Σχεδόν όλοι έχουν ζαλιστεί αφού σηκώθηκαν πολύ γρήγορα, αλλά μερικοί άνθρωποι υποφέρουν από αυτό τακτικά. Τώρα, μια νέα μελέτη προτείνει δύο τρόπους να το φτιάξετε μόνοι σας. Η μελέτη επικεντρώθηκε σε αυτό που ονομάζεται αρχική ορθοστατική υπόταση (IOH), όπου η αρτηριακή πίεση ενός ατόμου πέφτει απότομα μέσα σε 30 δευτερόλεπτα από τη στιγμή που σηκώνεται όρθιος από την καθιστή ή την κατάκλιση. Το πρόβλημα είναι βραχύβιο και το σώμα επανέρχεται μέσα σε ένα λεπτό περίπου. Αλλά τα συμπτώματα – συμπεριλαμβανομένης της ζάλης, της θολής όρασης και της ναυτίας – μπορεί να είναι ανησυχητικά και μερικές φορές να οδηγήσουν σε πτώσεις. Στη νέα μελέτη, οι ερευνητές εξέτασαν δύο απλούς ελιγμούς για την αποτροπή αυτών των συμπτωμάτων: την ενεργοποίηση των μυών του κάτω μέρους του σώματος ακριβώς πριν ή αμέσως μετά την ορθοστασία.
Λεπτομέρειες για την μελέτη
Αποδείχθηκε ότι και οι δύο προσεγγίσεις βοήθησαν, τουλάχιστον για τις 22 νεαρές γυναίκες στη μελέτη. Κάνοντας ένα από τα δύο περιορίστηκε η αρτηριακή πίεση των γυναικών μειώνεται όταν σηκώνονταν από το να κάθονται. Αλλά το πιο σημαντικό, τα συμπτώματά τους ανακουφίστηκαν, είπε ο ανώτερος ερευνητής Δρ. Satish Raj, καθηγητής καρδιακών επιστημών στην Ιατρική Σχολή Cumming του Πανεπιστημίου του Calgary. “Δείξαμε ότι οι άνθρωποι αισθάνονται καλύτερα, κάτι που τους ενδιαφέρει”, είπε ο Raj. Ο γενικός όρος ορθοστατική υπόταση (ΟΗ) αναφέρεται σε μείωση της αρτηριακής πίεσης μετά την όρθια στάση ενός ατόμου. Αλλά υπάρχουν διαφορετικές μορφές ΟΗ, όπως η ΙΟΗ, εξήγησε ο Raj. Στο IOH, η πτώση της αρτηριακής πίεσης είναι ιδιαίτερα δραματική – τουλάχιστον 40 mm Hg στη συστολική πίεση – και χτυπά μέσα σε 15 έως 30 δευτερόλεπτα από την όρθια στάση. Επιλύεται επίσης γρήγορα στη συνέχεια.
Η “κλασική” ΟΗ έχει μια κάπως πιο αργή έναρξη, μέσα σε περίπου 3 λεπτά, και η μείωση της αρτηριακής πίεσης είναι πιο διατηρημένη. Είναι κοινό μεταξύ των ηλικιωμένων, ειδικά όταν έχουν παθήσεις όπως ο διαβήτης ή οι καρδιακές παθήσεις. Με το IOH, είπε ο Raj, “το βλέπουμε πολύ σε νεότερους ανθρώπους και βασικά υγιείς ανθρώπους”. Κάθε φορά που ένα άτομο στέκεται από το να κάθεται, υπάρχει κάποια μετατόπιση της ροής του αίματος προς την κοιλιά και τα πόδια. Πιστεύεται ότι το IOH περιλαμβάνει μια ταχεία και υπερβολική διαστολή των αιμοφόρων αγγείων στο κάτω μέρος του σώματος, η οποία οδηγεί σε προσωρινή μείωση της ροής του αίματος στον εγκέφαλο. Αμέσως μετά, εμφανίζονται συμπτώματα όπως η ζαλάδα και η εμφάνιση κηλίδων.
Ευρήματα της μελέτης
Οι δύο αντι-ελιγμοί που δοκιμάστηκαν ο Raj και οι συνάδελφοί του είναι παρόμοιοι αλλά διαφορετικοί. Το ένα περιλαμβάνει “προενεργοποίηση” των μυών του μηρού: Ενώ είναι ακόμα καθισμένο, το άτομο σηκώνει τα γόνατα, ένα κάθε φορά, προς τον κορμό — παρόμοια με μια πορεία. Αυτό γίνεται για 30 δευτερόλεπτα πριν σηκωθείτε. Ο άλλος ελιγμός γίνεται για 30 δευτερόλεπτα αμέσως μετά την ορθοστασία. Περιλαμβάνει σταύρωμα του ενός ποδιού μπροστά από το άλλο και τέντωμα των μυών του κάτω μέρους του σώματος. Για τη μελέτη, και οι 22 γυναίκες παρατηρήθηκαν κάτω από τρεις συνθήκες από καθιστή στάση: Σε μία, κάθισαν για 10 λεπτά και στη συνέχεια απλώς σηκώθηκαν. στα άλλα δύο, κάθισαν για την ίδια ώρα αλλά πραγματοποίησαν έναν από τους κόντρα ελιγμούς.
Κατά μέσο όρο, η ομάδα του Raj διαπίστωσε ότι και οι δύο τακτικές μείωσαν την αρτηριακή πίεση των γυναικών μετά την όρθια στάση, και αυτό μεταφράστηκε σε λιγότερα συμπτώματα. Η έρευνα προτείνει ότι ο ελιγμός προ-ενεργοποίησης βοηθά στην ενίσχυση της καρδιακής παροχής ενός ατόμου ή της ποσότητας αίματος που αντλεί η καρδιά στο κυκλοφορικό σύστημα ανά λεπτό. Η τακτική σύσφιξης, εν τω μεταξύ, φαίνεται να λειτουργεί συμπιέζοντας τους μύες του κάτω μέρους του σώματος και ενθαρρύνοντας τη ροή του αίματος πίσω στην καρδιά. Ενώ και οι δύο ελιγμοί λειτούργησαν, ο Raj είπε ότι συμμερίζεται τη στρατηγική προ-ενεργοποίησης των μυών, καθώς γίνεται πριν σταθεί όρθιος. “Η πρόκληση είναι ότι πρέπει να θυμάσαι να το κάνεις πριν σηκωθείς”, σημείωσε. Αλλά αν αποτύχει η μνήμη, πρόσθεσε ο Raj, υπάρχει πάντα η στρατηγική τάνυσης των μυών για backup.
Σημασία των ευρημάτων
Όλοι οι συμμετέχοντες στη μελέτη αξιολογήθηκαν για σημάδια ότι είχαν πραγματικά IOH — συμπεριλαμβανομένου ενός ιστορικού συμπτωμάτων που εμφανίστηκαν αμέσως μετά την ορθοστασία και υποχώρησαν μέσα σε ένα λεπτό. Για ανθρώπους σαν αυτούς, αυτοί οι απλοί αντι-ελιγμοί αξίζουν μια βολή και μπορεί να κάνουν το κόλπο, σύμφωνα με ειδικούς που δεν συμμετείχαν στην έρευνα. “Μου αρέσει αυτή η προσέγγιση”, είπε ο Δρ Stephen Juraschek, ο οποίος μελετά τις διαταραχές της αρτηριακής πίεσης στο Beth Israel Deaconess Medical Center, στη Βοστώνη. Είχε κάποιες προφυλάξεις — συμπεριλαμβανομένου του γεγονότος ότι αυτή ήταν μια μικρή μελέτη μόνο για νεαρές γυναίκες. “Θα ήθελα να δω μια μεγαλύτερη μελέτη για μια διαφορετική ομάδα, συμπεριλαμβανομένων των ηλικιωμένων”, είπε ο Juraschek.
Σημείωσε ότι μερικοί ηλικιωμένοι μπορεί να θεωρήσουν δύσκολους τους ελιγμούς, ακόμη και τα σηκώματα του γονάτου σε καθιστή θέση. Και γενικά, είπε ο Juraschek, είναι συνετό για τους ηλικιωμένους με προβλήματα ζάλης να λαμβάνουν πρόσθετα μέτρα για να αποτρέψουν τις πτώσεις – όπως να διασφαλίζουν ότι τα χαλιά είναι ασφαλή και να έχουν ράβδους λαβής σε “κρίσιμα σημεία” στο σπίτι. Ο Δρ Sei Iwai, καθηγητής στο Ιατρικό Κολλέγιο της Νέας Υόρκης, στη Valhalla της Νέας Υόρκης, έκανε παρόμοια σημεία. “Η IOH πιστεύεται ότι οφείλεται σε φυσιολογική φυσιολογία και από μόνο του δεν είναι επικίνδυνη”, είπε ο Iwai. Ωστόσο, πρόσθεσε, όταν χτυπά έναν ηλικιωμένο ενήλικα, υπάρχουν επιπλέον ανησυχίες, καθώς μπορεί να είναι αδύναμοι ή/και να παίρνουν φάρμακα που επιδεινώνουν την πτώση της αρτηριακής πίεσης – κάτι που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο πτώσης και τραυματισμού.