Κορωνοϊός νόσος εποχική: Με τις πόλεις σε όλο τον κόσμο να κλείνουν και πάλι εν μέσω των αυξανόμενων αριθμών COVID-19, θα μπορούσε εν μέρει να φταίει η εποχικότητα; Νέα έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Ιλλινόις λέει ναι. Σε μια δημοσίευση που δημοσιεύθηκε στο Evolutionary Bioinformatics, οι ερευνητές του Ιλλινόις δείχνουν περιπτώσεις COVID-19 και τα ποσοστά θνησιμότητας, μεταξύ άλλων επιδημιολογικών μετρήσεων, συσχετίζονται σημαντικά με τη θερμοκρασία και το γεωγραφικό πλάτος σε 221 χώρες.
“Ένα συμπέρασμα είναι ότι η ασθένεια μπορεί να είναι εποχική, όπως η γρίπη. Αυτό είναι πολύ σχετικό με αυτό που πρέπει να περιμένουμε από εδώ και στο εξής, αφού το εμβόλιο ελέγχει αυτά τα πρώτα κύματα της COVID-19”, λέει ο Gustavo Caetano-Anollés, καθηγητής στο Τμήμα της Crop Sciences, θυγατρική του Carl R. Woese Institute for Genomic Biology στο Illinois, και ανώτερος συγγραφέας στην εφημερίδα.
Η εποχιακή φύση των ιογενών ασθενειών είναι τόσο διαδεδομένη που έχει γίνει μέρος της αγγλικής γλώσσας. Για παράδειγμα, συχνά μιλάμε για την «εποχή της γρίπης» για να περιγράψουμε την υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης της γρίπης κατά τους κρύους χειμερινούς μήνες. Νωρίς στην πανδημία, ερευνητές και αξιωματούχοι δημόσιας υγείας πρότειναν ότι το SARS-CoV-2 μπορεί να συμπεριφέρεται όπως και άλλοι κοροναϊοί, πολλοί από τους οποίους πίσω το κεφάλι τους το φθινόπωρο και το χειμώνα. Ωστόσο, λείπουν δεδομένα, ειδικά σε παγκόσμια κλίμακα. Το έργο του Caetano-Anollés και των μαθητών του καλύπτει αυτό το συγκεκριμένο κενό γνώσεων.
Πρώτον, οι ερευνητές κατέβασαν σχετικά επιδημιολογικά δεδομένα (επίπτωση ασθένειας, θνησιμότητα, περιπτώσεις ανάκαμψης, ενεργές περιπτώσεις, ποσοστό δοκιμών και νοσηλεία) από 221 χώρες, μαζί με το γεωγραφικό πλάτος, μήκος και τη μέση θερμοκρασία τους. Τράβηξαν τα δεδομένα από τις 15 Απριλίου 2020, επειδή η ημερομηνία αυτή αντιπροσωπεύει τη στιγμή σε ένα δεδομένο έτος κατά το οποίο η εποχική διακύμανση της θερμοκρασίας είναι στο μέγιστο σε ολόκληρο τον κόσμο. Αυτή η ημερομηνία συνέπεσε επίσης με μια εποχή κατά την πρώιμη πανδημία όταν οι μολύνσεις COVID-19 κορυφώθηκαν παντού.
Στη συνέχεια, η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε στατιστικές μεθόδους για να ελέγξει εάν οι επιδημιολογικές μεταβλητές συσχετίστηκαν με τη θερμοκρασία, το γεωγραφικό πλάτος και το μήκος. Η προσδοκία ήταν ότι οι θερμότερες χώρες πιο κοντά στον ισημερινό θα επηρεαστούν λιγότερο από την ασθένεια.
“Πράγματι, η παγκόσμια επιδημιολογική ανάλυση μας έδειξε μια στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ θερμοκρασίας και επίπτωσης, θνησιμότητας, περιστατικών ανάκτησης και ενεργών περιπτώσεων. Η ίδια τάση βρέθηκε με το γεωγραφικό πλάτος, αλλά όχι με το μήκος, όπως περιμέναμε”, λέει ο Caetano-Anollés. Ενώ η θερμοκρασία και το γεωγραφικό πλάτος συσχετίστηκαν αναμφισβήτητα με περιπτώσεις COVID-19, οι ερευνητές επισημαίνουν γρήγορα ότι το κλίμα είναι μόνο ένας παράγοντας που οδηγεί σε εποχιακά περιστατικά COVID-19 παγκοσμίως.
Αντιπροσώπευαν άλλους παράγοντες τυποποιώντας ακατέργαστα επιδημιολογικά δεδομένα σε ποσοστά ασθενειών κατά κεφαλήν και αναθέτοντας σε κάθε χώρα έναν δείκτη κινδύνου που αντικατοπτρίζει την ετοιμότητα της δημόσιας υγείας και τη συχνότητα εμφάνισης συννοσηρότητας στον πληθυσμό. Η ιδέα ήταν ότι εάν η νόσος ανέβαινε σε χώρες με ανεπαρκείς πόρους ή υψηλότερα από το μέσο όρο ποσοστά διαβήτη, παχυσαρκίας ή γήρατος, ο δείκτης κινδύνου θα φαίνεται πιο σημαντικός στην ανάλυση από τη θερμοκρασία. Αλλά αυτό δεν συνέβη. Ο δείκτης δεν συσχετίστηκε καθόλου με τις μετρήσεις της νόσου.
Νωρίτερα, οι εργασίες του Caetano-Anollés και των συναδέλφων του προσδιόρισαν περιοχές στο γονιδίωμα του ιού SARS-CoV-2 που υποβάλλονται σε γρήγορη μετάλλαξη, μερικές εκπροσωπήθηκαν στη νέα παραλλαγή του ιού από τη Βρετανία και άλλες γονιδιωματικές περιοχές γίνονται πιο σταθερές. Δεδομένου ότι παρόμοιοι ιοί δείχνουν εποχικές αυξήσεις στα ποσοστά μετάλλαξης, η ερευνητική ομάδα έψαχνε συνδέσεις μεταξύ μεταλλαγμένων αλλαγών στον ιό και της θερμοκρασίας, του γεωγραφικού πλάτους και του μήκους των τοποθεσιών από τις οποίες έγιναν δειγματοληψίες γονιδιωμάτων παγκοσμίως.
“Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι ο ιός αλλάζει με τον δικό του ρυθμό και οι μεταλλάξεις επηρεάζονται από παράγοντες διαφορετικούς από τη θερμοκρασία ή το γεωγραφικό πλάτος. Δεν γνωρίζουμε ακριβώς ποιοι είναι αυτοί οι παράγοντες, αλλά μπορούμε τώρα να πούμε ότι οι εποχιακές επιδράσεις είναι ανεξάρτητες από τη γενετική σύνθεση του τον ιό, “λέει ο Caetano-Anollés.
Ο Caetano-Anollés σημειώνει ότι απαιτείται περισσότερη έρευνα για να εξηγηθεί ο ρόλος του κλίματος και της εποχικότητας στις περιπτώσεις COVID-19, αλλά προτείνει τον αντίκτυπο της πολιτικής, όπως οι εντολές μάσκας και οι πολιτιστικοί παράγοντες, όπως η προσδοκία να προσέχουν άλλους, είναι βασικοί παίκτες επίσης. Ωστόσο, δεν παραγνωρίζει τη σημασία της κατανόησης της εποχικότητας στην καταπολέμηση του ιού.
Οι ερευνητές λένε ότι το δικό μας ανοσοποιητικό σύστημα θα μπορούσε να είναι εν μέρει υπεύθυνο για το πρότυπο της εποχικότητας. Για παράδειγμα, η ανοσολογική αντίδρασή μας στη γρίπη μπορεί να επηρεαστεί από τη θερμοκρασία και τη διατροφική κατάσταση, συμπεριλαμβανομένης της βιταμίνης D, ενός κρίσιμου παράγοντα στην άμυνα μας. Με χαμηλότερη έκθεση στον ήλιο κατά τη διάρκεια του χειμώνα, δεν παράγουμε αρκετή βιταμίνη. Αλλά είναι πολύ νωρίς για να πούμε πώς η εποχικότητα και το ανοσοποιητικό μας σύστημα αλληλεπιδρούν στην περίπτωση του COVID-19.
“Γνωρίζουμε ότι η γρίπη είναι εποχιακή και ότι κάνουμε ένα διάλειμμα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Αυτό μας δίνει την ευκαιρία να δημιουργήσουμε το εμβόλιο για τη γρίπη για το επόμενο φθινόπωρο”, λέει ο Caetano-Anollés. «Όταν βρισκόμαστε ακόμα στη μέση μιας μαζικής πανδημίας, αυτό το σπάσιμο είναι ανύπαρκτο. Ίσως η εκμάθηση πώς να ενισχύσουμε το ανοσοποιητικό μας σύστημα θα μπορούσε να βοηθήσει στην καταπολέμηση της νόσου καθώς αγωνιζόμαστε να ανταποκριθούμε στον συνεχώς μεταβαλλόμενο κοροναϊό».