Μετά από τραυματικά γεγονότα ή μεγάλες κρίσεις, τι εξηγεί γιατί μερικοί άνθρωποι ευδοκιμούν, ενώ άλλοι παραπαίουν, παλεύοντας να αντεπεξέλθουν; Είναι η φύση ή ανατροφή; Δεκαετίες έρευνας δείχνουν ότι και τα δύο παίζουν κάποιο ρόλο. Υπάρχει ένα παλιό ρητό ότι οι αντιξοότητες σε κάνουν πιο δυνατό. Η πραγματική ζωή δείχνει ότι αυτό δεν είναι πάντα αλήθεια, αλλά το ρητό υπογραμμίζει μια εξελισσόμενη συζήτηση μεταξύ των επιστημόνων σχετικά με την ανθεκτικότητα.
Αν και οι επιστήμονες χρησιμοποιούν διαφορετικούς ορισμούς, η ανθεκτικότητα αναφέρεται γενικά στην ικανότητα χειρισμού του σοβαρού στρες. «Περιλαμβάνει συμπεριφορές, σκέψεις και ενέργειες που μπορούν να μάθουν και να αναπτυχθούν σε οποιονδήποτε», σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία. Αυτή η προσπάθεια είναι πιο δύσκολη για μερικούς ανθρώπους, λόγω της γενετικής, της βιολογίας και των συνθηκών της ζωής, σύμφωνα με στοιχεία.
Ορόσημα έρευνα στις ΗΠΑ στα μέσα της δεκαετίας του 1990 συνέδεσε τις δυσμενείς εμπειρίες της παιδικής ηλικίας με την κακή ψυχική και σωματική υγεία στην ενήλικη ζωή. Διαπίστωσε ότι κάθε πρόσθετη αντιξοότητα αυξάνει τους κινδύνους αργότερα. Οι επιστήμονες έχουν διεξαγάγει πολυάριθμες μελέτες προσπαθώντας να απαντήσουν γιατί ορισμένα παιδιά είναι πιο ευάλωτα σε αυτές τις εμπειρίες από άλλα.
Ο παιδίατρος και ερευνητής από την Καλιφόρνια, Δρ Τόμας Μπόις, αποφάσισε να εμβαθύνει σε αυτό το ερώτημα λόγω της δικής του οικογενειακής ιστορίας. Αυτός και η αδελφή του, η οποία είναι δύο χρόνια νεότερη, ήταν εξαιρετικά δεμένοι εν μέσω ταραχώδους οικογενειακών περιστάσεων. Καθώς μεγάλωσαν στην ενηλικίωση, η ζωή του Μπόις φαινόταν ευλογημένη από καλή τύχη, ενώ η αδερφή του βυθίστηκε σε κακουχίες και ψυχικές ασθένειες. Σε εργαστηριακές δοκιμές, ο Boyce διαπίστωσε ότι περίπου 1 στα 5 παιδιά έχουν αυξημένες βιολογικές αντιδράσεις στο στρες.
Βρήκε σημάδια υπερκινητικότητας στην απόκριση μάχης ή φυγής του εγκεφάλου τους και στις ορμόνες του στρες. Πραγματικά στοιχεία έδειξαν ότι παιδιά σαν αυτά έχουν υψηλότερα ποσοστά σωματικών και ψυχικών προβλημάτων όταν μεγαλώνουν σε στρεσογόνες οικογενειακές καταστάσεις. Αλλά τα στοιχεία δείχνουν επίσης ότι αυτά τα υπερευαίσθητα παιδιά μπορούν να ευδοκιμήσουν με τη φροντίδα και την υποστηρικτική ανατροφή των παιδιών, λέει ο Boyce.
Η Ananda Amstadter, η οποία μελετά το τραυματικό στρες και τη γενετική στο Πανεπιστήμιο της Κοινοπολιτείας της Βιρτζίνια, είπε ότι η έρευνά της δείχνει ότι η ανθεκτικότητα στο στρες επηρεάζεται περίπου κατά το ήμισυ από τα γονίδια και κατά το ήμισυ από περιβαλλοντικούς παράγοντες. Αλλά τόνισε ότι πολλά γονίδια πιθανώς εμπλέκονται. δεν υπάρχει ένα μόνο «γονίδιο ανθεκτικότητας».
Σε άλλες μελέτες, οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Duke, Terrie Moffitt και Avshalom Caspi, συνέδεσαν παραλλαγές στα γονίδια που βοηθούν στη ρύθμιση της διάθεσης με αυξημένους κινδύνους για κατάθλιψη ή αντικοινωνική συμπεριφορά σε παιδιά που βίωσαν παιδική κακοποίηση ή παραμέληση. Αλλά «τα γονίδια δεν είναι το πεπρωμένο», λέει ο Δρ Ντένις Τσάρνεϊ, πρόεδρος ακαδημαϊκών υποθέσεων στο Σύστημα Υγείας Mount Sinai στη Νέα Υόρκη, ο οποίος έχει μελετήσει τρόπους για να ξεπεραστούν οι αντιξοότητες.
Το τραύμα μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη βασικών εγκεφαλικών συστημάτων που ρυθμίζουν το άγχος και τον φόβο. Η ψυχοθεραπεία και η ψυχιατρική φαρμακευτική αγωγή μπορούν μερικές φορές να βοηθήσουν άτομα που έχουν βιώσει σοβαρό τραύμα και δυσκολίες. Και ο Charney είπε ότι μια στοργική οικογένεια, ένα ισχυρό δίκτυο φίλων και θετικές εμπειρίες στο σχολείο μπορούν να βοηθήσουν στην εξισορρόπηση των αρνητικών επιπτώσεων.