Όταν οι γιατροί γνωρίζονται μεταξύ τους: Είναι πιθανό να λάβετε καλύτερη φροντίδα εάν ο ειδικός που σας παρακολουθεί γνωρίζει τον γιατρό πρωτοβάθμιας περίθαλψης; Η απάντηση φαίνεται να είναι ναι, σύμφωνα με νέα έρευνα της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ που δημοσιεύθηκε στις 3 Ιανουαρίου στο JAMA Internal Medicine.
Οι ασθενείς υπό τη φροντίδα ειδικών που εκπαιδεύτηκαν με τους γιατρούς πρωτοβάθμιας περίθαλψης (PCPs) των ασθενών ανέφεραν ότι αντιμετωπίστηκαν με πιο προσεκτικό τρόπο, έλαβαν σαφέστερες εξηγήσεις και βίωσαν μεγαλύτερη εμπλοκή στην από κοινού λήψη αποφάσεων, μεταξύ άλλων πλεονεκτημάτων, σύμφωνα με τη μελέτη. Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι οι στρατηγικές που ενθαρρύνουν τον σχηματισμό ισχυρότερων σχέσεων ομότιμων ιατρών μεταξύ των ιατρών θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε σημαντικά κέρδη στην ποιότητα της φροντίδας των ασθενών, δήλωσαν οι συγγραφείς. Η ανάλυση βασίζεται στα ηλεκτρονικά αρχεία υγείας περισσότερων από 8.600 ασθενών που παραπέμφθηκαν από τους PCP τους για να δουν έναν ειδικό μεταξύ 2016 και 2019. Όλες οι παραπομπές έγιναν σε ένα μεγάλο ακαδημαϊκό σύστημα υγείας. Οι ερευνητές συνέκριναν τις αξιολογήσεις των ασθενών για τη φροντίδα από ειδικούς μεταξύ δύο ομάδων ασθενών – αυτών που εξετάστηκαν από ειδικό που εκπαιδεύτηκε με τον PCP του ασθενούς στην ιατρική σχολή ή σε μεταπτυχιακά προγράμματα, και των ασθενών του ίδιου PCP που εξετάστηκαν από ειδικό που δεν εκπαιδεύτηκε με τον PCP τους – ενώ παράλληλα έλεγξαν τις επιδόσεις των ειδικών για τους ασθενείς άλλων PCP όταν δεν υπήρχαν τέτοιοι δεσμοί συνεκπαίδευσης.
Είναι σημαντικό ότι οι ερευνητές εξέτασαν τις παραπομπές που διανεμήθηκαν σε ειδικούς από ένα σύστημα προγραμματισμού και όχι τις παραπομπές όπου οι PCP ζητούσαν συγκεκριμένους ειδικούς. Με αυτόν τον τρόπο, η ομάδα μπόρεσε να απομονώσει την αιτιώδη επίδραση που θα βλέπαμε αν οι ασθενείς είχαν τυχαία κατανεμηθεί σε ειδικούς. Το Harvard Medicine News μίλησε για τις επιπτώσεις των ευρημάτων με τον πρώτο συγγραφέα της μελέτης Maximilian Pany, υποψήφιο MD-Ph.D. στο HMS και στο Harvard Business School, και τον επικεφαλής συγγραφέα J. Michael McWilliams, καθηγητή του Ιδρύματος Warren Alpert για την πολιτική της υγειονομικής περίθαλψης στο HMS και γενικό παθολόγο στο Brigham and Women’s Hospital. Η συνέντευξη αυτή επεξεργάστηκε για λόγους έκτασης και σαφήνειας.
HMNews: Τι σας προκάλεσε το ενδιαφέρον για την αλληλεπίδραση μεταξύ της ικανοποίησης των ασθενών και των προηγούμενων συνδέσεων μεταξύ των ιατρών πρωτοβάθμιας περίθαλψης και των ειδικών που τους θεραπεύουν;
Pany: Οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ PCPs και ειδικών αποτελούν θεμέλιο της ιατρικής και οι παραπομπές σε ειδικότητες είναι ο τρόπος με τον οποίο διαμορφώνεται ένα μεγάλο μέρος της φροντίδας των ασθενών στη συνέχεια. Δεδομένης της επικοινωνίας και της συνεργασίας που είναι συνυφασμένες με τη φροντίδα των παραπεμπόμενων ασθενών, αναρωτιόμασταν αν οι προηγούμενες σχέσεις PCP-ειδικών επηρεάζουν αυτήν τη φροντίδα, ιδίως όπως τη βιώνουν οι ασθενείς. Οι εμπειρίες των ασθενών όχι μόνον αποτελούν σημαντική διάσταση της ποιότητας της περίθαλψης, αλλά σκεφτήκαμε ότι μπορεί, επίσης, να ανταποκρίνονται στις προσπάθειες των ιατρών να επιδείξουν τον επαγγελματισμό τους, δεδομένης της έμφασης του ιατρικού επαγγέλματος στην ασθενοκεντρική περίθαλψη.
HMNews: Ποιες πτυχές της περίθαλψης βελτιώθηκαν;
Πάνυ: Διαπιστώσαμε ότι οι ασθενείς που παραπέμφθηκαν σε ειδικούς από τους συνεκπαιδευόμενους αξιολόγησαν τους ειδικούς τους υψηλότερα σε όλες σχεδόν τις διαστάσεις που εξετάσαμε. Αυτό περιλαμβάνει όχι μόνο τη διαπροσωπική επικοινωνία -όπως η φιλικότητα, η ποιότητα των εξηγήσεων και το επιδεικνυόμενο ενδιαφέρον- αλλά και τη συμμετοχή στην από κοινού λήψη αποφάσεων, τη χρήση κατανοητής γλώσσας και τον χρόνο που αφιέρωσαν. Εκτός από τις υψηλότερες αξιολογήσεις των ασθενών, η συνεκπαίδευση προκάλεσε αλλαγές στη συμπεριφορά των ειδικών στη συνταγογράφηση φαρμάκων, γεγονός που υποδηλώνει αντίκτυπο πέραν της (πολύ σημαντικής!) αντίληψης των ασθενών.
HMNews: Τι πιστεύετε ότι ευθύνεται για αυτή τη διαφορά στις επιδόσεις;
Pany: Πιστεύουμε ότι ο κινητήριος μηχανισμός που παίζει ρόλο είναι ότι οι ειδικοί γνωρίζουν ότι οι PCP μπορούν να παρατηρήσουν πτυχές της φροντίδας τους – μέσω της ανάγνωσης κλινικών σημειώσεων και της συζήτησης με τους ασθενείς, για παράδειγμα. Η ύπαρξη μιας ισχυρής σχέσης ομοτίμων μπορεί να υπενθυμίσει στους ειδικούς τις κοινά αποδεκτές αρχές του επαγγελματισμού ή να τους παρακινήσει με άλλον τρόπο να αλλάξουν τη φροντίδα με τρόπους που έχουν θετικό αντίκτυπο στους ασθενείς.
HMNews: Ήταν αυτό το εύρημα καθ’ οιονδήποτε τρόπο εκπληκτικό ή υποψιαστήκατε ότι μπορεί να συνέβαινε κάτι τέτοιο;
Pany: Αν και θεωρητικά δεν αποτελούσε έκπληξη, μας εξέπληξε το μέγεθος του αντίκτυπου που διαπιστώσαμε. Υποψιάζομαι ότι οι περισσότεροι από εμάς έχουμε βιώσει καταστάσεις, όχι απαραίτητα σχετικές με την ιατρική, στις οποίες θέλαμε να διαπρέψουμε επειδή ξέραμε ότι οι οικείοι συνάδελφοι θα μας παρατηρούσαν. Αν η παρουσία συνομηλίκων των οποίων η γνώμη μας ενδιαφέρει παρακινεί σε καλύτερες επιδόσεις, ας πούμε, σε αγώνες ποδοσφαίρου, γιατί να μην το κάνει σε ένα επαγγελματικό πλαίσιο όπως η ιατρική; Πρόκειται για ένα θεμελιωδώς ανθρώπινο φαινόμενο.
HMNews: Ποιες είναι οι ευρύτερες επιπτώσεις αυτών των ευρημάτων;
McWilliams: Αυτό που νομίζουμε ότι αποκαλύψαμε εδώ είναι η δύναμη των σχέσεων μεταξύ ομοτίμων στην ιατρική, η οποία έχει σημαντικές επιπτώσεις στον τρόπο οργάνωσης της περίθαλψης και στον τρόπο διαχείρισης των ιατρών, χαλαρά μιλώντας. Κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης, εμείς οι γιατροί διαμορφώνουμε ισχυρές σχέσεις με άλλους γιατρούς, αλλά στη συνέχεια ασκούμε συχνά την πρακτική μας σε απομόνωση – και αυτό παρά το γεγονός ότι οι περισσότεροι από εμάς εργάζονται πλέον σε ομάδες εργαζομένων και χρησιμοποιούν προηγμένα συστήματα πληροφοριών και επικοινωνίας που θα έπρεπε να μας διευκολύνουν στην αλληλεπίδραση. Ουσιαστικά, έχουμε ομαδοποιήσει και συνδέσει ηλεκτρονικά τους γιατρούς, αλλά δεν έχουμε αξιοποιήσει όσα μπορούν να προσφέρουν οι γιατροί όταν είναι ομαδοποιημένοι ή συνδεδεμένοι.
Θα έλεγα ότι υπάρχει και μια άλλη υψηλού επιπέδου πολιτική επίπτωση της δραματικής επίδρασης που διαπιστώσαμε: Αυτό που ωθεί τους γιατρούς να διαπρέψουν δεν είναι πρωτίστως τα χρήματα. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής προσπαθούν εδώ και χρόνια να πληρώνουν για την ποιότητα, με μικρή επιτυχία. Αυτό που υποδηλώνει η μελέτη μας είναι ότι τα εσωτερικά κίνητρα των γιατρών είναι βαθιά – υπάρχουν αλλά συχνά υπονομεύονται από το σύστημά μας. Πρέπει να το αξιοποιήσουμε καλύτερα.
HMNews: Πώς πρέπει να εφαρμοστούν αυτά τα ευρήματα στην πράξη για να κινηθεί η βελόνα της απόδοσης των ιατρών; Πώς θα τα θέσουμε σε λειτουργία;
McWilliams: Υπάρχουν πολλές στρατηγικές και νομίζω ότι μπορούμε να γίνουμε πολύ δημιουργικοί εδώ. Η μία είναι η ομαδική φροντίδα, κατά την οποία οι γιατροί μπορούν να παρατηρούν ο ένας τη λήψη αποφάσεων του άλλου και να δίνουν το παράδειγμα. Μια άλλη είναι να κάνουμε τους γιατρούς πιο ορατούς ο ένας στον άλλο όταν συνεργάζονται για τη φροντίδα των ασθενών – για παράδειγμα μέσω ηλεκτρονικών διαβουλεύσεων, εικονικών διαβουλεύσεων στον δρόμο ή άλλων παρασκηνιακών καναλιών που δημιουργούν εξοικείωση. Μια άλλη είναι να χρησιμοποιούνται πιο συχνά και πιο αποτελεσματικά τρόποι συλλογικής αξιολόγησης από ομοτίμους, όπως οι ομαδικές συζητήσεις περιστατικών. Φανταστείτε να ξέρετε ότι οποιαδήποτε συνάντηση με ασθενή ή χειρουργική περίπτωση θα μπορούσε να επιλεγεί τυχαία για συζήτηση κατά τη διάρκεια γεύματος με αξιόλογους συναδέλφους. Θα μπορούσαμε επίσης να εντοπίσουμε υποδείγματα και να τα επανατοποθετήσουμε ως προπονητές. Και γενικότερα, κάντε οτιδήποτε κάνει την άσκηση της ιατρικής λιγότερο μοναχική – για παράδειγμα, μετακινήστε τους σταθμούς εργασίας έξω από τα εξεταστήρια σε έναν κοινόχρηστο χώρο όπου οι γιατροί θα αλληλεπιδρούν φυσικά μεταξύ τους.
HMNews: Υπάρχουν επιφυλάξεις ή περιορισμοί που θα θέλατε να επισημάνετε;
Pany: Στη μελέτη μας, η συνεκπαίδευση ήταν ένας υποκατάστατος για τις σχέσεις μεταξύ γιατρών και συναδέλφων, αλλά οι δεσμοί συνεκπαίδευσης είναι πολύ πιθανό να μην είναι η μόνη πηγή των επιδράσεων μεταξύ γιατρών και συναδέλφων. Σε ποιο βαθμό η επίδραση της συνεκπαίδευσης γενικεύεται σε άλλες μορφές αλληλεπιδράσεων γιατρού-συμμαθητή παραμένει ένα θέμα για μελλοντικές εργασίες για τις οποίες είμαστε ενθουσιασμένοι.