Ο αθλητής μπάσκετ Δημήτρης Παπανικολάου πρόσφατα εκμυστηρεύτηκε σε συνέντευξή του ότι έχει διαγνωσθεί με σύνδρομο Άσπεργκερ (ASD). Πρόκειται για μία μορφή αυτισμού και ο διάσημος μπασκετμπολίστας θέλησε με αυτό τον τρόπο να κάνει το σύνδρομο πιο γνωστό στο ευρύ κοινό. Ανήκει λοιπόν σε μία από τις ομάδες νευρολογικών διαταραχών, γνωστές ως διαταραχές του φάσματος του αυτισμού. Πιο συγκεκριμένα, θεωρείται ότι βρίσκεται στο ήπιο άκρο του φάσματος. Τι σημαίνει πρακτικά για ένα άτομο που ταλαιπωρείται από αυτή την πάθηση;
Σύνδρομο Άσπεργκερ: Συμπτώματα
Τα άτομα με σύνδρομο Άσπεργκερ εμφανίζουν τέσσερα κύρια συμπτώματα:
- Δυσκολεύονται στην κοινωνική αλληλεπίδραση
- Συμμετέχουν σε επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά
- Στέκονται σταθεροί σε αυτό που σκέφτονται
- Εστιάζουν σε κανόνες και ρουτίνες
Ορισμένα άτομα με ASD ταξινομούνται ως υψηλής λειτουργικότητας. Ο αυτισμός υψηλής λειτουργίας σημαίνει ότι αυτά τα άτομα δεν έχουν καθυστερημένες γλωσσικές δεξιότητες. Αντιθέτως, διαθέτουν γνωστική ανάπτυξη που είναι τυπική για πολλά άτομα. Συχνά, τα άτομα που έχουν διαγνωστεί με ASD έχουν φυσιολογική ή πάνω από την κανονική νοημοσύνη. Επιπλέον, τα άτομα σε αυτήν την κατάσταση είναι συχνά σε θέση να πηγαίνουν σχολείο σε συμβατικές τάξεις και να εργάζονται.
Το σύνδρομο Άσπεργκερ δεν μπορεί να θεραπευτεί. Η έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση μπορεί να βοηθήσει ένα παιδί να δημιουργήσει κοινωνικές σχέσεις, να επιτύχει τις δυνατότητές του και να ζήσει μια παραγωγική ζωή. Τα παιδιά με ASD έχουν συχνά μια εμμονική εστίαση σε ένα στενό θέμα ενδιαφέροντος. Μπορεί να αναπτύξουν ακόρεστο ενδιαφέρον για πράγματα όπως δρομολόγια τρένων ή δεινόσαυρους, για παράδειγμα. Αυτό το ενδιαφέρον μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο μονόπλευρων συνομιλιών με συνομηλίκους και ενήλικες.
Το άτομο με ASD δεν γνωρίζει τις προσπάθειες του άλλου ατόμου να αλλάξει το θέμα της συνομιλίας. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που τα παιδιά με Άσπεργκερ μπορεί να έχουν δυσκολίες στις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Δεν μπορούν να διαβάσουν τις εκφράσεις του προσώπου και τη γλώσσα του σώματος. Πολλοί δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων. Είναι σύνηθες για άτομα με αυτήν την κατάσταση να αποφεύγουν την οπτική επαφή όταν μιλούν με άλλους. Ίσως μιλούν μονότονα και εμφανίζουν ελάχιστες εκφράσεις του προσώπου. Μπορεί επίσης να δυσκολεύονται να γνωρίζουν πότε πρέπει να χαμηλώσουν την ένταση των φωνών τους για να προσαρμόσουν την τοποθεσία τους.
Τι προκαλεί το σύνδρομο Asperger;
Οι αλλαγές στον εγκέφαλο είναι υπεύθυνες για πολλά από τα συμπτώματα του Άσπεργκερ. Ωστόσο, οι γιατροί δεν έχουν καταφέρει να προσδιορίσουν με ακρίβεια τι προκαλεί αυτές τις αλλαγές. Γενετικοί παράγοντες και έκθεση σε περιβαλλοντικές τοξίνες, όπως χημικές ουσίες ή ιοί, έχουν προσδιοριστεί ως πιθανοί παράγοντες στην ανάπτυξη της διαταραχής. Τα αγόρια είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν ΑΣ από τα κορίτσια.
Πώς διαγιγνώσκεται το σύνδρομο Asperger;
Δεν υπάρχει ούτε ένα τεστ που να μπορεί να σας πει αν το παιδί σας έχει ASD. Σε πολλές περιπτώσεις, οι γονείς αναφέρουν αναπτυξιακές ή συμπεριφορικές καθυστερήσεις ή δυσκολίες. Εάν το παιδί σας είναι στο σχολείο, ο δάσκαλός του μπορεί να σημειώσει αναπτυξιακά προβλήματα. Αυτά τα ζητήματα πρέπει να αναφέρονται στον γιατρό σας.
Μπορεί να αξιολογηθεί ένα παιδί σε βασικούς τομείς, όπως:
- γλωσσική ανάπτυξη
- κοινωνική αλληλεπίδραση
- εκφράσεις του προσώπου όταν μιλάμε
- ενδιαφέρον για αλληλεπίδραση με άλλους
- στάσεις απέναντι στην αλλαγή
- κινητικό συντονισμό και κινητικές δεξιότητες
Επειδή δεν υπάρχουν συγκεκριμένες εξετάσεις για τη διάγνωση της νόσου, πολλοί ασθενείς έχουν διαγνωστεί λανθασμένα με άλλα προβλήματα υγείας, όπως η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ). Εάν συμβεί αυτό, το παιδί σας μπορεί να χρειαστεί να αξιολογηθεί ξανά για να καθορίσει τη σωστή διάγνωση.
Πώς αντιμετωπίζεται το σύνδρομο Asperger;
Δεν υπάρχει θεραπεία για το σύνδρομο AS. Ωστόσο, υπάρχουν διάφορες θεραπείες που μπορούν να μειώσουν τα συμπτώματα της διαταραχής και να βοηθήσουν το παιδί σας να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητές του. Η θεραπεία βασίζεται συχνά στα συγκεκριμένα συμπτώματα του παιδιού.
Τα φάρμακα χρησιμοποιούνται συχνά για τη θεραπεία των συμπτωμάτων. Η φαρμακευτική αγωγή στοχεύει σε:
- Ελαχιστοποίηση της ευερεθιστότητας
- Μείωση της υπερκινητικότητας
- Αντιμετώπιση των επαναλαμβανόμενων συμπεριφορών
- Μείωση της διέγερσης και της αϋπνίας
Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να είναι χρήσιμη για τον έλεγχο προβληματικών συμπεριφορών που μπορεί να προκύψουν λόγω AS. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλες θεραπείες που μπορούν να βελτιώσουν τις δεξιότητες επικοινωνίας, τη συναισθηματική ρύθμιση και την κοινωνική αλληλεπίδραση. Πολλά παιδιά με AS λαμβάνουν επίσης:
- εκπαίδευση κοινωνικών δεξιοτήτων
- λογοθεραπεία
- εργοθεραπεία
- φυσικοθεραπεία
- γνωστική συμπεριφορική θεραπεία