Σύμφωνα με έρευνες το μέγεθος ενός μέρους στον εγκέφαλο, που ονομάζεται ιππόκαμπος, υποδηλώνει την χωρική μνήμη που διαθέτουμε.
Και φυσικά δεν εννοούμε τον θαλάσσιο ιππόκαμπο, αλλά μια μικροσκοπική καμπυλωτή δομή που βρίσκεται βαθιά στο μέσο κροταφικό λοβό του εγκεφάλου. Κι επειδή έχουμε δύο κροταφικούς λοβούς, αυτό σημαίνει ότι έχουμε και δύο ιππόκαμπους, από έναν σε κάθε ημισφαίριο.
Ο ιππόκαμπος είναι υπεύθυνος για μια μορφή μνήμης που χειριζόμαστε καθημερινά. Ονομάζεται χωρική και είναι αυτή που σχετίζεται με χώρους, προσανατολισμό και αντικείμενα αλλά και με τη μεταξύ τους σχέση. Μάλιστα πρόσφατα ανακαλύφθηκε πως ο ιππόκαμπος είναι από τις λίγες νευρικές δομές που αναγεννιούνται κυτταρικά, ενώ μέχρι τώρα πιστεύαμε πως τα νευρικά μας κύτταρα μόνο πεθαίνουν.
Επιστήμονες από το πανεπιστήμιο του Ιλλινόις βρήκαν πως όσο μεγαλύτερο είναι το μέγεθος του ιππόκαμπου, τόσο καλύτερη χωρική μνήμη έχουμε. Μεταξύ άλλων ερευνών, μέτρησαν φοιτητές πριν τις τελικές τους εξετάσεις και βρήκαν αύξηση του μεγέθους του ιππόκαμπου εκείνη την περίοδο σε σχέση με μέρες που δεν μελετούσαν.
Επιπλέον το μέγεθος του ιππόκαμπου αυξάνεται με την αεροβική άσκηση. Αυτό αποδείχθηκε όταν με ειδικές εργαστηριακές εξετάσεις συσχέτισαν το μέγεθος του ιππόκαμπου και της καρδιοαναπνευστικής ικανότητας. Οι γυμνασμένοι άνθρωποι, ακόμα και τρίτης ηλικίας, είχαν μεγαλύτερο ιππόκαμπο και στους δύο λοβούς του εγκεφάλου. Εάν λοιπόν παρατηρείτε αδυναμίες στη μάθηση και τη μνήμη σας, κάντε αερόβιες ασκήσεις όπως περπάτημα, κολύμπι, ποδήλατο, χορό και σταδιακά θα δείτε πως σιγάς σιγά αυτή θα ανακτηθεί.
Τέλος, περαιτέρω μελέτες έδειξαν ότι προκειμένου να σώσουμε τα νέα νευρικά κύτταρά που δημιουργούνται στον ιππόκαμπο πρέπει να μαθαίνουμε επιτυχώς νέες δύσκολες διαδικασίες και να τις μαθαίνουμε αργά και χωρίς εντάσεις. Ακολουθείστε μια δύσκολη διαδικασία μάθησης π.χ. ένα σταυρόλεξο, ώστε ο εγκέφαλος να χρησιμοποιήσει αυτά τα νέα κύτταρα και να τα διατηρήσει, αυξάνοντας και πάλι το μέγεθός του.
Για το λόγο αυτό και οι ηλικιωμένοι που είναι πιο βραδυκίνητοι, δεν διαβάζουν, δεν έχουν δραστηριότητες και δεν ασκούνται, μειώνουν τον όγκο της μνήμης τους και, π.χ. χάνονται πιο εύκολα, ξεχνούν πού άφησαν αντικείμενα όπως τα γυαλιά τους, τα φάρμακά τους, κ.τ.λ.
Αντίθετα αποτελέσματα στην αναγέννηση των νευρικών κυττάρων του ιππόκαμπου, εκτός από την αδράνεια της μάθησης και της μη απομνημόνευσης, προκαλεί η έλλειψη ύπνου και το στρες. Ιδιαίτερα αρνητικές επιπτώσεις έχει το ψυχολογικό στρες που είτε είναι απότομα τραυματικό, είτε μακροχρόνιο.