Δεκαοκτώ χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από το θάνατο της μεγάλης ηθοποιού και πολιτικού Μελίνας Μερκούρη, η οποία έφυγε από τη ζωή στις 6 Μαρτίου του 1994, στη Νέα Υόρκη. Η Μαρία Αμαλία Μερκούρη, όπως ήταν το πραγματικό της όνομα γεννήθηκε στις 18 Οκτωβρίου του 1920, στην Αθήνα.
Καταγόταν από σπουδαία οικογένεια πολιτικών, καθώς ο παππούς της, Σπυρίδων Μερκούρης διατέλεσε για πολλά χρόνια Δήμαρχος Αθηναίων και ο πατέρας της Σταμάτης Μερκούρης ήταν βουλευτής. Το 1938 η νεαρή Μελίνα έγινε δεκτή στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, ενώ το 1939 παντρεύτηκε τον Παναγή Χαροκόπο. Την πρώτη της εμφάνιση στο θεατρικό σανίδι την έκανε το 1944, με το θίασο του Γιώργου Παππά, ο οποίος υπήρξε, σύμφωνα με εξομολογήσεις της ίδιας και ο πρώτος της έρωτας και του Αντώνη Γιαννίδη, στο έργο του Αλέξη Σολομού «Το Μονοπάτι της Λευτεριάς».
Αξίζει να σημειωθεί ότι από το 1951 αρχίζει να πρωταγωνιστεί παράλληλα και στην Γαλλική Θεατρική σκηνή και γίνεται μούσα ενός από τους μεγαλύτερους θεατρικούς συγγραφείς, του Μαρσέλ Ασάρ. Αρκετά σημαντική ήταν όμως η πορεία της και στον διεθνή και ελληνικό κινηματογράφο. Μάλιστα της χάρισε αρκετά βραβεία με κορυφαίο το Βραβείο Πρώτης Γυναικείας Ερμηνείας του Φεστιβάλ των Καννών το 1955 για την ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη «Στέλλα», αλλά και μία υποψηφιότητα για Όσκαρ για την ταινία «Ποτέ την Κυριακή».
Σημειώνεται ότι η υποψηφιότητα της στο Φεστιβάλ Καννών έγινε η αιτία της γνωριμίας της με τον σκηνοθέτη Ζυλ Ντασέν (Jules Dassin). Σπουδαία ήταν όμως, η πορεία της και στη δισκογραφία, καθώς έχουν κυκλοφορήσει πάνω από 15 δίσκοι της, ενώ έχει τραγουδήσει μεγάλους Έλληνες συνθέτες, όπως Μάνο Χατζιδάκι, με τον οποίο ήταν και φίλοι, Μίκη Θεοδωράκη, Σταύρο Ξαρχάκο, Γιάννη Μαρκόπουλο και Βασίλη Τσιτσάνη.
Επίσης, η Μελίνα Μερκούρη έγραψε και ένα βιογραφικό βιβλίο με τίτλο «Γεννήθηκα Ελληνίδα», του οποίου τα έσοδα από τις πωλήσεις διατέθηκαν για τον αντιδικτατορικό αγώνα. Η Μελίνα χρησιμοποιώντας τη φήμη και τη λάμψη της πολέμησε σφοδρά τη Χούντα κατά τη διάρκεια της επταετίας (1967- 1974), με αποτέλεσμα να χάσει την ελληνική υπηκοότητα από τους συνταγματάρχες. Έδωσε αρκετές συναυλίες και διοργάνωσε αρκετά μεγάλο αριθμό πορειών αντιδικτατορικού χαρακτήρα, επεδίωξε και συναντήθηκε με πολιτικούς, αλλά και με πνευματικές προσωπικότητες παγκοσμίου κύρους, με σκοπό να τους ευαισθητοποιήσει ενάντια στη χούντα.
Στην Ελλάδα επέστρεψε και εγκαταστάθηκε μόνιμα μετά την πτώση της χούντας και συνεργάστηκε με στελέχη του Π.Α.Κ και τον Ανδρέα Παπανδρέου και ίδρυσαν το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα. Το 1974 κατέβηκε υποψήφια στη Β’ Πειραιά, αλλά δεν κατάφερε να εκλεγεί βουλευτής, κάτι το οποίο πέτυχε το 1977. Επίσης, διετέλεσε υπουργός Πολιτισμού από το 1981 έως το 1989 και από το 1993 έως το 1994, όπου και ξεκίνησε εκστρατεία για την επιστροφή των κλεμμένων μαρμάρων της Ακρόπολης, από τον Λόρδο Έλγιν, τα οποία βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι δημιούργησε και το θεσμό των Δημοτικών Περιφερειακών Θεάτρων (γνωστά ως ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.) με σκοπό την πολιτιστική ανάπτυξη της ελληνικής περιφέρειας, αλλά και τον θεσμό των πολιτιστικών πρωτευουσών της Ευρώπης, με πρώτη την Αθήνα το 1985. Επίσης, στη δεύτερη θητεία της στο υπουργείο πολιτισμού έδωσε μεγάλη σημασία στην εισαγωγή του πολιτισμού και της θεατρικής αγωγής στα σχολεία, αλλά καταβεβλημένη από πολύχρονη μάχη με τον καρκίνο άφησε την τελευταία της πνοή στο νοσοκομείο Memorial της Νέας Υόρκης, την Κυριακή 6 Μαρτίου του 1994.