Μια νέα μελέτη δείχνει ότι η παχυσαρκία μπορεί να αλλάξει την αντίδραση του εγκεφάλου στη ζάχαρη και το λίπος, η οποία μπορεί να μην διορθωθεί μόνο με την απώλεια βάρους. Η έρευνα, που διεξήχθη από τη δρα Mireille Serlie και τους συναδέλφους της στην Ιατρική Σχολή του Yale, διαπίστωσε ότι τα άτομα με παχυσαρκία δεν παρουσίαζαν τις ίδιες εγκεφαλικές αντιδράσεις με τους αδύνατους ενήλικες όταν εκτέθηκαν σε εγχύσεις διαιτητικού λίπους ή ζάχαρης στο στομάχι. Η εγκεφαλική δραστηριότητα των ατόμων με παχυσαρκία ήταν αμβλυμένη και δεν παρουσίαζαν τη φυσιολογική απελευθέρωση ντοπαμίνης, μιας χημικής ουσίας που σχετίζεται με το αίσθημα ανταμοιβής από το φαγητό.
Πώς η παχυσαρκία επηρεάζει τον εγκέφαλο;
Η μελέτη υποδηλώνει ότι υπάρχει μειωμένη ικανότητα ανίχνευσης θρεπτικών συστατικών στα άτομα με παχυσαρκία, πράγμα που σημαίνει ότι ο εγκέφαλος δεν ευθυγραμμίζεται με τα σήματα από το έντερο. Δυστυχώς, η έρευνα ανακάλυψε επίσης ότι αυτή η αποσύνδεση στις αποκρίσεις του εγκεφάλου δεν αποκαταστάθηκε όταν οι συμμετέχοντες ακολούθησαν μια δίαιτα μειωμένων θερμίδων και έχασαν το 10% του αρχικού τους βάρους σε διάστημα τριών μηνών.
Αν και η μελέτη δεν δηλώνει οριστικά ότι οι διαφορές στον εγκέφαλο είναι μόνιμες, εγείρει ανησυχίες σχετικά με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα άτομα με παχυσαρκία στην επίτευξη μόνιμης απώλειας βάρους. Είναι πιθανόν ότι με περισσότερο χρόνο και διατηρήσιμη απώλεια βάρους, η αίσθηση των θρεπτικών συστατικών θα μπορούσε να ανακτηθεί. Ωστόσο, τα ευρήματα της μελέτης είναι σημαντικά ακόμη και αν η βελτίωση καθυστερήσει.
Η έρευνα δείχνει ότι η σηματοδότηση των θρεπτικών συστατικών μεταξύ του εντέρου και του εγκεφάλου παίζει ρόλο στις διατροφικές επιλογές. Η παρουσία της παχυσαρκίας φαίνεται να διαταράσσει αυτό το σύστημα, γεγονός που μπορεί να συμβάλλει στις δυσκολίες στη διατήρηση μιας υγιεινής διατροφής και στην απώλεια βάρους.
Τόσο ο Dr. Serlie όσο και η συν-συγγραφέας Alexandra DiFeliceantonio τονίζουν ότι η διαρκής απώλεια βάρους δεν εξαρτάται αποκλειστικά από τη δύναμη της θέλησης. Εκτός από τα εξωτερικά εμπόδια, όπως η επικράτηση ανθυγιεινών τροφίμων, τα άτομα πρέπει να αντιμετωπίσουν φυσιολογικούς παράγοντες που καθιστούν τις διαιτητικές αλλαγές και την απώλεια βάρους πιο δύσκολες. Η κατανόηση των μηχανισμών που εμπλέκονται στη μειωμένη σηματοδότηση των θρεπτικών συστατικών θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει σε παρεμβάσεις ή θεραπείες για τη βελτίωση της κατάστασης.
Η μελέτη, η οποία ανέλυσε την ανταπόκριση του εγκεφάλου στη γλυκόζη και τα λιπίδια μέσω άμεσης έγχυσης στο στομάχι, συνέκρινε 30 ενήλικες με παχυσαρκία με 30 ενήλικες με υγιές σωματικό βάρος. Οι ερευνητές παρατήρησαν σοβαρά διαταραγμένα πρότυπα εγκεφαλικής δραστηριότητας ως απόκριση στα θρεπτικά συστατικά μεταξύ των συμμετεχόντων με παχυσαρκία. Επιπλέον, παρατηρήθηκε μειωμένη απελευθέρωση ντοπαμίνης στο ραβδωτό σώμα, μια περιοχή του εγκεφάλου που εμπλέκεται στη ρύθμιση της διατροφικής συμπεριφοράς.
Περαιτέρω έρευνα είναι απαραίτητη για να προσδιοριστεί πότε και πώς η σηματοδότηση των θρεπτικών συστατικών διαταράσσεται στην παχυσαρκία. Στόχος των ερευνητών είναι να εντοπίσουν τις εγκεφαλικές οδούς που εμπλέκονται σε αυτή τη δυσπροσαρμογή. Με μια καλύτερη κατανόηση, μπορεί να είναι δυνατή η βελτίωση της διαταραγμένης σηματοδότησης θρεπτικών συστατικών μέσω διαφόρων προσεγγίσεων, συμπεριλαμβανομένης της διατροφής, των τροποποιήσεων του τρόπου ζωής, των φαρμάκων ή άλλων θεραπειών. Ωστόσο, η πολυπλοκότητα της παχυσαρκίας και του συστήματος επικοινωνίας εντέρου-εγκεφάλου υποδηλώνει ότι δεν υπάρχει απλή λύση και απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να αντιμετωπιστεί η πολύπλευρη φύση αυτής της κατάστασης.