι ερευνητές αναγνωρίζουν ορισμένους περιορισμούς στα ευρήματά τους. Αυτά περιλαμβάνουν τη μεγάλη ποικιλία των τεστ που χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση της γνωστικής απόδοσης και τους διαφορετικούς ορισμούς της εργασίας με βάρδιες στις μελέτες που περιλαμβάνονται. Επειδή οι θέσεις εργασίας διαφέρουν ως προς τις απαιτήσεις και τον φόρτο εργασίας, τα αποτελέσματα ενδέχεται να υπερεκτιμήσουν ή να υποτιμήσουν τον αντίκτυπο της εργασίας με βάρδιες σε συγκεκριμένους τύπους επαγγελμάτων.
Και δεδομένου ότι οι μελέτες που συμπεριλήφθηκαν ήταν διατομεακού σχεδιασμού, δεν είναι δυνατό να συμπεράνουμε ότι η εργασία με βάρδιες επηρεάζει την απόδοση της υψηλότερης εγκεφαλικής λειτουργίας, προσθέτουν. «Η μειωμένη νευροσυμπεριφορική απόδοση στους εργαζόμενους σε βάρδιες μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο όσον αφορά τους τραυματισμούς και τα λάθη που σχετίζονται με την εργασία», με επιπτώσεις στην υγεία και την ασφάλεια στο χώρο εργασίας, γράφουν οι ερευνητές. Συμπεραίνουν: “Πρέπει να προωθηθούν προστατευτικά αντίμετρα (π.χ. μεσημεριανός ύπνος, σχέδια ανάκαμψης, τακτική παρακολούθηση) για τη μείωση της νευροσυμπεριφορικής απόδοσης των εργαζομένων σε βάρδιες για να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος δυσμενών αποτελεσμάτων για την υγεία και την εργασία.”