Λένε ότι μια εικόνα αξίζει όσο χίλιες λέξεις. Τώρα, ερευνητές από την Ιαπωνία ανακάλυψαν ότι ακόμη και μια νοητική εικόνα μπορεί να επικοινωνήσει τα πάντα. Σε μια μελέτη που δημοσιεύτηκε αυτό το μήνα στο Communications Biology, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Οσάκα αποκάλυψαν ότι το νόημα αυτού που φαντάζεται ένα άτομο μπορεί να προσδιοριστεί από το μοτίβο των εγκεφαλικών κυμάτων του, ακόμα κι αν η εικόνα διαφέρει από αυτό που κοιτάζει το άτομο. Όταν βλέπουμε εικόνες στην πραγματική ζωή, είτε μιλάμε με έναν φίλο, παρακολουθούμε μια ταινία ή παρακολουθούμε ένα όμορφο ηλιοβασίλεμα, ο εγκέφαλός μας λαμβάνει αυτές τις οπτικές πληροφορίες με τρόπο που μπορεί να ανιχνευθεί με μια τεχνική που ονομάζεται ηλεκτροκορτικογράφημα, η οποία ανιχνεύει μοτίβα ηλεκτρική δραστηριότητα στον εγκέφαλο. Αυτά τα μοτίβα δεν είναι σε πέτρα, ωστόσο. μπορούν να αλλάξουν από αυτό που προσέχουμε ή φανταζόμαστε εκείνη τη στιγμή.
Λεπτομέρειες για την μελέτη
“Η προσοχή είναι γνωστό ότι ρυθμίζει τις νευρικές αναπαραστάσεις των αντιληπτών εικόνων”, λέει ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Ryohei Fukuma. “Ωστόσο, δεν ξέραμε αν η φαντασία μιας διαφορετικής εικόνας θα μπορούσε επίσης να αλλάξει αυτές τις αναπαραστάσεις”. Για να το ελέγξουν αυτό, οι ερευνητές ανέπτυξαν μια νέα τεχνολογία δουλεύοντας με ασθενείς με επιληψία που είχαν ήδη εμφυτευμένα ηλεκτρόδια στον εγκέφαλό τους για να καταγράψουν και να εμφανίσουν αναγνώσεις ηλεκτροκορτικογραμμάτων των εικόνων που φαντάζονταν. Στους ασθενείς παρουσιάστηκε μια εικόνα της ανάγνωσης σε πραγματικό χρόνο και δόθηκε εντολή να απεικονίσουν διανοητικά μια διαφορετική εικόνα που αντιπροσωπεύει ένα “τοπίο”, “ανθρώπινο πρόσωπο” ή “λέξη” (για παράδειγμα, σκέφτονται ένα ανθρώπινο πρόσωπο ενώ κοιτάζουν διάφορους τύπους εικόνες) για τον έλεγχο της ανάγνωσης.
Συνολικά 32 εικόνες, που εμφανίζονται από αριστερά προς τα δεξιά για μία για κάθε δύο εικόνες, εμφανίστηκαν για 250 ms η καθεμία κατά τη διάρκεια κάθε προσπάθειας εμφάνισης της εικόνας του νοήματος στόχου. Οι εικόνες που υπογραμμίζονται με κόκκινο είναι αυτές που αντιστοιχούσαν σωστά στο νόημα-στόχο. “Τα αποτελέσματα διευκρίνισαν τη σχέση μεταξύ των εγκεφαλικών δραστηριοτήτων όταν οι άνθρωποι κοιτάζουν εικόνες έναντι όταν τις φαντάζονται”, εξηγεί ο Takufumi Yanagisawa, ανώτερος συγγραφέας. “Οι αναγνώσεις ηλεκτροκορτικογράμματος των φανταστικών εικόνων ήταν διαφορετικές από αυτές που προκλήθηκαν από τις πραγματικές εικόνες που είδαν οι ασθενείς. Θα μπορούσαν επίσης να τροποποιηθούν ώστε να είναι ακόμη πιο ευδιάκριτες όταν οι ασθενείς έλαβαν ανατροφοδότηση σε πραγματικό χρόνο.”
Σημασία των ευρημάτων
Ο χρόνος που χρειαζόταν για να δημιουργηθεί μια πολύ σαφής διάκριση μεταξύ της φανταστικής εικόνας και της εικόνας που είδατε ήταν διαφορετικός για τη φαντασία μιας λέξης και ενός τοπίου, που θα μπορούσε να έχει κάποια σχέση με τα διάφορα μέρη του εγκεφάλου που εμπλέκονται στη φαντασία αυτών των δύο εννοιών. “Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι μια εικόνα ανάγνωσης που ελέγχεται από τις εικόνες του θέματος μπορεί να συναχθεί από έναν παρατηρητή που χρησιμοποιεί αυτήν την τεχνολογία”, λέει ο Fukuma.
Δεδομένης της ακρίβειας με την οποία αυτή η νέα τεχνολογία εμφανίζει εικόνες που υπάρχουν στο μυαλό του υποκειμένου, μια παρόμοια προσέγγιση θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την ανάπτυξη μιας συσκευής επικοινωνίας για ασθενείς με σοβαρή παράλυση, όπως αυτοί με αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση. Παρόμοιες συσκευές που χρησιμοποιούνται ήδη από ορισμένους ασθενείς με αυτήν την πάθηση βασίζονται στον κινητικό έλεγχο, ο οποίος εκφυλίζεται πιο γρήγορα από την οπτική δραστηριότητα του φλοιού, επομένως μια συσκευή που βασίζεται σε εικόνες θα μπορούσε να είναι ιδιαίτερα πολύτιμη.