Ερευνητές στο Centro Nacional de Investigaciones Cardiovasculares (CNIC) ανακάλυψαν έναν μηχανισμό που ελέγχει την ανάπτυξη ενός τύπου καρκίνου του ήπατος. Αυτή η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στα Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών (PNAS) , που χρηματοδοτείται εν μέρει από την Ισπανική Ένωση κατά του Καρκίνου, εντόπισε μια πρωτεΐνη που, όταν μπλοκαριστεί, μειώνει δραματικά τον αντίκτυπο και την εξέλιξη αυτού του τύπου καρκίνου, που ονομάζεται χολαγγειοκαρκίνωμα . Αυτή η εργασία κατέστη δυνατή επειδή οι ερευνητές της CNIC έχουν αναπτύξει ένα ζωικό μοντέλο όπου οι μεταβολές στην παραγωγή χολικών οξέων έχουν αποδειχθεί ότι προκαλούν αυτόν τον τύπο όγκου.
Ο καρκίνος του ήπατος είναι ο πέμπτος συχνότερος καρκίνος και η δεύτερη κύρια αιτία θανάτων που σχετίζονται με καρκίνο παγκοσμίως. Το χολαγγειοκαρκίνωμα, ο δεύτερος συνηθέστερος καρκίνος του ήπατος , ξεκινά στους χοληφόρους πόρους και έχει κλινικά χωρίς συμπτώματα εξέλιξη. Επειδή δεν υπάρχουν πρώτοι δείκτες, οι περισσότεροι ασθενείς διαγιγνώσκονται σε προχωρημένο στάδιο και πεθαίνουν λόγω εξάπλωσης καρκίνου ή μετάστασης.
Σε αυτή τη μελέτη, με επικεφαλής τους Guadalupe Sabio, Alfonso Mora και Roger J. Davis, ποντίκια των οποίων τα συκώτια δεν περιέχουν τις πρωτεΐνες JNK1 και JNK2 έχουν εκτραφεί. “Αυτές οι πρωτεΐνες ενεργοποιούνται όταν τρώμε υπερβολικά και είναι εν μέρει υπεύθυνες για την αποθήκευση υπερβολικού λίπους στο ήπαρ (δηλαδή – λιπώδες ήπαρ ή στεάτωση) και για την ανάπτυξη αντοχής στην ινσουλίνη”, εξήγησε ο Δρ Sabio. Οι πρωτεΐνες, επομένως, “είναι πολύ σημαντικές για μελέτες παχυσαρκίας και διαβήτη”, πρόσθεσε.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι αυτές οι δύο πρωτεΐνες ελέγχουν την παραγωγή χολικών οξέων στο ήπαρ, τα οποία είναι απαραίτητα για την σωστή πέψη του λίπους και την απορρόφηση των λιποδιαλυτών βιταμινών (A, D, E και K). “Η έλλειψη JNK1 και JNK2 στο ήπαρ οδηγεί σε αλλαγές στα ένζυμα που είναι υπεύθυνα για το μεταβολισμό της χοληστερόλης και των χολικών οξέων”, δήλωσε ο Δρ Mora. Στα ποντίκια που αναλύθηκαν, “έχουμε παρατηρήσει υπερβολικά επίπεδα χολικών οξέων στο αίμα.”
Η ερευνητής Elisa Manieri εξήγησε ότι, με την πάροδο του χρόνου, αυτή η συσσώρευση χολικών οξέων έχει «τοξική επίδραση» στο ήπαρ. Οι χολικοί πόροι αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται υπερβολικά, προκαλώντας το σχηματισμό πολλαπλών χολαγγειοκαρκινωμάτων με κλινικούς δείκτες, οι οποίοι είναι εξαιρετικά παρόμοιοι με εκείνους των ασθενών με αυτόν τον τύπο καρκίνου. Στην πραγματικότητα, “είναι η πρώτη φορά που διαπιστώσαμε την αύξηση ενός δείκτη ασθενών με χολαγγειοκαρκίνωμα σε μοντέλα ποντικών.” Αυτό δείχνει ότι αυτά τα ποντίκια θα μπορούσαν να προσφέρουν νέες ενδείξεις για την αξιολόγηση νέων θεραπειών χολαγγειοκαρκινώματος.
Αυτό το μοντέλο επέτρεψε στους ερευνητές του CNIC, σε συνεργασία με το εργαστήριο του Roger J. Davis στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης (ΗΠΑ), να βρουν μια πρωτεΐνη που παίζει βασικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία όγκου, PPARα. Η πρωτεΐνη ρυθμίζει τον μεταβολισμό των χολικών οξέων και των ηπατικών λιπιδίων. Σύμφωνα με τον Δρ Mora, τα ποντίκια που στερούνται PPARa “έχουν σημαντικά λιγότερους όγκους ή καθόλου.” Παρόλο που δεν είναι ακόμη γνωστό εάν αυτά τα δεδομένα μπορούν να παρέκταση σε ανθρώπους , το γεγονός ότι υπάρχει αυτό το πρώτο ζωικό μοντέλο θα επιτρέψει τη μελέτη ενός τύπου όγκου που μπορεί να διαγνωστεί μόνο στα πολύ αργά στάδια του, όταν έχουν ήδη συμβεί μεταστάσεις.
