Μια πρόσφατη μελέτη χρησιμοποιώντας ένα μοντέλο της μύγας των φρούτων θα μπορούσε να βοηθήσει να σχεδιάσει έναν τρόπο επιβράδυνσης της εξέλιξης της νόσου Αλτσχάιμερ και άλλων νευροεκφυλιστικών ασθενειών. Υπολογίζεται ότι 1 στους 3 ηλικιωμένους πεθαίνει με μία μορφή άνοιας. Επηρεάζονται περισσότερα από 5 εκατομμύρια άνθρωποι στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η πιο κοινή μορφή άνοιας, αντιπροσωπεύοντας πάνω από το ήμισυ του συνόλου των περιπτώσεων.
Οι πλάκες βήτα-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο – μεταξύ των νευρικών κυττάρων – είναι ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα της νόσου Αλτσχάιμερ. Το αμυλοειδές είναι μία πρωτεΐνη που βρίσκεται και στον υγιή εγκέφαλο. Στην Αλτσχάιμερ ωστόσο, η πρωτεΐνη αναδιπλώνεται, δημιουργώντας μια μορφή γνωστή ως βήτα-αμυλοειδές, το οποίο είναι τοξικό για τα κύτταρα του εγκεφάλου. Παρά τις δεκαετίες έρευνας, δεν έχουν βρεθεί ιατρικές παρεμβάσεις για να σταματήσουν ή να επιβραδύνουν αυτή την προοδευτική, εκφυλιστική πάθηση.
Μια πρόσφατη μελέτη, που πραγματοποιήθηκε στο University College του Λονδίνου, στο Ηνωμένο Βασίλειο από τις Fiona Kerr και Linda Partridge, έθεσε ως στόχο να εξετάσει πιθανούς νέους στόχους αγωγής, χρησιμοποιώντας ένα μοντέλο μύγας των φρούτων. «Δεδομένης της γήρανσης του πληθυσμού μας, η συχνότητα εμφάνισης της άνοιας αυξάνεται δραματικά», λέει η Kerr, «και υπάρχει επείγουσα ανάγκη να βρεθούν νέα φάρμακα για την προστασία των νευρικών κυττάρων και να σταματήσουν την εξέλιξη της νόσου».
Συγκεκριμένα, η ομάδα τους ερεύνησε την αλληλεπίδραση ανάμεσα σε δύο πρωτεΐνες γνωστές ως Keap1 και Nrf2. Η Nrf2 είναι ένας μεταγραφικός παράγοντας που βοηθά στην κινητοποίηση γονιδίων σημαντικών στην κυτταρική άμυνα, όπως αντιοξειδωτικά ένζυμα, ένζυμα που μεταβολίζουν φάρμακα, και ένζυμα που επισκευάζουν ή απομακρύνουν ελαττωματικό DNA και πρωτείνες. Με τον τρόπο αυτό, η πρωτεΐνη προστατεύει τα κύτταρα σε στρεσογόνες συνθήκες, όπως μετά από τραυματισμό ή κατά τη διάρκεια της φλεγμονής. Η πρωτεΐνη Nrf2 βρίσκεται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από το φυσιολογικό σε άτομα με νόσο Αλτσχάιμερ. Αυτή η μείωση της Nrf2 την έχει καταστήσει ως στόχο έρευνας για δυνητική αγωγή της νόσου Αλτσχάιμερ.
Ωστόσο, προηγούμενες προσπάθειες για την ενεργοποίηση της Nrf2 είχαν προκαλέσει τοξικές παρενέργειες από την αλληλεπίδραση με άλλες πρωτεΐνες και ένζυμα. Στην τρέχουσα μελέτη χρησιμοποιήθηκε ένα μοντέλο μύγας των φρούτων για να μελετηθεί μια άλλη πρωτεΐνη που ονομάζεται Keap1, η οποία αναστέλλει την Nrf2. Οι ερευνητές βρήκαν ότι με ο αποκλεισμός της Keap1 από την αλληλεπίδραση με την Nrf2, θα μπορούσε να αποτρέψει τις αρνητικές επιπτώσεις του βήτα αμυλοειδούς. «Τα ευρήματά μας παρέχουν πειστική στήριξη στη χρήση αναστολέων Keap1-Nrf2 για θεραπεία νευροεκφυλιστικών νόσων, ιδίως νόσου Αλτσχάιμερ». Τα ευρήματα, δημοσιεύθηκαν στο PLoS Genetics.