Ερευνητές στη Νορβηγία δείχνουν ότι η απάντηση σε αυτό που προκαλεί τη νόσο του Πάρκινσον μπορεί να βρίσκεται στα μιτοχόνδρια των κυττάρων που παράγουν ντοπαμίνη. Βρήκαν ότι τα κύτταρα ντοπαμίνης σε νοσούντες εγκεφάλους είναι λιγότερο ικανά να προστατεύουν από τη φθορά της γήρανσης το μιτοχονδριακό DNA τους απ’ότι τα κύτταρα υγιών εγκεφάλων.
Ο επικεφαλής της μελέτης Δρ Χαράλαμπος Τζούλης – νευρολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μπέργκεν και το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Haukeland, Νορβηγία – και οι συνεργάτες του ελπίζουν ότι η ανακάλυψη θα οδηγήσει σε νέες θεραπείες για τη νόσο του Πάρκινσον. Αναφέρουν τα ευρήματά τους στο περιοδικό Nature Communications.
Η Πάρκινσον είναι μια προοδευτική νόσος που επηρεάζει την κίνηση και μπορεί να εκδηλωθεί ως μια σειρά συμπτωμάτων, όπως: μυϊκή ακαμψία, προβλήματα ομιλίας, τρόμος στα άκρα και το πρόσωπο, διαταραχή της στάσης του σώματος, του βαδίσματος και της ισορροπίας. Παρά δεκαετίες έρευνας, τα ακριβή αίτια της νόσου Πάρκινσον παραμένουν ένα μυστήριο. Οι ειδικοί γενικά συμφωνούν ότι εμπλέκεται ένας συνδυασμός γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων – που ποικίλουν από άτομο σε άτομο. Ένας σημαντικός γνωστός παράγοντας κινδύνου είναι η ηλικία. Ο εκτιμώμενος κίνδυνος ανάπτυξης της νόσου Πάρκινσον είναι 2%-4% για άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω, σε σύγκριση με 1%-2% του γενικού πληθυσμού. Η νόσος προσβάλλει κυρίως νευρώνες που παράγουν ντοπαμίνη σε μια δομή εγκεφάλου που είναι γνωστή ως η μέλαινα ουσία. Καθώς η νόσος εξελίσσεται, τα κύτταρα αυτά δυσλειτουργούν και πεθαίνουν, εξαντλώντας τα επίπεδα της ντοπαμίνης τους (του χημικού αγγελιοφόρου που παίζει σημαντικό ρόλο στον έλεγχο της κίνησης).
Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι η καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών πίσω από την καταστροφή των κυττάρων ντοπαμίνης θα μπορούσε να οδηγήσει σε θεραπείες που σταματούν ή ακόμα και να αναστρέψει τη νόσο του Πάρκινσον. Σχετίζονται με τη γήρανση μιτοχονδριακές βλάβες του DNA
Για τη μελέτη τους, ο Δρ Τζούλης και οι συνεργάτες του επικεντρώθηκαν στην μιτοχόνδρια των κυττάρων που παράγουν ντοπαμίνη. Τα μιτοχόνδρια έχουν το δικό τους DNA, ξεχωριστό από το DNA στον πυρήνα του κυττάρου. Ο Δρ Τζούλης εξηγεί: «Είναι γνωστό ότι το DNA των μιτοχονδρίων καταστρέφεται κατά τη διάρκεια της γήρανσης,». Οι ερευνητές πραγματοποίησαν μια λεπτομερή έρευνα του μιτοχονδριακού DNA σε εγκεφάλους υγιών ηλικιωμένων και ατόμων με νόσο Πάρκινσον. Βρήκαν ότι τα κύτταρα που παράγουν ντοπαμίνη στη μέλαινα ουσία των υγιών εγκεφάλων ήταν σε θέση να προστατεύουν από τη γήρανση που προκαλείται από βλάβη στο μιτοχονδριακό DNA τους με την παραγωγή περισσότερο υγιούς DNA. Αυτή η διαδικασία αναπλήρωσης ήταν πολύ ασθενέστερη στους νοσούντες εγκεφάλους, με αποτέλεσμα μια σταδιακή απώλεια του υγιούς DNA στα μιτοχόνδρια των ντοπαμινεργικών κυττάρων. Ο Δρ Τζούλης καταλήγει: «Υπάρχει γενικά πολύ λίγη γνώση για τους μηχανισμούς που προκαλούν τη νόσο Πάρκινσον. Τώρα, είμαστε ένα βήμα πιο κοντά στην κατανόηση αυτών των μηχανισμών και να έχουμε και στόχο για θεραπεία».