της Γεωργίας Αθ. Σκιτζή
Μια νέα έρευνα επιστημόνων στις ΗΠΑ, που έγινε σε ποντίκια και δείχνει ότι η τοξική πρωτεΐνη άλφα-συνουκλεΐνη σχηματίζεται στο έντερο και ταξιδεύει έως τον εγκέφαλο μέσω του πνευμονογαστικού νεύρου, ενισχύει τη θεωρία ότι νόσος Πάρκινσον δεν ξεκινάει στον εγκέφαλο αλλά στο έντερο. Οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς της Βαλτιμόρης, με επικεφαλής τον καθηγητή νευρολογίας Τεντ Ντόσον, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Neuron», διαπίστωσαν ότι το Πάρκινσον σε πειραματόζωα μπορεί να ξεκινήσει από τη δημιουργία στο έντερο τους της εν λόγω πρωτεΐνης, που αποτελεί «σήμα κατατεθέν» στον εγκέφαλο των ασθενών με τη νόσο.
«Έχουμε πλέον τις πρώτες πειραματικές ενδείξεις ότι η νόσος Πάρκινσον μπορεί να ξεκινήσει στο έντερο και να ανέβει στον εγκέφαλο μέσω του πνευμονογαστρικού νεύρου», δήλωσε ο δρ Ντόσον. Οι ερευνητές δήλωσαν ότι πιθανώς ανοίγουν νέοι δρόμοι για να «φρενάρεται» η νόσος σε διάφορα στάδια, ακόμη και προτού εμφανισθούν τα πρώτα συμπτώματα. Το Πάρκινσον καταστρέφει προοδευτικά τον εγκεφαλικό ιστό, ιδίως τους νευρώνες που παράγουν ντοπαμίνη, με συνέπεια την εκδήλωση κινητικών και άλλων προβλημάτων.
Χαρακτηριστικό σημάδι της νόσου, για την οποία δεν υπάρχει θεραπεία παρά μόνο διαχείριση και επιβράδυνση των συμπτωμάτων, είναι η ύπαρξη συσσωματώσεων της άλφα-συνουκλεΐνης σε ανώμαλη μορφή. Με δεδομένο ότι ο εγκέφαλος και το έντερο επικοινωνούν συνεχώς, οι επιστήμονες αναζητούν εδώ και μερικά χρόνια (τουλάχιστον από το 2003) την αιτία της νόσου και στο έντερο.
Η νέα μελέτη παρέχει νέες ενδείξεις περί αυτού. Οι επιστήμονες βρήκαν ότι χρειάστηκε περίπου ένα μήνας για να εξαπλωθεί η τοξική πρωτεΐνη από το έντερο μέχρι τη βάση του εγκεφάλου, μετά από άλλους δύο μήνες είχε εξαπλωθεί σε πολλές εγκεφαλικές περιοχές (μεταξύ των οποίων η αμυγδαλή) και σε επτά μήνες είχε πλέον διεισδύσει σε ζωτικές περιοχές όπως ο ιππόκαμπος. Στο διάστημα αυτό παρατηρήθηκε επίσης η σημαντική απώλεια νευρώνων παραγωγής ντοπαμίνης και στην πορεία τα τρωκτικά εμφάνισαν τα τυπικά σημάδια του Πάρκινσον, κινητικά και μη (κατάθλιψη, απώλεια αίσθησης όσφρησης, προβλήματα μνήμης και μάθησης κ.α.).
Αν και τα ποντίκια δεν είναι άνθρωποι, οι ερευνητές δήλωσαν ότι πιθανώς τα ευρήματά τους έχουν ισχύ και για τους ανθρώπους – κάτι που όμως μένει να επιβεβαιωθεί. Γενικότερα, αρκετά ερωτήματα ζητούν απάντηση, όπως γιατί μερικοί άνθρωποι έχουν συσσωματώσεις της τοξικής πρωτεΐνης στον εγκέφαλο τους, παρόλα αυτά δεν εμφανίζουν Πάρκινσον, αλλά και γιατί πυροδοτείται σε πρώτη φάση το ανώμαλο «δίπλωμα» της εν λόγω πρωτεΐνης.