Femtosecond Laser , ονομάζεται ένα νέο λέιζερ το οποίο χάρη στην μεγάλη ακρίβειά του στην διαθλαστική χειρουργική αντικαθιστά τους μηχανικούς κερατοτόμους που χρησιμοποιούνταν για τη δημιουργία του flap, μετατρέποντας τη μέθοδο Lasik σε μια επέμβαση χωρίς μηχανικές τομές στον κερατοειδή (BLADELESS, BLADE-FREE, ALL-LASER LASIK).
Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια του 27ου Διεθνούς Συνεδρίου της Ελληνικής Εταιρείας Ενδοφακών και Διαθλαστικής Χειρουργικής, το οποίο ολοκληρώθηκε χθές στην Αθήνα, διοργανώθηκε ειδική ημερίδα αφιερωμένη στο Femtosecond Laser, που έχει ανοίξει νέους ορίζοντες στον ευρύτερο χώρο της χειρουργικής του κερατοειδούς καθώς προσφέρει τη δυνατότητα δημιουργίας τομών με τεράστια ακρίβεια τόσο στο μέγεθος και στο σχήμα τους όσο και στο επίπεδο ή το σημείο του κερατοειδούς στο οποίο εφαρμόζεται. Αυτό βρίσκει εφαρμογή σε όλες τις τεχνικές μεταμόσχευσης, είτε ολόκληρου του κερατοειδούς (διαμπερής κερατοπλαστική), είτε των πιο σύγχρονων τμηματικών μεταμοσχεύσεων (DALK, DSEK).
Άλλες εφαρμογές στις οποίες χρησιμοποιείται το Femtosecond Laser είναι οι ενδοκερατικοί δακτύλιοι, τα ενδοκερατικά ενθέματα και η διασύνδεση κολλαγόνου. Το νέο λέιζερ μπορεί επίσης, με τη βοήθεια χαλαρωτικών τομών στον κερατοειδή να διορθώνει και τον αστιγματισμό, είτε σαν ανεξάρτητη επέμβαση, είτε σε συνδυασμό με επέμβαση καταρράκτη, στην οποία επίσης παρουσιάζει αρκετές εφαρμογές και διαρκώς εξελίσσεται η «υποβοηθούμενη με το femtosecond laser» τεχνική της φακοθρυψίας.
Συγκεκριμένα, δημιουργεί κερατικές τομές στον κερατοειδή, κάνει την καψουλόρηξη, την τομή δηλαδή στο πρόσθιο περιφάκιο (την κάψα του κρυσταλλοειδούς φακού) χωρίς να εισέρχονται εργαλεία στο μάτι. Προθρυμματίζει ή κατακερματίζει τον πυρήνα και προετοιμάζει το μάτι με μεγάλη ταχύτητα και ακρίβεια για τη δεύτερη φάση της επέμβασης κατά την οποία ο κατακερματισμένος ή πολτοποιημένος πυρήνας αφαιρείται με υπερήχους, χρησιμοποιώντας πολύ χαμηλότερη ενέργεια.
Στην τελική φάση της επέμβασης, αφού έχει αφαιρεθεί το περιεχόμενο του θολομένου φακού τοποθετείται ένας τεχνητός ενδοφακός μέσα στη θήκη του φυσικού φακού. Με αυτό τον τρόπο μειώνεται η πιθανότητα επιπλοκών από τραυματισμό των ευαίσθητων ιστών ειδικά σε μάτια με ασταθή στηρικτικά συστήματα φακού.
Η απαιτούμενη ενέργεια υπερήχων είναι πολύ χαμηλότερη, επειδή θα έχει προηγηθεί ο κατακερματισμός του πυρήνα, με αποτέλεσμα να παρατηρείται ακόμη γρηγορότερη αποκατάσταση της όρασης.
Η σύγχρονη επέμβαση καταρράκτη γίνεται με υπερήχους, παρόλο που η πλειοψηφία των ασθενών πιστεύει ότι χειρουργήθηκε με κάποιο λέιζερ. Σημειώνεται ότι, ακόμη και όταν γίνεται η χρήση του Femtosecond Laser, η παρουσία των υπερήχων είναι απαραίτητη για την ολοκλήρωση της επέμβασης.
Η διόρθωση της πρεσβυωπίας συνεχίζει να αποτελεί σημαντικό επίκεντρο έρευνας στην ειδικότητα της οφθαλμολογίας διότι αφορά όλους τους ανθρώπους μετά την ηλικία των 45 ετών. Μέχρι στιγμής, η πρεσβυωπία αντιμετωπίζεται εκτός από τη συμβατική διόρθωση με γυαλιά τους φακούς επαφής και με διάφορες χειρουργικές επεμβάσεις. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι διαθλαστικές επεμβάσεις με τη χρήση λέιζερ, η θερμοκερατοπλαστική με ραδιοκύματα υψηλής συχνότητας ή και επεμβάσεις στον κρυσταλλοειδή φακό και τη χρήση πολυεστιακών και προσαρμοστικών ενδοφακών.
Μια καινούργια προσέγγιση η οποία παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και θα συζητηθεί στο φετινό συνέδριο είναι τα ενδοκερατικά ενθέματα. Πρόκειται για μικροσκοπικούς φακούς οι οποίοι τοποθετούνται μέσα στον κερατοειδή, συνήθως ετερόπλευρα, και παρέχουν κοντινή διόρθωση για την πρεσβυωπία. Θα αναλυθούν οι διάφοροι τύποι ενθεμάτων και οι διαφορετικές προσεγγίσεις στο πρόβλημα της πρεσβυωπίας.
Στο 27ο Συνέδριο θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στις νεότερες εξελίξεις και την τελειοποίηση των τεχνικών της διαθλαστικής επέμβασης και στο πλαίσιο αυτό θα γίνει εκτενής αναφορά στη μέθοδο Trans PRK, που αποτελεί μια μέθοδο στην οποία κανένα εργαλείο δεν ακουμπάει το μάτι («no touch technique»).
Σε αντίθεση με άλλες τεχνικές επιφανειακής διόρθωσης όπου το επιθήλιο αφαιρείται μηχανικά και στη συνέχεια γίνεται η εφαρμογή του λέιζερ για τη σμίλευση του στρώματος του κερατοειδούς, κατά την TransPRK η αφαίρεση του επιθηλίου και η διαθλαστική διαμόρφωση του στρώματος γίνονται σε ένα στάδιο, αποκλειστικά με τη χρήση του λέιζερ. Αυτό επιτυγχάνεται χάρη στο πολύ εξελιγμένο λογισμικό των νέων μηχανημάτων, το οποίο συνυπολογίζει τη διαφορετική συμπεριφορά του επιθηλίου και του στρώματος στην εφαρμογή του λέιζερ και επιτρέπει μια πολύ πιο ομαλή και με μεγαλύτερη ακρίβεια φωτεκτομή.
Εκτός από το προφανές πλεονέκτημα της μη επαφής του οφθαλμού με χειρουργικά εργαλεία και τη μείωση του χρόνου της επέμβασης, η τεχνική αυτή προσφέρει σημαντικά πιο γρήγορη, ομαλή και σχεδόν τελείως ανώδυνη επούλωση στους ασθενείς και υπόσχεται μικρότερα ποσοστά υποτροπών.
Τέλος, σε ειδική τελετή του συνεδρίου θα απονεμηθεί το Διεθνές Βραβείο Kelman στον παγκοσμίου φήμης χειρουργό οφθαλμίατρο Thomas Neuhann, από τη Γερμανία, για τη συμβολή του στη σύγχρονη χειρουργική του καταρράκτη.
Το διεθνές βραβείο Kelman καθιερώθηκε για πρώτη φορά παγκοσμίως από την ΕΕΕΦΔΧ και απονέμεται κάθε δύο χρόνια από την ΕΕΕΦΔΧ σε εξέχοντες χειρουργούς οφθαλμίατρους από την Ελλάδα ή το εξωτερικό.