Παρά το γεγονός ότι έχει ήδη γίνει γνωστό εδώ και αρκετό καιρό ότι ο εγκέφαλος δεν παραμένει άκαμπτος στη δομή του ακόμα και στην ενήλικη ζωή, οι επιστήμονες στο Ινστιτούτο Max Planck για τις γνωστικές επιστήμες και την αντίληψη έκαναν μια εκπληκτική ανακάλυψη: Ο εγκέφαλος δεν είναι μόνο σε θέση να προσαρμοστεί στις μεταβαλλόμενες συνθήκες στις μακροπρόθεσμες διαδικασίες, αλλά μπορεί να το κάνει αυτό κάθε μήνα.
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι στις γυναίκες, παράλληλα με το ρυθμό του επιπέδου των οιστρογόνων σε όλο τον εμμηνορροϊκό κύκλο τους, οι δομές του ιππόκαμπου ποικίλλουν, μια περιοχή του εγκεφάλου που είναι ζωτικής σημασίας για τις αναμνήσεις, τη διάθεση και τα συναισθήματα.
Κάθε μήνα, οι γυναίκες βιώνουν τα πάνω και τα κάτω των ορμονών κατά τη διάρκεια του έμμηνου κύκλου τους. Και από μήνα σε μήνα αυτές οι διαφορές δεν φαίνεται να επηρεάζουν μόνο την εναλλαγή ανάμεσα σε γόνιμες και υπογόνιμες ημέρες. Τα κυμαινόμενα επίπεδα των ορμονών αλλάζουν επίσης τη δομή του εγκεφάλου σε εκπληκτική κανονικότητα, όπως αποδεικνύεται από τα αποτελέσματα της μελέτης σχετικά με την ορμονική επίδραση στη δομή του εγκεφάλου στο Ινστιτούτο Max Planck για τις γνωστικές επιστήμες και την αντίληψη στη Λειψία. «Βρήκαμε, ότι παράλληλα με τα αυξανόμενα επίπεδα οιστρογόνων που οδηγούν στην ωοθυλακιορρηξία, αυξάνει επίσης ο όγκος του Ιπποκάμπου της φαιάς ουσίας, καθώς και της λευκής ουσίας», εξηγεί η Claudia Barth, πρώτη συγγραφέας της επιστημονικής μελέτης που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Scientific Reports. Πώς αυτές οι διακυμάνσεις των δομών του εγκεφάλου επηρεάζουν με ακρίβεια τη συμπεριφορά και τις συγκεκριμένες γνωστικές ικανότητες παραμένει ένα μυστήριο. Αλλά οι νευροεπιστήμονες έχουν μια θεωρία :”Ο ιππόκαμπος διαδραματίζει έναν κρίσιμο ρόλο στη μνήμη μας, τη διάθεσή μας και τα συναισθήματά μας. Στα ποντίκια έχει ήδη αποδειχθεί ότι δεν είναι μόνο αυτή οι δομές του εγκεφάλου, αλλά και διαφορετικές συμπεριφορές που ακολουθούν καταμήνιο κύκλο”.
Εάν αυτές οι παρατηρήσεις ισχύουν και για τους ανθρώπους, πρέπει να αποδειχθεί σε περαιτέρω μελέτες. Μετά τη δοκιμή τα αποτελέσματα αυτής της πρώτης πιλοτικής μελέτης για τη σύνδεση μεταξύ του επιπέδου των οιστρογόνων και του ιππόκαμπου σε μια μεγαλύτερη ομάδα των συμμετεχόντων στην μελέτη, οι ερευνητές θα εξετάσουν τις επιπτώσεις στη συμπεριφορά. «Αν φαίνεται, για παράδειγμα, ότι οι γυναίκες σε ορισμένες φάσεις του κύκλου τους είναι ιδιαίτερα δεκτικές, αυτές οι γυναίκες θα μπορούσαν να υποβληθούν σε θεραπεία. Αυτό θα μπορούσε να συμβεί σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή, όταν μια γυναίκα είναι σε θέση να το πράξει». Με αυτά τα ευρήματα, οι νευροεπιστήμονες έχουν θέσει τις βάσεις για το συνολικό τους στόχο: Τη διερεύνηση των σχέσεων της προεμμηνορροϊκής δυσφορικής διαταραχής (PMDD), μιας διαταραχής που επηρεάζει μία στις δώδεκα γυναίκες, καθώς πλησιάζει η ημέρα της περιόδου. Αυτές οι γυναίκες παραπονιούνται για σοβαρά σωματικά και ψυχολογικά συμπτώματα, όπως η νωθρότητα ή οι εναλλαγές της διάθεσης, μεγέθη συγκρίσιμα με ένα καταθλιπτικό επεισόδιο. “Για να κατανοήσετε καλύτερα αυτή τη διαταραχή, θα πρέπει πρώτα να μάθετε ποιος είναι ο μηνιαίος ρυθμός του εγκεφάλου μιας υγιούς γυναίκας. Μόνο τότε μπορούμε να ανακαλύψουμε τις διαφορές σε άτομα που έχουν προσβληθεί από PMDD», λέει η Julia Sacher.