Οι κρεατοελιές και τα μελανώματα είναι και οι δύο όγκοι του δέρματος που προέρχονται από το ίδιο κύτταρο που ονομάζεται μελανοκύτταρο. Η διαφορά είναι ότι οι κρεατοελιές είναι συνήθως αβλαβείς, ενώ τα μελανώματα είναι καρκινικά και συχνά θανατηφόρα χωρίς θεραπεία. Σε μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο eLife Magazine, ο Robert Judson-Torres, PhD, ερευνητής του Huntsman Cancer Institute (HCI) και επίκουρος καθηγητής δερματολογίας και ογκολογικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Γιούτα (U of U), εξηγεί πώς σχηματίζονται οι συχνές κρεατοελιές και τα μελανώματα και γιατί οι κρεατοελιές μπορεί να μετατραπούν σε μελάνωμα.
Λεπτομέρειες για τη μελέτη
Τα μελανοκύτταρα είναι κύτταρα που δίνουν χρώμα στο δέρμα για να το προστατεύσουν από τις ακτίνες του ήλιου. Συγκεκριμένες αλλαγές στην αλληλουχία DNA των μελανοκυττάρων, που ονομάζονται μεταλλάξεις γονιδίου BRAF, βρίσκονται σε πάνω από το 75% των σπίλων. Η ίδια αλλαγή εντοπίζεται επίσης στο 50% των μελανωμάτων και είναι κοινή σε καρκίνους όπως του παχέος εντέρου και του πνεύμονα. Όταν τα μελανοκύτταρα έχουν μόνο τη μετάλλαξη BRAFV600E, το κύτταρο σταματά να διαιρείται, με αποτέλεσμα να δημιουργείται σπίλος. Όταν τα μελανοκύτταρα έχουν άλλες μεταλλάξεις με το BRAFV600E, διαιρούνται ανεξέλεγκτα και μετατρέπονται σε μελάνωμα. Αυτό το μοντέλο ονομάζεται “επαγόμενη από ογκογονίδιο γήρανση”.
“Πολλές μελέτες έχουν αμφισβητήσει αυτό το μοντέλο τα τελευταία χρόνια”, λέει ο Judson-Torres. “Αυτές οι μελέτες έχουν παράσχει εξαιρετικά δεδομένα για να υποδείξουν ότι το μοντέλο γήρανσης που προκαλείται από ογκογονίδιο δεν εξηγεί το σχηματισμό μορίων, αλλά αυτό που τους έλειπε είναι μια εναλλακτική εξήγηση – η οποία παρέμεινε άπιαστη”. Με τη βοήθεια συνεργατών από το HCI και το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια του Σαν Φρανσίσκο, η ομάδα της μελέτης πήρε σπίλους και μελανώματα που δωρίστηκαν από ασθενείς και χρησιμοποίησε μεταγραφικό προφίλ και ψηφιακή ολογραφική κυτταρομετρία. Το μεταγραφικό προφίλ επιτρέπει στους ερευνητές να προσδιορίσουν τις μοριακές διαφορές μεταξύ σπίλων και μελανωμάτων. Η ψηφιακή ολογραφική κυτταρομετρία βοηθά τους ερευνητές να παρακολουθούν τις αλλαγές στα ανθρώπινα κύτταρα.
Πόρισμα της έρευνας
Η μελέτη δείχνει ότι τα μελανοκύτταρα που μετατρέπονται σε μελάνωμα δεν χρειάζεται να έχουν πρόσθετες μεταλλάξεις. Στην πραγματικότητα επηρεάζονται από την περιβαλλοντική σηματοδότηση, όταν τα κύτταρα λαμβάνουν σήματα από το περιβάλλον στο δέρμα γύρω τους που τους δίνουν κατεύθυνση. Τα μελανοκύτταρα εκφράζουν γονίδια σε διαφορετικά περιβάλλοντα, λέγοντάς τους είτε να διαιρούνται ανεξέλεγκτα είτε να σταματήσουν να διαιρούνται εντελώς. Αυτά τα ευρήματα δημιουργούν ένα θεμέλιο για την έρευνα πιθανών βιοδεικτών μελανώματος, επιτρέποντας στους γιατρούς να ανιχνεύουν καρκινικές αλλαγές στο αίμα σε πρώιμα στάδια. Οι ερευνητές ενδιαφέρονται επίσης να χρησιμοποιήσουν αυτά τα δεδομένα για να κατανοήσουν καλύτερα πιθανούς τοπικούς παράγοντες που μειώνουν τον κίνδυνο μελανώματος, καθυστερούν την ανάπτυξη ή διακόπτουν την υποτροπή και για την έγκαιρη ανίχνευση του μελανώματος.
