Πόνος Ενδορφίνες: Οι ενδορφίνες είναι υπεύθυνες για εκείνη την περίεργα ευχάριστη αίσθηση που έχουμε μετά από τη γυμναστική, την κατανάλωση μιας μπάρας μαύρης σοκολάτας ή μετά από πολύ γέλιο με τους φίλους μας. Είναι χημικές ουσίες στον εγκέφαλό μας, που μας βοηθούν να διαχειριστούμε τον πόνο και να νιώθουμε όμορφα. Αλλά πόσες λεπτομέρειες γνωρίζουμε στην πραγματικότητα για τις ενδορφίνες;
Τι είναι ακριβώς οι ενδορφίνες
Ας ξεκινήσουμε από τον ίδιο τον όρο: ενδορφίνες. Προέρχεται από δύο λέξεις: ενδογενείς (αυτό που έρχεται από το ίδιο το σώμα) και μορφίνη (ένα οπιούχο που ανακουφίζει από τον πόνο). Ο ίδιος ο όρος, λοιπόν, μας ενημερώνει για τις δυνατότητές τους.
Βιολογικά, αποτελούν μια ομάδα πεπτιδίων που παράγεται από την υπόφυση και το κεντρικό νευρικό σύστημα και δρουν στους υποδοχείς οπιοειδών στον εγκέφαλο. Αυτοί οι νευροδιαβιβαστές πυροδοτούν συναισθήματα απόλαυσης και ευεξίας και παράλληλα μειώνουν τον πόνο και τη δυσφορία.
Έχετε ποτέ νιώσει μια τέτοια έκρηξη ενδορφινών; Συνήθως συμβαίνει ως απόκριση σε ένα συγκεκριμένο γεγονός όπως μετά από κατανάλωση κάποιων τροφών, κάποια μορφή άσκησης, σεξ, μετά από την αντιμετώπιση μιας στρεσογόνας κατάστασης ή μετά τη βίωση σωματικού πόνου. Για παράδειγμα, αν κάνατε jogging στο δάσος και στραμπουλούσατε τον αστράγαλό σας, μπορεί να εμφανίζατε μια αύξηση στις ενδορφίνες που θα σας βοηθούσε να βγείτε από το δάσος με ασφάλεια παρά τον τραυματισμό σας.
Οι ενδορφίνες είναι ένας μηχανισμός της φύσης που μας βοηθά να προσαρμοστούμε σε έκτακτες περιστάσεις, απομακρύνοντας προσωρινά τον πόνο, αλλά και σε πιο χαλαρές καταστάσεις που προκαλεί αίσθηση απόλαυσης. Χωρίς αυτές, το πιθανότερο είναι ότι ο κόσμος θα είχε πολύ λιγότερα χρώματα, οι μέρες θα φάνταζαν μεγαλύτερες και θα έλειπε «η χαρά της ζωής».
Ποια είναι τα οφέλη των ενδορφινών;
– Μειωμένα επίπεδα θλίψης
– Μειωμένο άγχος
– Βελτιωμένη αυτοπεποίθηση
– Ρύθμιση της όρεξης
– Ενισχυμένη απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος
– Μειωμένος πόνος
Ποιες είναι οι επιδράσεις των χαμηλών επιπέδων ενδορφινών
– Αυξημένα επίπεδα θλίψης
– Αυξημένο άγχος
– Περισσότερες μεταπτώσεις της διάθεσης
– Αυξημένος πόνος
– Προβλήματα με εθισμό
– Προβλήματα ύπνου
– Παρορμητικότητα
Σε αντίθεση με αυτό που μπορεί να νομίζετε, δεν χρειάζεται να τρέξετε μαραθώνιο ως δρομέας ή να κάνετε κάτι μεγαλειώδες για να τονώσετε τα επίπεδα των ενδορφινών. Αν και είναι αλήθεια ότι όσο πιο έντονη είναι η άσκηση, τόσο μεγαλύτερα ποσοστά εκκρίνει ο οργανισμός, υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τρόποι για να καταφέρετε ακριβώς το ίδιο.
– Μαύρη σοκολάτα: Μία μόνο μικρή μπάρα αυξάνει τα επίπεδα.
– Άσκηση: Η γυμναστική ήπιας έντασης είναι αρκετά χρήσιμη εδώ. Δοκιμάστε 45 λεπτά τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα.
– Σεξ: Κατά τη διάρκεια, το σώμα μας απελευθερώνει ενδορφίνες.
– Δημιουργία ή ακρόαση μουσικής: Η μουσική δεν είναι μόνο για διασκέδαση. Βελτιώνει την αίσθηση ψυχικής ευεξίας, καθώς αυξάνει τις ενδορφίνες.
– Δημιουργία τέχνης: Όπως και με τη μουσική, η δημιουργία κάθε μορφής τέχνης προκαλεί αυτό το όμορφο συναίσθημα που οφείλεται στις ενδορφίνες.
– Χορός: Αν δεν θέλετε να τρέξετε ή να ασκηθείτε, απλώς χορέψτε στο σπίτι σας.
– Βελονισμός: Υπάρχουν κάποια στοιχεία που στηρίζουν αυτή τη σύνδεση.
– Γελάστε: Τα αποτελέσματα είναι εντονότερα αν γελάτε παρέα με τους αγαπημένους σας ανθρώπους.
– Πικάντικες τροφές: Γνωρίζατε ότι η κατανάλωσή τους αυξάνει τις ενδορφίνες; Να ένας καλός λόγος για να παραγγείλετε από Ινδικό εστιατόριο και να δοκιμάσετε και νέες, πρωτότυπες γεύσεις.
– Μασάζ: Όπως και με τον βελονισμό, το μασάζ έχει τα ίδια αποτελέσματα. Δεν χρειάζεται καν να είναι επαγγελματικό, ζητήστε απλώς από τον/τη σύντροφό σας να σας το προσφέρει σαν δώρο χαλάρωσης.
– Σάουνα: Δεν απομακρύνει μόνο τις τοξίνες από τον οργανισμό, πυροδοτεί και την παραγωγή ενδορφινών.
– Αρωματοθεραπεία: Έχετε ποτέ δοκιμάσει αυτόν τον τρόπο; Είναι πολύ απλός, αφού το μόνο που χρειάζεται να κάνετε είναι να προμηθευτείτε αιθέρια έλαια και να τα χρησιμοποιήσετε με διάφορους τρόπους – ως προσθήκη στον καθαρισμό, ως αποσμητικό χώρου, στα σεντόνια σας, ως μέρος του μασάζ.
Ενδορφίνες – Ντοπαμίνη: Ποια η διαφορά;
Ενώ οι ενδορφίνες είναι νευροδιαβιβαστές που μας βοηθούν να διαχειριστούμε τον πόνο και το στρες, η ντοπαμίνη είναι νευροδιαβιβαστής ενίσχυσης της διάθεσης που απελευθερώνεται μετά από την επίτευξη ενός στόχου. Με αυτό τον τρόπο, η ντοπαμίνη εμπλέκεται στο σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου και μας βοηθά να αποκτούμε κίνητρα προς κάποιον σκοπό.
Τα υψηλότερα επίπεδα ενδορφινών μπορούν να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη παραγωγή ντοπαμίνης. Με αυτόν τον τρόπο, τα δύο δεν είναι αμοιβαία αποκλειόμενα, αλλά ουσιαστικά συνδέονται στο σύστημα, που προάγει τη δράση προς την απόκτηση ανταμοιβών και τα καλά συναισθήματα.
Με άλλα λόγια, μπορεί να νιώθετε κινητοποιημένοι να συμμετέχετε σε έναν μαραθώνιο εξαιτίας του συστήματος ανταμοιβής της ντοπαμίνης, που ενισχύεται περαιτέρω από τις ενδορφίνες, οι οποίες εκλύονται κατά τη διάρκεια της πράξης συμμετοχής στη διαδρομή.