Τώρα, οι νευροεπιστήμονες έχουν εντοπίσει για πρώτη φορά συγκεκριμένους νευρώνες που είναι κρίσιμοι για την κοινωνική λογική, μια γνωστική διαδικασία που απαιτεί από τα άτομα να αναγνωρίσουν και να προβλέψουν τις κρυφές πεποιθήσεις και σκέψεις των άλλων.
Τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στο Nature, ανοίγουν νέους δρόμους μελέτης για διαταραχές που επηρεάζουν την κοινωνική συμπεριφορά, σύμφωνα με τους συγγραφείς.
Στη μελέτη, μια ομάδα ερευνητών της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ με έδρα το Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης και συνεργάτες του MIT εξέτασαν μια σπάνια οπτική στο πώς οι μεμονωμένοι νευρώνες αντιπροσωπεύουν τις πεποιθήσεις των άλλων. Το έκαναν καταγράφοντας τη δραστηριότητα των νευρώνων σε ασθενείς που υποβλήθηκαν σε νευροχειρουργική επέμβαση για την ανακούφιση των συμπτωμάτων κινητικών διαταραχών όπως η νόσος του Πάρκινσον.
Οι ερευνητές επικεντρώθηκαν σε μια πολύπλοκη κοινωνική γνωστική διαδικασία που ονομάζεται «θεωρία του νου». Για να το δείξουμε αυτό, ας πούμε ότι ένας φίλος φαίνεται να είναι λυπημένος για τα γενέθλιά του. Κάποιος μπορεί να συμπεράνει ότι είναι λυπημένος επειδή δεν πήρε δώρο ή είναι αναστατωμένος με το γεγονός ότι μεγαλώνει.
«Όταν αλληλεπιδρούμε, πρέπει να είμαστε σε θέση να διαμορφώσουμε προβλέψεις για τις ασταθείς προθέσεις και σκέψεις ενός άλλου ατόμου», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας Ziv Williams, αναπληρωτής καθηγητής νευροχειρουργικής. «Αυτή η ικανότητα απαιτεί από εμάς να ζωγραφίσουμε μια διανοητική εικόνα των πεποιθήσεων κάποιου, η οποία περιλαμβάνει την αναγνώριση ότι αυτές οι πεποιθήσεις μπορεί να είναι διαφορετικές από τις δικές μας και να εκτιμήσουμε εάν είναι αληθινές ή ψευδείς».
Αυτή η διαδικασία κοινωνικής συλλογιστικής αναπτύσσεται κατά την πρώιμη παιδική ηλικία και είναι θεμελιώδης για την επιτυχή κοινωνική συμπεριφορά. Άτομα με αυτισμό, σχιζοφρένεια, διπολική συναισθηματική διαταραχή και τραυματικές εγκεφαλικές βλάβες θεωρείται ότι έχουν έλλειμμα της «θεωρίας-του-μυαλού».
Για τη μελέτη, 15 ασθενείς συμφώνησαν να εκτελέσουν σύντομες εργασίες συμπεριφοράς προτού υποβληθούν σε νευροχειρουργική επέμβαση για την τοποθέτηση βαθιάς εγκεφαλικής διέγερσης για κινητικές διαταραχές. Τα μικροηλεκτρόδια που εισήχθησαν στον ραχιαίο προμετωπιαίο φλοιό κατέγραψαν τη συμπεριφορά των μεμονωμένων νευρώνων καθώς οι ασθενείς άκουγαν σύντομες αφηγήσεις και απάντησαν σε ερωτήσεις σχετικά με αυτούς.
Για παράδειγμα, στους συμμετέχοντες παρουσιάστηκε το ακόλουθο σενάριο για να αξιολογήσουν πώς θεωρούσαν την πεποίθηση κάποιου άλλου για την πραγματικότητα: “Εσείς και ο Τομ βλέπετε ένα βάζο στο τραπέζι. Αφού φύγει ο Τομ, μετακινείτε το βάζο σε ένα ντουλάπι. Πού πιστεύει ο Τομ ότι είναι το βάζο;”
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ
Οι συμμετέχοντες έπρεπε να βγάλουν συμπεράσματα σχετικά με τις πεποιθήσεις κάποιου άλλου αφού ακούσουν κάθε ιστορία. Το πείραμα δεν άλλαξε την προγραμματισμένη χειρουργική προσέγγιση ούτε άλλαξε την κλινική φροντίδα.
«Η μελέτη μας παρέχει στοιχεία που υποστηρίζουν τη θεωρία του νου από μεμονωμένους νευρώνες», δήλωσε ο πρώτος συγγραφέας της μελέτης Mohsen Jamali, εκπαιδευτής HMS στη νευροχειρουργική στη Mass General. «Μέχρι τώρα, δεν ήταν σαφές εάν ή πώς μπόρεσαν οι νευρώνες να εκτελέσουν αυτούς τους κοινωνικούς γνωστικούς υπολογισμούς».
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ορισμένοι νευρώνες είναι εξειδικευμένοι και αποκρίνονται μόνο όταν εκτιμούν την πεποίθηση κάποιου ως ψευδή, για παράδειγμα. Άλλοι νευρώνες κωδικοποιούν πληροφορίες για να διακρίνουν τις πεποιθήσεις ενός ατόμου από τις πεποιθήσεις ενός άλλου. Ακόμα άλλοι νευρώνες δημιουργούν μια αναπαράσταση ενός συγκεκριμένου αντικειμένου, όπως ένα φλιτζάνι ή ένα είδος τροφής, που αναφέρεται στην ιστορία. Μερικοί νευρώνες μπορεί να κάνουν πολλαπλές εργασίες και δεν είναι αποκλειστικά υπεύθυνοι για την κοινωνική συλλογιστική.
«Κάθε νευρώνας κωδικοποιεί διαφορετικά κομμάτια πληροφοριών», δήλωσε ο Jamali. «Συνδυάζοντας τους υπολογισμούς όλων των νευρώνων, λαμβάνετε μια πολύ λεπτομερή αναπαράσταση του περιεχομένου των πεποιθήσεων κάποιου άλλου και μια ακριβή πρόβλεψη για το αν είναι αληθής ή ψευδής».
Τώρα που οι επιστήμονες καταλαβαίνουν το βασικό κυτταρικό μηχανισμό που βασίζεται στην ανθρώπινη θεωρία του νου, έχουν ένα λειτουργικό πλαίσιο για να ξεκινήσουν τη διερεύνηση διαταραχών στις οποίες επηρεάζεται η κοινωνική συμπεριφορά, σύμφωνα με τον Williams.
«Η κατανόηση της κοινωνικής συλλογιστικής είναι επίσης σημαντική για πολλούς διαφορετικούς τομείς, όπως η ανάπτυξη των παιδιών, τα οικονομικά και η κοινωνιολογία, και θα μπορούσε να βοηθήσει στην ανάπτυξη πιο αποτελεσματικών θεραπειών για καταστάσεις όπως η διαταραχή του φάσματος του αυτισμού», δήλωσε ο Williams.
Προηγούμενη έρευνα σχετικά με τις γνωστικές διεργασίες στις οποίες βασίζεται η θεωρία του μυαλού έχει συμπεριλάβει λειτουργικές μελέτες μαγνητικής τομογραφίας, όπου οι επιστήμονες παρακολουθούν ποια μέρη του εγκεφάλου είναι ενεργά καθώς οι εθελοντές εκτελούν γνωστικά καθήκοντα.
Αλλά οι μελέτες απεικόνισης συλλαμβάνουν τη δραστηριότητα πολλών χιλιάδων νευρώνων ταυτόχρονα. Αντιθέτως, ο Ουίλιαμς και οι συνεργάτες του κατέγραψαν τους υπολογισμούς των μεμονωμένων νευρώνων. Αυτό παρείχε μια λεπτομερή εικόνα για το πώς οι νευρώνες κωδικοποιούν τις κοινωνικές πληροφορίες.
«Οι μεμονωμένοι νευρώνες, ακόμη και σε μια μικρή περιοχή του εγκεφάλου, κάνουν πολύ διαφορετικά πράγματα, που δεν εμπλέκονται όλα στην κοινωνική λογική», δήλωσε ο Williams. «Χωρίς να μελετήσουμε τους υπολογισμούς των μεμονωμένων κυττάρων, είναι πολύ δύσκολο να κατανοήσουμε τις περίπλοκες γνωστικές διαδικασίες που διέπουν την ανθρώπινη κοινωνική συμπεριφορά».