Η ωλένια νευρίτιδα, δηλαδή η παγίδευση του ωλένιου νεύρου στον αγκώνα, είναι το δεύτερο σε συχνότητα σύνδρομο παγίδευσης νεύρου μετά τον καρπιαίο σωλήνα και πλήττει χιλιάδες άτομα του ενεργού πληθυσμού ηλικίας 30 έως 60 ετών.
Το ωλένιο νεύρο είναι ένα από τα τρία κύρια νεύρα του χεριού. Ελέγχει τους αυτόχθονες μυς του χεριού, συμβάλλει στο σφίξιμο της γροθιάς και στη σταθερή σύλληψη αντικειμένων.
Συμπτώματα & διάγνωση
Το αρχικό και βασικό σύμπτωμα της νόσου είναι ο πόνος ή το μούδιασμα, υπό τη μορφή της συνεχούς ενόχλησης, κυρίως όταν λυγίζουμε τους αγκώνες, στο μικρό δάκτυλο και στον παράμεσο.
Από το σύνδρομο κινδυνεύουν αυτοί που δουλεύουν σε χειρωνακτική ή δακτυλογραφική εργασία (πληκτρολόγηση) και η συχνότητα εμφάνισης του συνδρόμου φτάνει το 1%, ενώ σε άτομα που δουλεύουν κρατώντας σταθερά εργαλεία με κλειστούς τους αγκώνες φθάνει το 1,4%-12% και σε παχύσαρκους ασθενείς το 1,3%-16%.
Επίσης, επιρρεπή είναι τα άτομα με βλαισούς αγκώνες ή με ιστορικό κατάγματος στον αγκώνα, καθώς όταν συνυπάρχουν και οι παραπάνω παράγοντες το ποσοστό συχνότητας τριπλασιάζεται.
Άλλοι επιβαρυντικοί παράγοντες είναι το να κοιμούνται οι ασθενείς με τους αγκώνες εντελώς κλειστούς, οιδήματα ή αρθρίτιδες αγκώνα, εργασία με λυγισμένους αγκώνες και σπανίως κάποια γάγγλια στη περιοχή του αγκώνα.
Εκτός από τα προαναφερθέντα μουδιάσματα, την υπαισθησία και πιθανές ατροφίες-αδυναμίες μυών, η διάγνωση επιβεβαιώνεται με το τεστ κάμψης του αγκώνα για 1 λεπτό, που επιτείνει τα συμπτώματα. Η επιβεβαίωση της διάγνωσης γίνεται και με ηλεκτρομυογράφημα, το οποίο όμως για να βγει θετικό πρέπει συνήθως η νόσος να είναι ήδη βαριά, καθώς στο 50% των ήπιων περιστατικών μπορεί να βγει αρνητικό. Σπανίως η ακτινογραφία δείχνει κάποιο παλαιό κάταγμα ή παραμόρφωση ή αρθρίτιδα που μπορεί να επηρεάσει.
Αντιμετώπιση
Η συντηρητική θεραπεία (που περιλαμβάνει ξεκούραση, νάρθηκες ευθειασμού, διόρθωση στάσης αγκώνα, αντιφλεγμονώδη, φυσικοθεραπείες με ασκήσεις, νάρθηκες) προσφέρει πρόσκαιρη ανακούφιση με υποχώρηση των συμπτωμάτων χωρίς όμως οριστική λύση του προβλήματος.
Η μονιμοποίηση των συμπτωμάτων, που συνοδεύονται από υπαισθησία στο μικρό κυρίως δάχτυλο (ίσως και στο παράμεσο, στη μία πλευρά) πρέπει να μας οδηγήσει άμεσα στο χειρουργείο.
Αν δεν υπάρξει χειρουργική αντιμετώπιση του συνδρόμου τότε θα αρχίσει να εμφανίζεται και μυϊκή ατροφία, δηλαδή να αδυνατίζουν οι μύες μεταξύ των μετακαρπίων και να φαίνονται έντονα τα μετακάρπια οστά απογυμνωμένα από μυς, ενώ μπορεί αργότερα να χαθεί και ο έλεγχος των δυο μικρών (τελευταίων) δαχτύλων. Τότε ίσως είναι αργά και η εγχείρηση απλά μπορεί να ανακουφίσει από τα μουδιάσματα και να βελτιώσει την αίσθηση, αλλά η μυϊκή απώλεια ελάχιστα ή καθόλου θα ανακτηθεί.
Η χειρουργική αντιμετώπιση του συνδρόμου της ωλένιας νευρίτιδας του αγκώνα γίνεται με τρείς τρόπους:
Την απλή αποσυμπίεση και νευρόλυση του ωλένιου νεύρου που προσωρινά ανακουφίζει, αλλά η πάθηση μπορεί να επανέλθει σε λίγους μήνες και συνιστάται μόνο σε ελαφρές περιπτώσεις,
Την πρόσθια μεταφορά του νεύρου και κάλυψη με μυς, που είναι η πιο συχνή επιλογή και λύνει ριζικότερα το πρόβλημα,
Την επικονδυλεκτομή, με την οποία αφαιρείται η οστική απόφυση πάνω στην οποία στριμώχνεται και συμπιέζεται το νεύρο, όταν η αιτία είναι οστική πίεση, π.χ. από παραμόρφωση σε παλαιό κάταγμα, βλαισό αγκώνα ή εξόστωση.
Η σωστή επιλογή της μορφής του χειρουργείου ανάλογα με το είδος του συνδρόμου, όταν γίνεται με μικροχειρουργική (ατραυματική) τεχνική σε συνδυασμό με σωστή μετεγχειρητική αγωγή δίνει οριστική λύση στο πρόβλημα.
Η σωστή μετεγχειρητική αγωγή περιλαμβάνει ολιγοήμερη σχετική ακινητοποίηση και πρώιμη κινητοποίηση που σύντομα ακολουθείται από πρωτόκολλο ενδυνάμωσης στο φυσικοθεραπευτήριο.