Η Επιτροπή Προστασίας Ανηλίκων, συμβουλευτικό όργανο της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή, έχει αναλάβει να γνωμοδοτεί για συγκεκριμένα προϊόντα ή πρακτικές που μπορεί να βλάπτουν την ψυχική υγεία των παιδιών και επιδιώκει να συμβάλει στην διαμόρφωση ωφέλιμων συνηθειών, στάσεων και συνειδήσεων σε καταναλωτικά θέματα.
Για το λόγο αυτό, με αφορμή και την εορταστική περίοδο, η επιτροπή επισημαίνει τις παρακάτω βασικές αρχές που αφορούν τα παιδιά ως καταναλωτές:
• Αποφεύγουμε την αγορά παιγνιδιών που δεν φέρουν πιστοποίηση ή έχουν εμφανή επικινδυνότητα για τη σωματική ή ψυχική υγεία των παιδιών
• Όταν πρόκειται να επισκεφτούμε τα μαγαζιά μαζί με τα παιδιά μας, συζητάμε από πριν μαζί τους για το σκοπό και το εύρος των αγορών μας, για θέματα κόστους, ποιότητας, ποσότητας και χρησιμότητας των αγαθών. Φροντίζουμε να προμηθευόμαστε προϊόντα που αντιστοιχούν στην ηλικία και τις δεξιότητες των παιδιών μας.
• Επιδιώκουμε τα παιδιά μας να μην βρίσκονται για μεγάλο χρονικό διάστημα μπροστά σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές και ηλεκτρονικά παιχνίδια, και αποφεύγουμε την έκθεσή τους σε σκηνές βίας ή βίαια παιχνίδια. Θέτουμε εκ των προτέρων χρονικό όριο στη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών και παιχνιδιών, ιδίως στα μικρότερα παιδιά, διότι συχνά αποκόπτονται από τον γύρω κόσμο και εξαρτώνται από αυτά.
• Προτιμούμε την τοποθέτηση υπολογιστή σε κοινό χώρο (πχ σαλόνι) και ενημερωνόμαστε για τη χρήση γονικών φίλτρων. Φροντίζουμε να είμαστε παρόντες όταν παιδιά μικρότερης ηλικίας παρακολουθούν τηλεόραση ή χρησιμοποιούν Η/Υ και σύνδεση στο διαδίκτυο.
• Δε δίνουμε πιστωτική κάρτα ή ταυτότητά μας στα παιδιά για την πραγματοποίηση ηλεκτρονικών συναλλαγών.
• Αποφεύγουμε την αγορά και τη χρήση κινητών τηλεφώνων από παιδιά κάτω των 12 ετών, προκειμένου να τα προστατεύσουμε από την ακτινοβολία αλλά και από άλλους κινδύνους, όπως πρόσβαση σε ακατάλληλο υλικό, επικοινωνία με άγνωστα πρόσωπα, ανεξέλεγκτη χρήση ηλεκτρονικών παιχνιδιών, χρεώσεις κλπ.
• Η προμήθεια κινητού τηλεφώνου, προπληρωμένων καρτών, κλπ από παιδιά άνω των 12 ετών πρέπει να γίνεται με τη συναίνεση του γονέα.
• Αποφεύγουμε να δίνουμε στοιχεία των παιδιών μας για συμμετοχή σε διαγωνισμούς, παιγνίδια κλπ και τα ενημερώνουμε για τους ενδεχόμενους κινδύνους που μπορεί να επιφέρει μια τέτοια πράξη. Γενικότερα σεβόμαστε και προστατεύουμε την ιδιωτική ζωή των παιδιών μας, και δεν επιτρέπουμε τη δημοσιοποίηση προσωπικών τους στοιχείων, εικόνας και δεδομένων, που μπορεί να τα εκθέσει σε τρίτους ή να τους προκαλέσει δυσάρεστα συναισθήματα.
• Όταν τα παιδιά μας βλέπουν τηλεόραση, φροντίζουμε να τηρούμε τους κανόνες σήμανσης των εκπομπών, αποφεύγουμε την έκθεση των παιδιών σε ακατάλληλες ζώνες τηλεθέασης και καλλιεργούμε την κριτική σκέψη τους απέναντι σε κάθε τι που βλέπουν.
• Γενικότερα, ενθαρρύνουμε τη φυσική συναναστροφή και τις δημιουργικές δραστηριότητες των παιδιών, έναντι της παθητικής ενασχόλησής τους με ηλεκτρονικά μέσα (τηλεόραση, Η/Υ), που ενδέχεται μάλιστα να μειώνει σε σημαντικό βαθμό την ανάπτυξη πρωτοβουλιών και τη φαντασία.
• Οι γονείς, που σύμφωνα με το νόμο είμαστε υπεύθυνοι για τη συμμετοχή των παιδιών μας σε ραδιοτηλεοπτικά προγράμματα και διαγωνισμούς, δεν θα πρέπει να δίνουμε άκριτα την έγκρισή μας. Μια τέτοια συμμετοχή μπορεί να προκαλέσει στα παιδιά ψυχική και σωματική εξουθένωση, άγχος από τη διαδικασία κρίσεων και βαθμολογιών, διαταραχή του συνήθους ρυθμού ζωής τους και της ψυχικής τους ισορροπίας, δημόσια έκθεση, παρενόχληση και ορισμένες φορές ακόμα και εμπαιγμό από το περιβάλλον τους.
• Προσέχουμε ιδιαίτερα το ζήτημα της συμμετοχής των παιδιών μας σε ταινίες ή διαφημίσεις, ιδίως όταν τα παιδιά χρησιμοποιούνται σε ρόλους και συμπεριφορές ασύμβατες με την ηλικία τους.
• Γενικότερα, ως γονείς ή φροντιστές των παιδιών, χρειάζεται διαρκώς να έχουμε στο μυαλό μας ότι τα παιδιά έχουν δικαίωμα να επικοινωνούν και να ψυχαγωγούνται με τα σύγχρονα μέσα, χρειάζεται όμως παράλληλα να προστατεύονται από τους κινδύνους που παραμονεύουν για την σωματική και την ψυχική τους υγεία.
Αν κρίνουν οι γονείς ότι χρειάζεται να ελεγχθούν περιπτώσεις που παραβιάζονται τα δικαιώματα των παιδιών ως καταναλωτών και ιδίως η ψυχική τους υγεία, πρέπει να απευθυνθούν στα αρμόδια όργανα της πολιτείας.
Η Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή του υπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, δέχεται σχετικές καταγγελίες στην τηλεφωνική γραμμή 1520, καθώς και στην ιστοσελίδα επικοινωνίας www.1520.gov.gr και την ηλεκτρονική διεύθυνση 1520@efpolis.gr.